Osteoporoza to choroba układu szkieletowego, która dotyka zwykle osoby po 50. roku życia. Niska masa i zmniejszona jakość tkanki budującej kości zwiększa ich podatność na łamanie się. Z reguły jest ciężka do diagnozy, a jej pierwsze objawy są niewidoczne. Zaczyna się często od zwykłego złamania. Przy tym wyróżnia się jej dwa typy: A i B. Jakie są zatem przyczyny tej choroby? Czym się objawia i jak ją leczyć?

Co powoduje tę chorobę?

Osteoporozę zwykle diagnozuje lekarz specjalista. Czynnikami warunkującymi rozwój tego schorzenia są w szczególności: płeć, obniżona masa ciała, uwarunkowania genetyczne oraz rasa. Co ciekawe, na chorobę narażone są bardziej osoby o białej lub żółtej rasie. Ponadto na schorzenie są bardziej podatne osoby palące papierosy oraz nadużywające kawy i alkoholu. Na osteoporozę częściej chorują osoby prowadzące niezdrowy tryb życia i nieprawidłowo się odżywiające, niespożywające produktów bogatych w wit. D czy wapń. Schorzenie mogą też wywołać niektóre leki np. przeciw padaczce, lit, a nawet poszczególne leki antykoncepcyjne, antydepresanty czy sterydy. Schorzenie częściej występuje przy tym u kobiet, które przechodzą menopauzę. Szczególnie wystawione na ryzyko są te, u których stwierdzono wcześnie menopauzę, czyli przed 45. rokiem życia. Z kolei przyczyną choroby u dzieci jest niezdrowe odżywianie i brak aktywności fizycznej.

Jakie są najczęstsze objawy osteoporozy?

Pierwszym etapem osteoporozy jest osteopenia. Polega ona na zmniejszeniu się gęstości mineralnej kośćca. Początkowo dochodzi do złamania kości, co jednak jest zwykle lekceważone. Następnie występują złamania kręgów, co przyczynia się do powstania dalszych objawów, takich jak garbienie się, obniżenie wzrostu, wahania nastroju, a w końcu ogólnych problemów z przemieszczaniem się. Rzadkością są towarzyszące, nasilone bóle kręgosłupa. Do najczęstszych objawów choroby należą złamania w obrębie kości długich, a zatem przedramienia czy szyjki kości udowej.

Leczenie osteoporozy

Zazwyczaj po diagnozie leczenia choroby podejmuje się ortopeda lub reumatolog. Po badaniu na osteoporozę np. densytometrii przechodzi się do leczenia. Obejmuje  ono przede wszystkim farmakologię. Do leków na osteoporozę zaliczają się przede wszystkim tzw. bisfosfoniany, które wzmacniają kości i chronią przed ich utratą. Pacjentom zaleca się także denosumaby, czyli specjalne przeciwciała. Jest biologicznym lekiem, który aplikuje się przez skórę co 6 miesięcy. W przypadku nietolerancji na niektóre składniki rozpoczyna się tzw. leczenie drugiego wyboru. Lekarz przepisuje wówczas teryparatyd lub raloksyfen. Ponadto stosuje się preparaty bogate w minerały, witaminy np. D, a przede wszystkim wapń. Terapia farmakologiczna powinna być połączona z odpowiednią dietą oraz ćwiczeniami.

Dieta na osteoporozę

Z reguły reumatolog lub ortopeda zaleca stosowanie właściwej diety na osteoporozę. Do zalecanych produktów spożywczych zaliczają się:

  • Mleczne artykuły i mleko: jogurty, kefiry, mleko (owcze, krowie, kozie), maślanka, serwatka, sery np. twarogowe, żółte czy mozzarella, a także napoje fermentowane i koktajle na bazie mleka i owoców. Ważne: Nie powinny zawierać więcej niż 2% tłuszczu.

  • Warzywa i owoce. Zarówno świeże, jak i suszone, gotowane np. liściaste. Mogą być gotowane lub pieczone i spożywane w formie surówek.

  • Ryby morskie. W szczególności tłuste np. łosoś, turbot, sola, dorsz oraz owoce morza. Niezalecane są za to ryby w puszce, solone i marynowane oraz pasty rybne.

  • Nasiona roślin strączkowych. Zaliczają się do nich: soja, soczewica, groch, fasola, bób, kotlety sojowe oraz artykuły bogate w wapń.

  • Chude mięso. W szczególności drób, dziczyzna, królik, chuda wołowina, wędliny oraz wieprzowina i wędlina. Niezalecane są za to pasztety, parówki oraz peklowane kiełbasy i podroby.

  • Dodatkowo: jaja – nie więcej niż 7 szt. tygodniowo, pieczywo razowe lub białe, żytnie, pszeniczne, nasiona, migdały, orzechy, tłuszcze np. oleje pochodzenia roślinnego, margaryna zawierająca wit. D.

Ponadto zaleca się osobom chorującym na osteoporozę napoje w postaci wody mineralnej składającej się z wapnia, mleko sojowe, orkiszowe czy owsiane oraz zioła, przyprawy np. curry oraz różnego rodzaju desery np. galaretki, sorbety oraz budyń. Niewskazane są kakao, czekolada i inne wyroby o wysokiej zawartości cukru. Należy przy tym być pod stałą kontrolą lekarza. Często zalecane są dodatkowe ćwiczenia oporowe czy specjalny trening równoważny.