Żyjemy w czasach, w których funkcjonujemy w nieustannym biegu, mamy mnóstwo obowiązków i ciągle brakuje nam czasu. Wskutek tego, każdy z nas czasami odczuwa stres, który wywołują różne stresory. Mogą to być codzienne utrapienia, ale też o wiele poważniejsze powody, które wiążą się z większymi zmianami w życiu, nie zawsze zależnymi od nas. Poznaj najczęstsze przyczyny i objawy stresu oraz dowiedz się, dlaczego długotrwały stres jest tak niebezpieczny.

Co to jest stres?

Stres, mówiąc najprościej, jest to reakcja organizmu na trudne wydarzenia, wyzwania czy życiowe zmiany, które nazywamy stresorami. Czynników wywołujących stres jest bardzo wiele, a ich skutkiem jest zachwianie równowagi organizmu. Psychika i ciało obciążone zbyt dużą ilością stresorów reagują natychmiastowo. Nadnercza wydzielają hormony stresu, czyli adrenalinę, kortyzol i noradrenalinę. Pierwsze objawy stresu to:

  • szybki i płytki oddech,
  • kołatanie serca,
  • trzęsienie się rąk,
  • zimne poty,
  • bóle w klatce piersiowej,
  • wysokie ciśnienie krwi,
  • zmęczenie i brak energii,
  • złe samopoczucie psychiczne,
  • zdenerwowanie,
  • brak apetytu lub wręcz przeciwnie, wzmożony apetyt,
  • bóle kręgosłupa,
  • bóle głowy,
  • spowolniona perystaltyka jelit,
  • obniżona odporność organizmu.

Jakie są skutki długotrwałego stresu?

Przewlekły stres może prowadzić do chorób serca i układu krążenia, wrzodów żołądka i dwunastnicy, zaburzeń cyklu menstruacyjnego czy depresji. Mogą pojawić się też problemy z wagą, bezsenność, zachwianie równowagi hormonalnej. Osoba, która żyje w silnym stresie, ma obniżone libido, zaburzenia pamięci, trudności z koncentracją oraz z komunikacją z innymi ludźmi (na skutek smutku, złości i irytacji). Może pogorszyć się stan jej skóry, często występuje też wypadanie włosów i łamanie paznokci. Tak naprawdę, stres może mieć wpływ na cały organizm i niszczyć zarówno zdrowie psychiczne, jak i fizyczne.

Co powoduje stres?

Reakcję stresową wywołują różne wydarzenia i sytuacje, czyli wspomniane już stresory. Wszystko zależy od indywidualnego przypadku, wieku i etapu życia. Stresu doświadczają nie tylko osoby dorosłe, ale także młodzież i dzieci.

Najczęstszymi przyczynami stresu są np.:

  • utrata pracy,
  • rozmowa o pracę,
  • zmiana pracy,
  • zbyt duża liczba obowiązków i przepracowanie,
  • problemy finansowe,
  • konflikty z szefem i współpracownikami,
  • konflikty w związku lub w rodzinie,
  • rozwód oraz rozstanie z partnerem lub partnerką,
  • przeprowadzka,
  • choroba własna lub bliskiej osoby,
  • poważny zabieg lub operacja,
  • śmierć bliskiej osoby.

Stres może też powodować nadmierny, uciążliwy hałas, zbyt duża liczba ludzi wokół czy brak snu. Szczególnie narażone są więc osoby mieszkające w dużych miastach, prowadzące szybki tryb życia, wykonujące pracę pod presją czasu. Niektórzy są bardziej odporni na stres, jednak z czasem każdy organizm może mieć dość i zacząć reagować i dawać symptomy. Pamiętajmy, że długotrwały, silny stres ma poważny wpływ na zdrowie psychiczne, czego nigdy nie można bagatelizować. W przypadku wystąpienia depresji czy lęku napadowego pomóc może psycholog lub psychoterapeuta.

Stres – czy zawsze szkodzi?

Warto jeszcze zaznaczyć, że stres wcale nie musi wiązać się jedynie z przykrymi wydarzeniami. Stresorem może być też np. ślub czy narodziny dziecka. Ponadto, stres czasami może nas motywować do działania i do konkretnych zmian. Dlatego właśnie stres można podzielić na dwie kategorie. Eustres to pozytywne pobudzenie organizmu, które jest potrzebne do realizacji celów. Pewna, niewielka dawka stresu (w tym hormonu adrenaliny) jest potrzebna do podjęcia działania, reagowania na codzienne wyzwania i wykonywania obowiązków. Jednak nadmierna ilość stresu negatywnego, określanego jako dystres, powoduje stan przeciążenia, organizm jest wyczerpany, nie daje rady rozładowywać napięcia, stres rodzi poczucie zagrożenia, pogarsza skuteczność, a czasem wręcz paraliżuje.

Jak walczyć ze stresem?

Silny stres, który źle wpływa na nasze samopoczucie i zdrowie, trzeba starać się zredukować. Jeśli zastanawiasz się, jak opanować stres musisz najpierw znać jego dokładną przyczynę i odpowiedzieć sobie na pytanie, czy rzeczywiście stres ten w czymś Ci pomaga. Jeśli wywołuje tylko negatywne efekty takie jak paraliż czy wyczerpanie psychiczne, zrób wszystko, by się go pozbyć. Radzenie sobie ze stresem jest bardzo szerokim zagadnieniem, jednak najważniejsze jest, by powoli próbować zmieniać swój sposób myślenia, wyeliminować złe nawyki, uwierzyć w siebie i swoje możliwości, a wszelkie trudności uważać na nowe wyzwania. W stresujących sytuacjach warto praktykować głęboki, spokojny i świadomy oddech, który pomoże się uspokoić. Po stresującym dniu najlepiej zadbać o siebie, zrobić dla siebie coś przyjemnego, cokolwiek co sprawi radość i choć na chwilę pozwoli oderwać się od problemów.

Więcej sposobów na stres znajdziesz w artykule: 8 skutecznych sposobów radzenia sobie ze stresem