Elektroodpady, zwane też Zużytym Sprzętem Elektrycznym i Elektronicznym (ZSEE) lub elektrośmieciami, to zużyte, zepsute, wybrakowane, niesprawne, zniszczone lub po prostu niepotrzebne urządzenia zasilane prądem lub bateriami. np. pralki, lodówki, telewizory, radia, konsole do gier, komputery, telefony, świetlówki, żarówki energooszczędne, żelazka, wiertarki, roboty kuchenne itp. Ciągły rozwój technologii powoduje, że coraz częściej wymienia się te urządzenia. Szacuje się, że czas użytkowania pralki wynosi ok. 8 lat, komputera 3-4 lata a telefonu komórkowego 2 lata. Powoduje to ciągły wzrost ilości powstających elektroodpadów, które należą do grupy odpadów wymagających specjalnego traktowania. Wiele z nich zaliczanych jest do odpadów niebezpiecznych z powodu zawartości toksycznych substancji, które łatwo przenikają do gleby, powietrza oraz wód gruntowych i w konsekwencji zanieczyszczają środowisko naturalne, stwarzając zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt w przypadku nieprawidłowej utylizacji.

Elektroodpady to jednak nie tylko substancje niebezpieczne, to również cenne źródło surowców wtórnych. Ze zużytego komputera i monitora o wadze 27 kg w profesjonalnym procesie recyklingu możemy odzyskać m.in.: 6,8 kg szkła, 6,2 kg tworzywa sztucznego, ok. 5,6 kg stali, ok. 3,8 kg aluminium, ok. 1,9 kg miedzi oraz 1,7 kg ołowiu. Z jednego miliona zużytych telefonów komórkowych można odzyskać około 34 kg złota, 350 kg srebra, 15 kg palladu, 15,87 ton miedzi. Z jednej prawidłowo przetworzonej lodówki można odzyskać szacunkowo 15-20 kg stali, 4 - 8 kg aluminium i miedzi, 5 - 9 kg tworzyw sztucznych, 0,5 -3 kg oleju mineralnego i 10 -12 kg stali i miedzi pochodzących z agregatu. Zmielone tworzywo sztuczne ze starej lodówki nadaje się do produkcji kołpaków samochodowych, a materiały ze zużytych telefonów komórkowych takie jak złoto, platynę, srebro, miedź, można wykorzystać do wytwarzania czajników, plomb dentystycznych albo instrumentów muzycznych. Można je wykorzystać także w inny sposób i na przykład medale, które będą przyznawane na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio, zostaną wykonane właśnie z metali pozyskanych z elektroodpadów. Recykling to także oszczędność energii, a więc mniejsze zanieczyszczenie środowiska. Do wyprodukowania 1 kg aluminium w procesie recyklingu potrzeba zaledwie 10% energii, którą pochłonęłoby wydobycie tego metalu z naturalnych złóż. Widzimy więc, że elektrośmieci należy segregować i przekazywać do recyklingu, bo dzięki właściwemu przetwarzaniu oszczędzamy energię, zasoby naturalne Ziemi i chronimy środowisko, w którym żyjemy.

Co więc zrobić ze zużytym sprzętem?

To bardzo proste, mamy kilka możliwości:

  1. Oddać w sklepie w momencie zakupu nowego sprzętu tego samego typu na zasadzie wymiany 1 za 1 tzn. stary na nowy (np. lodówka za lodówkę, telewizor za telewizor).
  2. Zostawić małogabarytowy zużyty sprzęt w dużym markecie bez konieczności kupowania nowego.
  3. Przy zakupie za pośrednictwem Internetu można oddać zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny w miejscu dostawy.
  4. Pozostawić ZSEE w gminnym punkcie zbierania (PSZOK) – informacja o tym powinna znajdować się na stronie internetowej urzędu gminy.
  5. Zostawić w serwisie zajmującym się naprawą zepsutych urządzeń – gdy okaże się, że koszt naprawy jest zbyt wysoki lub gdy naprawa jest niemożliwa.
  6. Zlecić odebranie elektroodpadów specjalistycznej firmie – warto skorzystać z usługi specjalistycznych firm, które są w stanie odebrać zużyty wielkogabarytowy sprzęt AGD (np. pralki, lodówki, kuchenki itp.) bezpłatnie bezpośrednio z domu, np.  www.decydujesz.pl

Postępując zgodnie z powyższymi wskazówkami mamy pewność, że sprzęt trafi do właściwego zakładu przetwarzania, a nie na składowisko lub do lasu! Pamiętajmy, że za wyrzucenie urządzenia w miejscu do tego nieprzeznaczonym grożą wysokie kary pieniężne – do 5000 zł!  Nie wolno również demontować elektroodpadów na własną rękę! W ten sposób można zanieczyścić środowisko oraz narazić swoje własne zdrowie. Za demontaż sprzętu poza zakładem przetwarzania grozi kara administracyjna od 10 000 do 500 000 zł.

Pamiętajmy, że każdy z nas właściwym postępowaniem ze zużytym sprzętem zapobiega potencjalnym negatywnym konsekwencjom dla środowiska naturalnego oraz dla zdrowia ludzi i zwierząt.