Łożyska to części podzespołów technicznych – głównie maszyn lub ich mechanizmów – które służą do wykonania ruchu, czyli pracy, przy możliwe jak najmniejszym zużyciu energii . Łożyska spotykane na co dzień są najczęściej niewielkich rozmiarów, a można znaleźć je m.in. w pojazdach, maszynach budowlanych, sprzętach RTV i AGD, meblach, a także w setkach innych przedmiotów, które nas otaczają. Część konstrukcji lub rozwiązań technologicznych wymaga jednak zastosowania łożysk o specjalistycznym wykonaniu. Czym one są i kiedy się je wykorzystuje?

Łożyska zwykłe a specjalistyczne

Większość maszyn czy urządzeń w swojej budowie posiada łożyska zwykłe, do których zalicza się łożyska kulkowe, stożkowe, walcowe, baryłkowe, ślizgowe, igiełkowe, a także zespoły łożyskowe, oprawy dzielone oraz wiele innych. Największą popularnością cieszą się łożyska kulkowe zwykłe, ze względu na prostotę ich budowy, niski koszt wykonania i dobre własności.

W przypadku specjalnych zastosowań, gdzie zwykłe łożyska albo nie spełniają swojej roli, albo ich właściwości są niewystarczające, stosuje się łożyska specjalistyczne. Są one często wykonane w nietypowych konstrukcjach, z innych materiałów lub z użyciem specjalnych elementów towarzyszących. Dzięki temu mogą one pracować w środowiskach, do których łożyska zwykłe nie były przewidziane. Łożyska specjalistyczne mogą wyróżniać się na przykład wysoką odpornością na zatarcie, zwiększoną wytrzymałością zmęczeniową, niskim współczynnikiem tarcia, zwiększoną odpornością na zużycie, korozję czy temperaturę (zarówno niską i wysoką). Do łożysk specjalistycznych możemy zaliczyć na przykład:

  • łożyska ceramiczne,
  • łożyska precyzyjne,
  • łożyska nierdzewne,
  • łożyska hybrydowe,
  • łożyska wysokotemperaturowe.

Dzięki stosowaniu odpowiednich technik produkcyjnych, a także wykorzystywaniu do ich produkcji najwyższej klasy surowców (często przechodzących obróbkę uszlachetniającą), łożyska specjalistyczne sprawdzają się w najbardziej zaawansowanych technologicznie konstrukcjach maszyn, pojazdów itp.

Łożyska specjalne dobierane są zatem do maszyn lub środowisk pracy, w których pracują. Przykładem mogą być mechanizmy pracujące na wysokich obrotach, przy wysokiej temperaturze, a także w środowiskach kwasów i innych substancji chemicznych. Wiele łożysk do zadań specjalnych to łożyska precyzyjne, które pozwalają na prawidłową pracę, np. bardzo niewielkich lub dokładnych mechanizmów. Często takie wyroby są projektowane i produkowane na specjalne zamówienie klienta.

Szeroką ofertę łożysk zarówno zwykłych, jak i specjalistycznych, posiada w swojej ofercie firma PHU TED, która specjalizuje się także w sprzedaży pasów napędowych, uszczelniaczy, środków smarnych, chemii przemysłowej, pneumatyki, silników i przekładni, łańcuchów, i wielu innych produktów. Przy wyborze łożysk należy kierować się standaryzacją konstrukcji. Łożyska specjalistyczne powinny być stosowane w uzasadnionych przypadkach.