Zasady dotyczące tak zwanych rewirów komorniczych obowiązują od dnia 1 stycznia 2019 roku, a są regulowane Ustawą z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. 2020 poz. 121). Przepisy jasno wyznaczają zatem sposób funkcjonowania kancelarii komorniczych, a zwłaszcza tego, kiedy i od jakich petentów mogą one przyjmować sprawy. Czy można zatem swobodnie wybrać komornika do przeprowadzenia egzekucji? Czy istnieje możliwość ścigania wierzytelności poza przypisanym rewirem? Czym tak naprawdę są rewiry komornicze? Odpowiedzi na te pytania można znaleźć w dalszej treści artykułu.

O rewirach komorniczych słów kilka

Rewirem komorniczym jest obszar właściwości sądu rejonowego, przy którym działa komornik. Oznacza to, że musi działać on na ściśle wyznaczonym terenie, a sprawy spoza innych rewirów komorniczych może przyjmować tylko po spełnieniu kilku ważnych warunków. W jakim celu zostały zaś wyszczególnione obszary pracy komorników?

Rewiry komornicze stworzone zostały przede wszystkim po to, by zwiększyć szansę odnalezienia dłużnika i jego majątku, co na mniejszym i ściśle przypisanym dla danej kancelarii komorniczej terenie jest po prostu łatwiejsze. Znacznie optymalizuje to również koszty prowadzenia czynność terenowych. Ponadto rewiry komornicze utworzone zostały po to, by skrócić czas oczekiwania na przyjęcie i podjęcie sprawy dotyczącej egzekucji należności. Wyrównuje to też szanse pomiędzy mniejszymi kancelariami komorniczymi oraz tymi dużymi. Warto dodać, że komornicy mają też obowiązek informowania o zaistnieniu przesłanek wymuszających odmowę wszczynania kolejnych postępowań, a to może stanowić ważną informację przed wyborem konkretnego specjalisty.

Kiedy można wybrać komornika, a kiedy nie?

Komornik uznawany jest za organ władzy publicznej w zakresie wykonywania czynności w postępowaniach zarówno egzekucyjnych, jak i zabezpieczających. Działa on przy danym sądzie rejonowym, a zakres obejmowanych przez niego spraw ściśle wiąże się ze wspomnianymi rewirami komorniczymi. W obrębie właściwego rewiru dany komornik sądowy może wykonywać wszystkie działania egzekucyjne, od ściągania długów z kont począwszy, na licytacjach nieruchomości oraz eksmisjach kończąc. Warto jednak wiedzieć, że na jednym rewirze działać może wielu komorników, a to oznacza, iż istnieje dowolność jego wyboru z właściwego obszaru. Kiedy można wybrać zaś kancelarię komorniczą  spoza rewiru?

Wierzyciel ma prawo do wyboru komornika sądowego poza jego rewirem,  w przypadku  wykonywania tylko niektórych czynności egzekucyjnych. Zastrzeżeniem jest to, że działania terytorialnie będą określone w granicach właściwych dla sądu apelacyjnego, w których znajduje się siedziba wybranego komornika sądowego.  Najczęściej są to sprawy zabezpieczania roszczeń, sprawy roszczeń pieniężnych, windykacja należności przeprowadzania w sposób polubowny, a także egzekucja długów z wyłączeniem nieruchomości.

Przykład rewiru komorniczego

Dla zobrazowania sposobu funkcjonowania rewirów komorniczych warto posłużyć się prostym przykładem:

Adam Derda Komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Żyrardowie działa we własności terytorialnej obejmującej miejscowość Żyrardów oraz przyległe gminy: Mszczonów, Żabia Wola, Radziejowice, Wiskitki, Baranów, Puszcza Mariańska.

Komornik ten na podstawie oświadczenia może przyjąć też sprawy wierzycieli spoza rewiru, ale jak już wspomniano, musi odbyć się to na obszarze właściwego sądu apelacyjnego, w którym znajduje się siedziba kancelarii.

Czy komornik może odmówić przyjęcia sprawy?

Wybór komornika ogranicza art. 10 ust. 4 ustawy, a w myśl przepisów kancelaria komornicza jest zobowiązana do odmowy przyjęcia wniosku, jeżeli zaistniała przynajmniej jedna z wymienionych przesłanek:

  • prowadzone egzekucje w danej kancelarii są zaległe o ponad 6 miesięcy (chyba że łączna liczba wszystkich spraw z poprzedniego roku nie przekroczyła 1000),

  • wpływ spraw w danym roku był wyższy niż 2500, a skuteczność prowadzonych przez komornika egzekucji w poprzedzającym roku nie przekroczyła 35 proc.,  

  • w danym roku wpłynęło więcej niż 5000 spraw.

Ponadto warto wiedzieć, że w pierwszych dwóch latach swojej działalności komornik nie może przyjąć więcej niż 2500 spraw z wyboru (art. 8 ust. 7).