Odlewnictwo to technika wytwarzania wyrobów metalowych, które nazywa się odlewami. Polegają ona na nadaniu im określonych kształtów, wymiarów oraz struktury za pomocą doprowadzenia metalu do stanu ciekłego i wypełnienia im wcześniej przygotowanej formy odlewniczej. W ten sposób powstają formy, które wykorzystywać można w wielu gałęziach przemysłu, a nawet w życiu codziennym. Produkcją metalowych odlewów zajmują się wyspecjalizowane firmy.
Dlaczego odlewnictwo?
Odlewnictwo jako osobna branża wyrosła z zapotrzebowania człowieka na przedmioty codziennego użytku, które będą trwałe i przydatne w pracy. Początki odlewnictwa sięgają jeszcze czasów prehistorycznych, kiedy wraz rozwój umiejętności człowieka przyczynił się do chęci posiadania biżuterii i innych przedmiotów metalowych. Aby je wykonać należało stopić dostępne metale, a następnie wykonać odlewy zgodnie z nadaną formą. Sposób produkcji nie zmienił się przez wieki. Zmieniły się jednak narzędzia, technologie oraz poszerzyła się gama produktów i stopów odlewniczych.
Rodzaje stopów odlewniczych
Stopy odlewnicze stosowane są w większości w przemyśle. Bardzo często szczególnie w technice ciśnieniowego odlewania stosuje się metale niezależne, które łączy się z różnymi dodatkami na zasadzie stapiania. Do najpopularniejszych stopów odlewniczych zaliczamy mosiądze, czyli wieloskładnikowe stopy bazujące na miedzi i cynku. Do nich dodaje się takie dodatki jak ołów, żelazo, krzem raz aluminium. Taki dobór pierwiastków stopowych wpływa na pogorszenie ich właściwości plastycznych, ale poprawia wytrzymałość. Stopy odlewniczy mosiądzu charakteryzują się ponadto dobrą skrawalnością, odpornością na korozje i działanie temperatury.
Innym rodzajem stopu są brązy odlewnicze. Ich głównym składnikiem jest miedz w połączeniu z dodatkiem cyny lub takich pierwiastków jak fosfor, cynk, żelazo i ołów. Ze względu na rodzaj zastosowanego pierwiastka można mówić o brązach cynowo-fosforowych, brązach aluminiowych lub krzemowych. Charakteryzują się one ziarnistą budową i dobrymi właściwościami wytrzymałościowymi. Brązy odlewnicze są odporne na korozję oraz ścieranie.
Zastosowanie stopów odlewniczych
Właściwości poszczególnych stopów odlewniczych mają bezpośredni wpływ na ich zastosowanie. W przypadku mosiądzu odlewniczego najczęściej stosuje się go w wielu sektorach przemysłu, głównie w komunikacji, budownictwie i lotnictwie oraz w przemyśle okrętowym i chemicznym. Surowce wykorzystywane są też do produkcji armatury, łożysk i śrub. Stopy brązu wykorzystuje się z kolei w branży chemicznej, ale też jako elementy maszyn sprzętu w motoryzacji lun elektryce.