Redaktor, czyli szara eminencja wydawnictw, redakcji czasopism i innych miejsc, w których pisanie to podstawowe zajęcie. Często trudno ogólnie stwierdzić, czym właściwie zajmuje się redaktor. W różnych firmach wygląda to inaczej. W dzisiejszym artykule postaramy się rzucić nieco światła na ten dość enigmatyczny zawód i pokazać jego różne oblicza.

Co należy do obowiązków redaktora? 

Co robi redaktor? Odpowiedź nasuwa się właściwie sama: redaguje. Jednak na czym redagowanie polega? To już zależy od specjalizacji. Redaktor może poprawiać błędy językowe i stylistyczne w książkach lub artykułach, wyszukiwać usterek merytorycznych, poprawiać strukturę tekstu czy organizować pracę redakcji lub wydawnictwa. 

Często to od redaktora zależy, czy dany tytuł zyska uznanie wśród czytelników. Porównując pierwsze wersje artykułów czy rozdziałów z wersjami po ostatecznej redakcji, można zauważyć, jak duży wpływ na kształt tekstu ma redaktor. I z drugiej strony, jak wiele błędów popełniają dziennikarza i pisarze. 

Jakie są specjalizacje w zawodzie redaktora?

Jak zasygnalizowaliśmy wcześniej, zawód redaktora mieni się różnymi barwami, a zakres jego obowiązków zależy od specjalizacji. Wymienia się ich co najmniej 7, choć nie jest to zamknięta lista:

  • redaktor naczelny – osoba kierująca działaniem redakcji. To od naczelnego zależy, jaki profil będzie miał dany periodyk. Zostaje on powołany przez wydawcę lub organ założycielski. Często ma możliwość zatrudniania i zwalniania pracowników, którzy mu podlegają. Upraszczając, można nazwać redaktora naczelnego kierownikiem redakcji. 
  • redaktor naukowy (edytor naukowy) – jak sama nazwa wskazuje – zajmuje się redakcją publikacji naukowych. Do jego obowiązków należy ujednolicenie i sprawdzenie danej książki lub pisma. Redaktor naukowy często koordynuje pracę nad daną publikacją i stanowi centrum dowodzenia, współpracując z autorami i recenzentami. 
  • redaktor techniczny – odpowiada za graficzną formę książki. To od niego zależy, jak będzie wyglądać publikacja, jeśli chodzi o czcionki, fonty, zdjęcia, obrazki, tabele i tym podobne. 
  • redaktor odpowiedzialny – to dość specyficzna funkcja, do której pełnienia powołuje redaktor naczelny. Redaktor odpowiedzialny ponosi odpowiedzialność za wszelkie kwestie związane z naruszeniem dóbr osobistych w danym periodyku. 
  • redaktor merytoryczny – zajmuje się publikacją od strony poprawności językowej i stylistycznej. Czasami jego obowiązki pokrywają się z zadaniami korektora. Jednak redaktor zazwyczaj patrzy na publikacje całościowo, korektor natomiast zwraca uwagę na błędy znajdujące się na poziomie najmniejszych jednostek tekstu. 
  • redaktor inicjujący – zajmuje się nawiązywaniem kontaktów z autorami oraz oceną tekstów nadesłanych do redakcji lub wydawnictwa. To często od niego zależy, czy dana rzecz ujrzy światło dzienne i znajdzie się na księgarskich półkach. 
  • redaktor prowadzący – to pracownik wydawnictwa, nadzorujący proces powstawania książki. Spina on kolejne etapy i jest odpowiedzialny za ogólną koncepcję podjętego przedsięwzięcia. W zależności od wydawnictwa jego zakres obowiązków może być różny. 

Warto dodać, że potocznie również dziennikarzy nazywa się redaktorami. 

Kto może zostać redaktorem? 

Dużo zależy od specjalizacji. Dobrym redaktorem, zajmującym się sprawami językowymi może być osoba po studiach polonistycznych. W przypadku wydawnictw specjalistycznych często poszukiwani są studenci konkretnych kierunków z tzw. wykształceniem branżowym. 

Najważniejszymi cechami dobrego redaktora są m.in. uważność, szczegółowość i rzetelność. W przypadku redaktora naczelnego również umiejętność zarządzania, komunikatywność oraz umiejętność negocjacji.