Pałac pamięci jest jedną z technik zapamiętywania znanych i stosowanych na całym świecie. Odniesienia do niej często pojawiają się w popkulturze, większość z nas przynajmniej więc o niej słyszała. Skąd jednak się wzięła i jak zastosować ją w taki sposób, by była skuteczna? W jakich celach można ją wykorzystywać? Tego wszystkiego dowiecie się z poniższego artykułu.

Czym są mnemotechniki?

Mnemotechniki, czyli techniki zapamiętywania jak na przykład pałac pamięci, opierają się na wyobraźni i skojarzeniach. Stosuje się je w celu łatwiejszego przywoływania potrzebnych informacji z naszej pamięci. Polega na pewnego rodzaju kodowaniu informacji – przypisywaniu konkretnym danym pewnym skojarzeń, łączeniem je we wzory, które następnie dużo łatwiej sobie przypomnieć.

Skuteczność mnemotechnik zależy od wielu czynników. W pracy z dziećmi najlepiej sprawdzają się te najprostsze – chyba każdy z nas zna sposób na sprawdzanie na kłykciach długości miesięcy albo datę założenia Rzymu zapamiętaną dzięki „na siedmiu wzgórzach  piętrzy się Rzym”. Techniki zapamiętywania są bardzo skuteczne dla grup mających problem z pamięcią długotrwałą jak osoby starsze. Używane są też powszechnie do nauki języków. 

Techniki zapamiętywania, szczególnie takie jak pałac pamięci, były używane już przez starożytnych Greków. Wspominają o nich filozofowie tacy jak Platon i Arystoteles. W XV wieku system mnemotechnik używany przez Greków został zmodyfikowany przez niemieckiego poetę, Konrada Celtesa, który skojarzenia zaczął przypisywać literom alfabetu zamiast – jak robili to starożytni – miejscom.

Obecnie mnemotechniki są powszechnie znanym sposobem nauki. Wykorzystujemy je do zapamiętywania ciągów cyfr, przechowywania skomplikowanych informacji czy nauki obcych języków. Popularyzowane są nie tylko przez osoby, które się nimi zajmują, ale i popkulturę.

Co to jest pałac pamięci?

Pałac pamięci, znany także jako ‘pałac umysłu’ lub ‘pałac myśli’ (to kalka językowa z angielskiego ‘mind palace'), to  najstarsza znana nam technika zapamiętywania. Polega na kodowaniu potrzebnych nam informacji poprzez kojarzenie ich z pomieszczeniami i przedmiotami w wyobrażonym przez nam miejscu – zazwyczaj jak największym domu, czy innym znanym nam budynku. Od tego pochodzi jego nazwa – pałac.

Obecnie o pałacu myśli mówi się w kontekście takich dziedzin jak psychologia, neurobiologia i nauka o pamięci, ale jeszcze w XIX wieku pojawiał się on w pracach z zakresu retoryki, logiki i filozofii. Współcześnie używany jest podczas Mistrzostw Świata Pamięci, czyli zawodach w zapamiętywaniu informacji w podanym okresie.

Ta technika zapamiętywania pojawia się również we współczesnej popkulturze. Dwa najszerzej znane przykłady tego to powieści Thomasa Harrisa Hannibal i Hannibal Rising, w których autor szczegółowo opisuje pałac pamięci Hannibala Lectera.

Jak zbudować pałac pamięci?

1. Wybierz miejsce

Nie jest istotne, czy będzie to budynek, czy doskonale znana ci trasa, na przykład taka, którą pokonujesz codziennie w drodze do pracy albo szkoły. Ważne, żeby wyobrażenie sobie tego miejsca ze szczegółami nie sprawiało ci problemu. Im będzie większe, tym więcej informacji w nim zgromadzisz.

2. Wyznacz trasę

Wyobraź sobie, że idziesz przez wybrane przez siebie miejsce. Kolejno przechodzisz przez pomieszczenia, zatrzymujesz się przed konkretnymi przedmiotami. Zapamiętaj ją dokładnie, żeby skutecznie korzystać ze swojego pałacu pamięci, trzeba powtarzać tę trasę w dokładnie takiej kolejności.

3. Przypisz miejscom znaczenia

Na tym etapie zacznij rozmieszczać informacje, które chcesz zapamiętać, w odpowiednich pokojach. Każdy z nich powinien różnić się od siebie na tyle, żeby nie było możliwości ich pomylenia. Podziel informacje na kategorie, którym będą odpowiadać poszczególne pomieszczenia, a następnie poszczególne dane przypisuj do mniejszych obiektów.

4. Ćwicz

Powracaj do swojego pałacu pamięci jak najczęściej, przypominaj sobie, co znajduje się w poszczególnych miejscach. W ten sposób będziesz ćwiczyć swoją pamięć i w przyszłości z łatwością odnajdywać potrzebne informacje.