Zabytki i dzieła sztuki, jak wszystkie inne budynki i przedmioty, wraz z upływem czasu narażone są na działanie szkodliwych warunków atmosferycznych, takich jak wilgoć, światło, wiatr, sole, kwaśne deszcze, temperatura czy porost biologiczny, co przyczynia się do ich niszczenia. Ze względu na wyjątkową wartość kulturową i historyczną, wiele z nich zostaje poddane specjalistycznym zabiegom, które mają przywrócić im dawną świetność.

Konserwacja i renowacja – co je różni?

Mało osób zdaje sobie sprawę z faktu, że konserwacja i renowacja zabytków to dwa zupełnie różne pojęcia. Pierwszy termin odnosi się do zabiegów podejmowanych celem zachowania budynku lub danego przedmiotu w dobrym stanie technicznym. Stosuje się w tej sytuacji tylko niezbędne zabiegi, tak by w, jak najmniejszym stopniu wpływać na dany zabytek. W przypadku drugiego terminu chodzi o odtworzenie brakujących już fragmentów. Wykorzystuje się w tym celu dokumenty historyczne, plany oraz zdjęcia, które służą jako wzór.

W tej dziedzinie możemy spotkać się jeszcze z pojęciami takimi jak rewaloryzacja, czyli przeprowadzenie zabiegów takich jak oczyszczanie, rekompozycja, odbudowa czy reintegracja zabytków oraz rewitalizacja, czyli w dosłownym tłumaczeniu przywrócenie do życia.

Kiedy odbywają się takie prace?

Przede wszystkim, żeby w danym budynku zostały przeprowadzone prace konserwatorskie lub renowacyjne, konieczne jest umieszczenie go na liście zabytków. Gdy tak się stanie, w następnej kolejności przechodzi się do przeprowadzenia inwentaryzacji, czyli spisania wszystkich urządzeń i sprzętów znajdujących się w budynku. Następnie, konserwator zabytków zajmuje się oględzinami, diagnostyką i przygotowaniem listy narzędzi i materiałów, które będą niezbędne przy wykonywaniu prac.

Kolejnym etapem jest przygotowanie szczegółowego planu prac, dobór odpowiednich materiałów oraz zabezpieczenie zabytku. Dla przykładu działania renowacyjne budynków rozpoczyna się zwykle od usunięcia warstw tynku i naprawienia uszkodzonych fragmentów muru i spoin między cegłami.

Zawsze końcowymi zabiegami przy ratowaniu obiektów zabytkowych są czynności zabezpieczające powierzchnię przed czynnikami zewnętrznymi. Stosuje się wtedy takie metody jak werniksowanie, woskowanie, hydrofobizacja czy wykonywanie przepon i zakładanie ochron z materiałów izolujących przed wilgocią.

Zarówno prace konserwatorskie, jak i renowacyjne wymagają zastosowanie wysokiej jakości materiałów, ale także profesjonalizmu i ogromnej wiedzy. Dlatego też takie prace zleca się specjalistom w tej dziedzinie. Dobrym przykładem jest Jerzy Kowalski Konserwacja Dzieł Sztuki, który posiada 30-letnie doświadczenie w tej dziedzinie i brał udział w wielu realizacjach konserwatorskich indywidualnych i zespołowych w Polsce, Niemczech i Chorwacji