Technologia śrutowania (potocznie nazywana piaskowaniem) to proces, podczas którego powierzchnia jest czyszczona lub obrabiana przy użyciu materiału ściernego w strumieniu sprężonego powietrza. Efekt przypomina ten uzyskiwany w procesie szlifowania, jednak w tym przypadku uzyskana powierzchnia jest równiejsza i ma wymaganą do malowania szorstkość. W artykule przybliżamy główne metody stosowane w piaskowaniu.

Urządzenia i metody piaskowania

Technologia śrutowania (piaskowania) wymaga zastosowania specjalnie skonstruowanych maszyn przeznaczonych do obróbki za pomocą strumienia powietrza z materiałem ściernym. Urządzenia te wykorzystywane są między innymi podczas:

  • Oczyszczania
  • Szorstkowania
  • Usuwania rdzy oraz zgorzeliny
  • Umacniania powierzchni
  • Gratowania
  • Matowienia itp.

Materiałami oczyszczanymi mogą być m.in. stal, aluminium, mosiądz, tworzywo sztuczne, drewno.

Przedmiot poddawany obróbce na ogół umieszcza się w zamkniętej komorze z oknem wziernikowym, które pozwala operatorowi urządzenia kierować strumień ścierniwa na przedmiot obrabiany, regulować jego przepływ i obserwować obróbkę. Producenci tacy jak Auer Polska oferują śrutownice wykorzystujące różne metody śrutowania, co przekłada się na szeroki zakres zastosowania tych urządzeń.

Wyróżnić możemy systemy iniekcyjne wyposażone w pistolet śrutowniczy, gdzie dysza powietrzna ma zawsze mniejszą średnicę niż dysza śrutownicza. Podobnie do tego systemu działa system grawitacyjny. Ścierniwo opada w tym przypadku grawitacyjnie do pistoletu śrutowniczego, po czym przyspieszane zostaje w dyszy śrutowniczej przy pomocy sprężonego powietrza. W systemach śrutowania ciśnieniowego sprężone powietrze i ścierniwo doprowadzane są do dyszy śrutowniczej przy pomocy tego samego przewodu. Ścierniwo zostaje wtłoczone do węża i porwane przez przepływające sprężone powietrze. W tym przypadku również możliwe są duże odległości robocze pomiędzy dyszą śrutowniczą a powierzchnią detalu. Kolejną metodą śrutowania jest śrutowanie na mokro. Mieszanina wody i ścierniwa tłoczona jest do pistoletu śrutowniczego. Powierzchnia uzyskana przez zastosowanie tej metody cechuje się ponadto wyjątkowo niską chropowatością. Możliwe jest też śrutowanie bez użycia sprężonego powietrza, zazwyczaj jednak wykorzystywane są tu wyłącznie ścierniwa metaliczne lub organiczne.

Materiały ścierne w piaskowaniu

Skuteczność oraz wydajność procesu piaskowania zależy w dużym stopniu od zastosowanego ścierniwa. Podczas gdy piaskarki przeznaczone są do konkretnych metod piaskowania, ścierniwo ma uniwersalny charakter i może być wykorzystywany w rozmaitych urządzeniach. Równie szeroki zakres prezentują same materiały, z których jest ono wykonywane.

Znajdziemy tu metaliczne materiały ścierne w formie kanciastej lub kulistej między innymi z żeliwa, staliwa czy metali nieżelaznych. Stosowane są również kulki szklane oraz ceramiczne – te drugie zazwyczaj wówczas, gdy wymagana jest dłuższa żywotność ścierniwa. Obróbkę z użyciem kulek szklanych określa się mianem szkiełkowania. Materiałem ściernym mogą być również korund czy tworzywa sztuczne w postaci ziaren różnego rozmiaru. Dużą popularnością cieszy się też granulaty naturalne uzyskiwane na przykład z łupin orzecha włoskiego, pestek i innych podobnych.