Dostęp do broni palnej jest w Polsce ograniczony i szczegółowo kontrolowany. Pozwolenie na posiadanie broni wydaje komendant wojewódzki Policji, a podstawą do ubiegania się o nie może być jedynie ochrona osobista, osób i mienia, łowiectwo, kolekcjonerstwo, aktywność sportowa, realizacja rekonstrukcji historycznych czy w celach szkoleniowych. Istnieją jednak sytuacje, gdy pozwolenie na broń nie jest wymagane.

Posiadanie broni bez pozwolenia

Ustawa o broni i amunicji reguluje kwestie prawne dotyczące sytuacji, w których nie jest konieczne pozwolenie, by posiadać i używać broni. Polskie prawo wyróżnia jedenaście takich przypadków, wśród których na pierwszym miejscu znajduje się gromadzenie broni w zbiorach muzealnych na podstawie odrębnych przepisów, a mianowicie ustawy o muzeach z dnia 21 listopada 1996. Na ustawowej liście znajdują się ponadto:

  • używanie broni w celach sportowych, szkoleniowych lub rekreacyjnych na strzelnicy działającej na podstawie zezwolenia właściwego organu;
  • używanie broni palnej sygnałowej i alarmowej w celu wzywania pomocy oraz przez osoby uprawnione do sygnalizacji zawodnikom rozpoczęcia konkurencji sportowej w trakcie zawodów sportowych;
  • dysponowanie bronią przez przedsiębiorców dokonujących obrotu bronią i amunicją na podstawie koncesji lub świadczących usług rusznikarskie na podstawie odrębnych przepisów;
  • dysponowanie bronią przekazaną w celu pozbawienia lub potwierdzenia cech użytkowych;
  • posiadanie broni palnej pozbawionej cech użytkowych;
  • posiadanie przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej o średniej wartości prądu w obwodzie nieprzekraczającej 10 mA;
  • posiadania ręcznych miotaczy gazu obezwładniającego;
  • posiadanie broni pneumatycznej – dozwolone na podstawie karty rejestracyjnej;
  • posiadanie broni palnej rozdzielnego ładowania wytworzonej przed 1885 oraz replik;
  • posiadanie broni palnej alarmowej o kalibrze do 6 mm.

Popularnym rodzajem broni palnej są wiatrówki dostępne w sprzedaży sklepów takich jak sklep AK Hobby. W ich przypadku uzyskania pozwolenia na broń nie wymagają wiatrówki o energii wylotowej śrutu nieprzekraczającej wartości 17 J – te można zakupić bez zezwolenia oraz rejestracji.  Wiatrówki o energii wylotowej śrutu powyżej 17 J nazywane są bronią pneumatyczną.

Uzyskanie pozwolenia na broń

Jest konieczne we wszystkich pozostałych przypadkach niewymienionych powyżej. To w Polsce stosunkowo trudna procedura, która obejmuje kilka etapów. O pozwolenie na broń strać się może jedynie osoba, która spełniła określone kryteria. Musi ona mieć ukończone 21 lat, mieszkać na stałe w Polsce, mieć pełną zdolność do czynności prawnych. Zdolność fizyczna i psychologiczną do posiadania broni potwierdzić należy odpowiednimi badaniami, których wyniki zawarte zostaną w stosownych orzeczeniach. Ponadto konieczne jest uzyskanie opinii Komendanta Komisariatu Policji odpowiedniego do miejsca zamieszkania wnioskodawcy. Wiedzieć przy tym należy, że pozwolenia nie uzyska osoba skazana prawomocnym orzeczeniem sądu za przestępstwa umyślne.

Do wniosku dołączyć należy dokument potwierdzający uiszczenie opłaty skarbowej, wspomniane orzeczenia, kopię dowodu osobistego, dwie fotografie, a także dokument wskazujący na istnienie ważnej przyczyny posiadania broni – będzie on inny w zależności od rodzaju broni, na której posiadanie potrzebujemy pozwolenia. Na przykład broń do celów sportowych wymaga dostarczenia zaświadczenia potwierdzającego przynależność do klubu lub stowarzyszenia sportowego o charakterze strzeleckim, dokument Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego potwierdzający kwalifikacje sportowe lub licencję PZSS.