Wiele zadań związanych z przenoszeniem czy też montażem ładunku wiąże się z wykorzystaniem popularnych dźwigów samojezdnych. Aby zadanie zostało zrealizowane poprawnie, operator oraz koordynator muszą przestrzegać zasad właściwej eksploatacji maszyny. Na czym one polegają? Jakie czynniki mają wpływ na bezpieczeństwo? Poruszamy te kwestie w poniższym artykule.

Stan techniczny żurawi samojezdnych

Dbałość o sprawność tego rodzaju maszyn budowlanych leży w zakresie ich właściciela. Według przepisów prawa podlegają one bowiem obligatoryjnie pełnemu dozorowi technicznemu. To rodzi między innymi konieczność uzyskania dokumentacji, na podstawie której zostaną dopuszczone do eksploatacji. Tę wydaje po przeprowadzeniu badań odbiorczych przez odpowiednią, lokalną jednostkę Urzędu Dozoru Technicznego (UDT). Odbywają się one w obecności operatora oraz konserwatora dźwigu samojezdnego. Oczywiście na tym nie kończy się kwestia utrzymania pojazdu. Do obowiązków należy również poddawanie sprzętu regularnym przeglądom technicznym oraz konserwacji jego osprzętu i podzespołów. Tym zajmować się jedynie podmioty mające właściwe kwalifikacje, zatwierdzone przez UDT. Kontrole ze strony Urzędu Dozoru Technicznego dzielą się na trzy podstawowe grupy:

  • okresowe – obejmują między innymi sprawdzenie realizacji zaleceń z poprzedniego badania, czytelności instrukcji oraz napisów ostrzegawczych, sprawności komponentów ochronnych oraz zabezpieczających;
  • doraźne eksploatacyjne – mają na celu potwierdzenie, że dokonana modernizacja bądź naprawa są wykonane poprawnie i nie zagrażają bezpieczeństwu podczas użytkowania żurawia samojezdnego;
  • doraźne powypadkowe/poawaryjne – wiążą się z ustaleniem przyczyn uszkodzenia lub nieszczęśliwego wypadku, który miał miejsce.

Przestrzeganie regularnych przeglądów wpływa korzystnie na eksploatację maszyny budowlanej nie tylko ze względu na bezpieczeństwo, ale również zapobieganie poważnym usterkom. Te bowiem mogą generować spore koszty związane z naprawą, a niekiedy nawet konieczność wymiany dźwigu na nowy model.

Obowiązki operatora i przełożonego

Poprawne użytkowanie żurawi samojezdnych to także odpowiednia wiedza w zakresie ich obsługi. Niezbędne są nie tylko kwalifikacje, które operator uzyskuje na drodze kursu, a następnie zdanego egzaminu państwowego przed komisją UDT. Równie istotną rolę odgrywa zapoznanie się z instrukcją obsługi urządzenia. Ta powinna znajdować się zawsze w zasięgu osoby obsługującej dźwig, aby w razie jakichkolwiek wątpliwości mogła uzyskać potrzebne informacje. Wiele wypadków mających miejsce na placu budowy z udziałem żurawi samojezdnych wynika właśnie z nieprzestrzegania zaleceń producenta maszyny w zakresie jej eksploatacji oraz zasad BHP. Do obowiązków operatora należy zaliczyć także:

  • ocenę ogólnego stanu technicznego i sprawności mechanizmów przed rozpoczęciem prac;
  • zabezpieczenie obszaru roboczego, w obrębie którego będzie przenoszony ładunek wraz ze zlokalizowaniem ewentualnych przeszkód, na przykład linii wysokiego napięcia;
  • kontrolę stabilnego posadowienia żurawia na podłożu;
  • zabezpieczenie wysięgnika po zakończeniu przeładunku i ustawieniu pojazdu do pozycji transportowej.

Ponadto również pracodawca poza zgłoszeniem dźwigu do UDT, udostępnieniem pracownikom stanowiskowej instrukcji obsługi oraz dbałości o prawidłową konserwację urządzenia, musi zapewnić sygnaliście, operatorowi i hakowemu środki ochrony osobistej. Między innymi w firmie Rybacki, która zajmuje się wypożyczaniem żurawi samojezdnych, jak wskazuje sam właściciel, przykłada się dużą wagę do zasad bezpieczeństwa, a także zastosowania w tym celu najnowszych technologii.

Warunki pogodowe a eksploatacja

Na poprawność wykonywanych przez operatora manewrów ramieniem dźwigowym, wpływ mają również warunki atmosferyczne. Bardzo ważne jest to, aby w polu widzenia osoby obsługującej maszynę budowlaną znajdował się cały obszar pracy. Powinno być ono zatem dobrze oświetlone, a przy ograniczonej widoczności, na przykład z powodu mgły, istotną rolę odgrywa koordynacja działania przez sygnalistę. Nie można jednak realizować zlecenia o zmroku i w nocy, jak również podczas burzy. Ponadto obsługa żurawia samojezdnego musi zostać zaprzestana w momencie, gdy prędkość wiatru przekracza 10 m/s. Wyjątkiem od tej sytuacji, są inne wskazania producenta danego modelu dźwigu. Szczególną ostrożność należy zachować także przy manewrach w trakcie zimy, gdy podłoże jest oblodzone. Stąd też operator musi brać pod uwagę wiele czynników podczas obsługi maszyny, co nieodłącznie wiąże się z dużym doświadczeniem.