Wiele części maszyn lub materiałów konstrukcyjnych musi przejść określone badania zmierzające do określenia lub potwierdzenia ich stanu technicznego. Badania te często są z grupy nieniszczących, które badanym obiektom nie odbierają właściwości użytkowych. Ich przeprowadzanie wiąże się z koniecznością posiadania odpowiedniego certyfikatu. Nadawaniem uprawnień w tym zakresie zajmuje się UDT-CERT. Certyfikat można otrzymać między innymi po ukończonym szkoleniu i zdaniu egzaminu.

Czym są badania nieniszczące?

Do tej grupy zalicza się testy diagnostyczne, pozwalające na analizę cech badanego materiału bez ingerencji w jego strukturę i tym samym utratę właściwości użytkowych. Stąd też nazywane są nieniszczącymi lub w skrócie NDT - od angielskiego nazewnictwa Non-Destructive Testing. Badania mają charakter powierzchniowy lub objętościowy i dostarczają informacji o występujących nieciągłościach materiałowych i cechach fizycznych badanego elementu. Istnieją różne metody takich badań, do których można zaliczyć wizualne, penetracyjne oraz magnetyczno-proszkowe, jak również ultradźwiękowe wraz z pomiarem grubości. Badania nieniszczące można przeprowadzić na każdym etapie produkcji. Wymagania odnośnie jakości badanych obiektów mogą się różnić w zależności od ich przeznaczenia.

Jak uzyskać uprawnienia?

Wykonywaniem tego rodzaju badań na odpowiedzialnych obiektach zajmować się mogą jedynie wykwalifikowane osoby, dysponujące odpowiednim certyfikatem, który potwierdza posiadanie właściwej wiedzy i umiejętności z zakresu metody badań nieniszczących w określonym sektorze  według wymagań normy PN-EN ISO 9712:2012. Aby uzyskać odpowiedni certyfikat należy ukończyć kursy w tej dziedzinie, które organizuje między innymi firma Koli z Banina. Tego rodzaju szkolenia są potwierdzone przez UDT-CERT, czyli jednostkę certyfikującą osoby ubiegające się o pracę przy tego rodzaju badaniach. Poza ukończeniem kursu i uzyskaniem pozytywnego wyniku z egzaminu kwalifikacyjnego konieczne jest również odbycie praktyki w danej metodzie, stopniu oraz sektorze wyrobu lub przemysłowym stosowania badań nieniszczących. Kandydat ma także obowiązek przedstawienia dowodu badania wzroku, potwierdzającego jego fizyczną sprawność.

Wspomniana certyfikacja obejmuje trzy stopnie, dzięki którym dana osoba jest uprawniona do odmiennego zakresu działań w laboratorium. W przypadku pierwszego stopnia kompetencje obejmują przede wszystkim nastawianie aparatury, wykonywanie badań bez możliwości wyboru metody, rejestrowanie wyników i ich klasyfikacji bez dokonywania samodzielnej oceny oraz sporządzanie sprawozdania z uzyskanych wyników. Na drugim stopniu pracownicy poza wcześniej wymienionym zakresem mogą także między innymi decydować o technice badań NDT, nadzorować ich wykonywanie, interpretować wyniki zgodnie z normami i specyfikacjami, jak również przygotowywać instrukcje do badań dla niższego stopnia. Trzeci stopień zaś oznacza już pełną odpowiedzialność za działania laboratorium, ośrodek egzaminacyjny, personel oraz urządzenia. W ten sposób osoby z trzecim stopniem mają prawo do interpretacji przepisów, specyfikacji, opracowania procedur, a także wyznaczania metod badań i kryteriów akceptacji.