Produkcja oraz ochrona środowiska nie muszą być ze sobą sprzeczne. Nowoczesne technologie i procesy produkcyjne pozwalają bowiem na takie wykorzystanie inżynierii oraz rozwiązań przemysłowych, by nie tylko nie szkodzić ekosystemom, ale także, by dodatkowo je chronić. W tym kontekście warto zapoznać się z tzw. Najlepszymi Dostępnymi Technikami (BAT), które stanowią ważny element rozwoju dzisiejszych przedsiębiorstw z głównych gałęzi gospodarczych.
Czym jest BAT?
BAT, czyli Najlepsze Dostępne Techniki to swoisty zespół działań i środków o charakterze technicznym, organizacyjnym oraz technologicznym, których celem jest ograniczenie czynników szkodliwych dla środowiska, a mających związek z działalnością przedsiębiorstw z głównych gałęzi gospodarczych. Przede wszystkim BAT odnosi się zatem do emisji oraz określonych dla niej wartości limitowej. Dokładne założenia Najlepszych Dostępnych Technik określa Dyrektywa Rady 96/61/WE z dnia 24 września 1996 roku. Według jej definicji BAT to system zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli. Dlaczego jednak przyjęto nazwę „najlepsze dostępne techniki”?
Rozwinięcie skrótu BAT odkrywa całą ideę tego systemu. W jego ramach dane przedsiębiorstwo musi wyznaczać oraz dążyć do wypełniania najlepszych dostępnych dla niej technik, które wpłyną na ograniczenie emisyjności, bez znacznej utraty jakości swojej działalności czy mocy przerobowej itp. BAT dla każdej firmy jest zatem rozwiązaniem zindywidualizowanym. Oczywiście przepisy prawne wyznaczają pewne ramy, którymi należy się kierować.
Jakie przedsiębiorstwa muszą zwracać uwagę na BAT?
Założenia BAT dotyczą wielu gałęzi przemysłu. Zalicza się do nich głównie szeroko pojęty przemysł spożywczy, farmaceutyczno-kosmetyczny, a także przemysł metalurgiczny, energetyczny oraz budowlany. BAT dotyczy także sektora gospodarki odpadami. Różnego rodzaju wymagania Najlepszych Dostępnych Technik z roku na rok obejmują coraz większą liczbę polskich przedsiębiorstw. Są to firmy zarówno przemysłu lekkiego, jak i ciężkiego, od zakładów papierniczy począwszy, na rafineriach i ubojniach kończąc.
Każda zobowiązana do przestrzegania zasad BAT działalność gospodarcza musi zatem dostosowywać swoje rozwiązania technologiczne oraz organizacyjne do określonych norm. Ważne jest także pozyskiwanie lub aktualizowanie pozwolenia zintegrowanego. Bez tego przedsiębiorca z urzędu ma zakaz na prowadzenie swojej działalności w dotychczasowym zakresie. Wytyczne BAT są zatem bardzo restrykcyjne, a system sankcji za niezastosowanie się do nich jest coraz bardziej rozbudowany.
Nie tylko jednak konkluzje BAT dotyczą samej działalności głównej danego przedsiębiorstwa. Odpowiednie normy mogą również być związane z przedsięwzięciami inwestycyjnymi firmy. Wymogi BAT muszą być zatem uwzględniane w procesach projektowych oraz w przygotowywanych dokumentach okazywanych urzędnikom.
Pomoc w przestrzeganiu postanowień BAT
Aby dobrze wypełniać wymogi BAT, najlepiej w tym celu podjąć współpracę z agencjami konsultingu środowiskowego. To one zajmują się identyfikacją wymagań prawnych w zakresie ochrony środowiska, oceną zgodności z wymaganiami prawnymi w zakresie ochrony środowiska i BHP, wykonywaniem ekspertyz i analiz, a także wdrażaniem w przedsiębiorstwach normy ISO 14001/EMAS. Przykładem dobrego partnera jest pracownia EKO-NET.PL z Gdańska, która zwraca również uwagę swoich stałych klientów na pojawiające się nowe przepisy. Dotyczą one np. standardów emisyjnych oraz obowiązków firm w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami.
