Każda książka ma swoją historię widoczną w pęknięciach na grzbiecie, zabrudzeniach na stronach czy zagiętych rogach. Jeden rzut oka wystarczy, by ocenić, jak często była czytana, które fragmenty czytelnik lubił najbardziej. Równie często na podstawie stanu książki możemy określić jej losy i co się z nią działo na przestrzeni lat. Czasem zniszczenia są na tyle poważne, że konieczna jest renowacja starodruków.

Najczęstsze uszkodzenia starych książek

Czas ma niszczący wpływ nie tylko na ludzi, ale również na przedmioty. Szczególnie podatne na uszkodzenia są te, których używamy często, a do takich należą książki. Niektóre tytuły towarzyszą nam od dzieciństwa, pewne dzieła przekazywane są w rodzinie z pokolenia na pokolenie. Starodruki są cenne ze względu na swoją wartość zarówno materialną, jak i sentymentalną – to skarby naszego dziedzictwa kulturowego. Często jednak traktujemy stare książki bez należytej troski, co skutkuje rozmaitymi uszkodzeniami. Wśród najczęstszych wymienić należy:

  • pęknięcia nici wiążących kartki w bloku;
  • wypadanie kartek z książki;
  • oddzielenie okładek od bloku;
  • rozerwanie, pęknięcie i wygięcie oprawy;
  • odbarwienia i zaplamienia okładek;
  • rozdarcia, deformacje, zaplamienia i przebarwienia kartek;
  • zabrudzenia ubytków na brzegach kartek;
  • rozerwane kapitałki;
  • wyblakłe zdobienia.

Zdarza się, że sami próbujemy naprawić starodruki dostępnymi nam materiałami – taśmą, klejem – jednak, zamiast pomóc, pogarszamy w ten sposób sytuację.

Doświadczona pracownia introligatorska

Wszelkie naprawy książek i innych oprawionych druków powinniśmy powierzyć profesjonalistom. Pracownie introligatorskie taki jak Introligatornia Libromar Marek Malinowski dysponuje wiedzą i rozwiązaniami technicznymi, które pozwalają przeprowadzić skuteczną renowację starodruków. Przy ich użyciu możliwe jest dokonanie reparacji, które przywrócą książkom ich dawną świetność. Skórzana oprawa książek należy do najtrwalszych i najpiękniejszych opraw, jakie stosowane są do dziś. Znacząco podnosi walory estetyczne wydania, dlatego, jeśli to możliwe, warto ją ratować przed zniszczeniem. Zakład introligatorski będzie w stanie nie tylko odbudować oprawy, ale też równie ważne zdobienie opraw. Podobnie w przypadku opraw wykonanych z płótna, które bardziej niż skóra podatne są na uszkodzenie.

Nie zawsze możliwe jest zachowanie oryginalnej oprawy czy to ze względu na stan zniszczenia, czy koszty, jakie trzeba by ponieść. Każda książka wymaga jednak dobrej oprawy, która nie tylko zachęca do czytania, ale przede wszystkim chroni kartki  przed uszkodzeniem. Renowacji może wymagać też sam druk, czyli strony książek i zawarte w nich mapy, ilustracje, a także dokumenty urzędowe. Powstałe ubytki, rozdarcia czy zaplamienia są wynikiem warunków, w jakich starodruki były przechowywane oraz jego składu chemicznego. Nie są to jednak nieodwracalne zmiany i doświadczona w zakresie rekonstrukcji druku pracownia introligatorska będzie w stanie dokonać potrzebnych napraw. Szczególnej uwagi wymagają rękopisy i inne materiały zawierające odręczne szkice czy notatki, one bowiem są najmniej trwałe.