Zanieczyszczenia powietrza, gleby lub niewystarczająca ilość miejsca mają ogromny wpływ na prawidłowy wzrost drzew oraz rozwój ich systemów korzeniowych. W takich warunkach rośliny te mogą stanowić zagrożenie. Aby zapobiec nieszczęśliwym wypadkom, konieczne jest podjęcie odpowiednich działań pielęgnacyjnych lub wycinka drzewa. To, które rozwiązanie będzie najlepsze, określają dendrolodzy na podstawie przeprowadzonej ekspertyzy dendrologicznej.

Czym jest ekspertyza dendrologiczna i w jakim celu się ją wykonuje?

Ekspertyza dendrologiczna to specjalistyczna opinia dotycząca stanu drzew, wystawiana przez eksperta – dendrologa. Obecnie, dzięki wprowadzeniu ustawowego obowiązku zachowania dbałości o przyrodę, która stanowi dziedzictwo oraz bogactwo narodowe, procedura ta jest niezbędna przed podjęciem wielu decyzji, związanych między innymi z pielęgnacją, przesadzaniem, czy wycinką drzew. Ekspertyza dendrologiczna pozwala zweryfikować rzeczywisty stan zdrowia drzewa oraz jego wpływ na bezpieczeństwo osób i mienia. Wykonuje się ją w celu uzyskania przez osoby uprawnione danych na temat metod bezpośredniego dbania o przyrodę na potrzeby planowania inwestycji i zrównoważonego rozwoju na określonym obszarze.

Ekspertyza zakończona jest zawsze sporządzeniem pełnej dokumentacji – tzw. opinii dendrologicznej. Badania tego rodzaju przeprowadzać mogą jedynie rzeczoznawcy dendrologiczni, posiadający niezbędne ku temu kwalifikacje, uprawnienia, a także szeroką wiedzę i doświadczenie. Na terenie Gdańska usługi takie świadczy Magdalena Loose Pracownia Projektowa. W specjalistycznej opinii wystawionej przez dendrologa muszą znaleźć się szczegółowe dane na temat:

  • stanu zdrowia danego drzewa,
  • zachowania statyki danego drzewa,
  • zalecanych zabiegów pielęgnacyjnych,
  • wieku,
  • gatunku,
  • grubości.

Jeśli dane drzewo nadaje się do wycinki, rzeczoznawca dendrologiczny w dokumentacji zaleca takie rozwiązanie, jednak zazwyczaj jest to ostateczność, zwłaszcza w przypadku drzew w mieście. Korzyści z obecności tych roślin zwykle przewyższają bowiem ryzyko,  dlatego dendrolodzy skupiają się na prawidłowej pielęgnacji, wycinkę zalecając jedynie w sytuacji, gdy drzewa nie da się już uratować.

W przypadku wycinki drzewa, która odbyła się bez uprzedniego zezwolenia uprawnionego specjalisty, rzeczoznawca ocenia stan rzeczywisty drzewa wyciętego.

Elementy składowe ekspertyzy dendrologicznej

W poprawnie sporządzonej dokumentacji ekspertyzy dendrologicznej powinno znaleźć się  wiele informacji, dlatego badanie to jest czasochłonne i wymaga odpowiedniej wiedzy oraz umiejętności, a także stosownych uprawnień rzeczoznawcy dendrologicznego.

Ekspertyza dendrologiczna musu zawierać m.in. precyzyjne dane dotyczące lokalizacji drzewa, systematyki, wieku, wymiarów, budowy, a także  stanu zdrowotnego danego drzewa i obecnych uszkodzeń. – twierdzi ekspert z Pracowni Projektowej Magdaleny Loose w Gdańsku.

Oznacza to, że w sporządzonym raporcie znajdziesz szczegółowe dane o stanie korony, uszkodzeniach pnia i aparatu asymilacyjnego drzewa, jak również wyniki badań na obecność pasożytów lub patogenów. Ponadto, w opinii dendrologicznej musi znaleźć się również informacja, jeśli na powierzchni badanego drzewa lub w jego obszarze znajdują się gatunki żyjące pod ochroną.

Ekspertyza dendrologiczna musi zawierać również fotograficzne dowody na przedstawione w niej informacje (np. uszkodzenia drzewa), wyniki badań – w tym badan obciążeniowych i dane dotyczące współczynnika bezpieczeństwa. Rzeczoznawca dendrologiczny załącza do ekspertyzy także zalecenia dotyczące niezbędnych zabiegów pielęgnacyjnych i leczniczych lub innych działań koniecznych.

Kiedy wykonuje się ekspertyzę dendrologiczną?

Opinia rzeczoznawcy dendrologicznego jest niezbędna zawsze wtedy, gdy chce się określić rzeczywisty stan zdrowotny drzewa. Zazwyczaj ekspertyzy dendrologiczne wykonuje się w stosunku do drzew wieloletnich i wyjątkowo cennych – na przykład pomników przyrody. Ekspertyza taka służy bowiem określeniu, czy dana roślina jest zagrożona oraz wyznaczeniu konkretnych działań w ramach poprawy stanu flory i jej zabezpieczenia (lub ewentualnej wycinki).

Z pomocy rzeczoznawcy dendrologa korzysta się również w sytuacji, gdy ekspertyza dendrologiczna ma stanowić dowód w postępowaniu w sprawach cywilnych, karnych lub administracyjnych. Z usług tych specjalistów często korzystają także firmy ubezpieczeniowe, np.  jeśli na skutek złego stanu drzewa doszło do wypadku i zniszczenia mienia lub zagrożenia życia. Podobnie sytuacja ma się, gdy miejsce, w którym rośnie drzewo, ma wpływ na bezpieczeństwo osób i mienia – na przykład w przydatku drzew  rosnących na skrzyżowaniach, skwerach, parkach czy ulicach. Rośliny te muszę być systematycznie kontrolowane, a w wypadku stwierdzenia ich uszkodzeń lub ogólnego złego stanu zdrowia poddawane są wycince, by uniknąć nieszczęśliwych wypadków z udziałem mieszkańców aglomeracji. Wycinkę drzew wykonuje się jednak dopiero w ostateczności, ponieważ obecność drzew na terenach miejskich przynosi dużo korzyści – dlatego w pierwszej kolejności dendrolodzy określają sposób pielęgnacji drzew, by uniknąć takiej potrzeby.