Kontrola jakości różnego rodzaju elementów mająca na celu określenie ich stanu technicznego jest bardzo ważna na każdym etapie związanym z ich projektem, produkcją i użytkowaniem. Jedną z powszechnie stosowanych metod badania jakości są tak zwane badania nieniszczące (NDT), a my postaramy się przybliżyć nieco ich historię, rodzaje i możliwości zastosowań.
Czym jest badanie nieniszczące (NDT)
Badania nieniszczące (NDT) to określona grupa badań, której celem jest dokładne prześwietlenie danej konstrukcji technicznej pod względem jej jakości wytworzenia, trwałości oraz wykrycia ewentualnych mankamentów, które niezwłocznie należałoby naprawić. Jak sama nazwa wskazuje, badanie to jest kompletnie nieszkodliwe dla badanego przedmiotu, ponieważ w żaden sposób nie uszkadza jego struktury.
Historia badań nieniszczących (NDT)
W zakresie badań nieniszczących tak naprawdę nie znamy dokładnej daty ich zapoczątkowania, ponieważ pierwszym rodzajem tego typu badania jest po prostu wzrok ludzki, a właściwie spojrzenie na dany przedmiot (np. kamień czy kij w czasach prehistorycznych) oraz określenie jego wytrzymałości i wyglądu. Z perspektywy czysto historycznej jako początek badań nieniszczących (NDT) określa się metodę z przełomu lat 60 i 70 XIX wieku, która polegała na szukaniu wad konstrukcyjnych poprzez oddziaływanie na dany przedmiot młotka oraz igły kompasu. Niedługi czas później, w roku 1883 roku Piotr Curie odkrył zjawisko piazoelektryczne, dzięki któremu do badań można stosować fale ultradźwiękowe. Wynalezienie przez Conrada Roentgena urządzenia wytwarzającego promienie rentgenowskie w 1895 roku to równie ważny krok w postępie technologii badań nieniszczących (NDT). Następne formy rozwoju technologicznego tych badań miały miejsce około 30 lat później poprzez wynalezienie defektoskopu prądów wirowych, zapoczątkowano badania magnetyczno-proszkowe oraz utworzono pierwszy na świecie światłowód.
Metody badań nieniszczących
Badania nieniszczące służą przede wszystkim do badania stanu technicznego różnych przedmiotów i urządzeń a wśród metod ich sprawdzania możemy wyróżnić:
- Badania wizualne (VT)
- Badania penetracyjne (PT)
- Badania endoskopowe
- Badania magnetyczno-proszkowe (MT)
- Badania radiografem przemysłowym (RT)
- Badania ultradźwiękowe (UT)
- Badania prądami wirowymi
- Badania akustyczne (AT).
Kiedy można stosować badania nieniszczące (NDT)?
Jeżeli chodzi o stosowanie badań nieniszczących, to można je przeprowadzać w zasadzie w każdym momencie, w której wymagana jest jakakolwiek kontrola danego przedmiotu, urządzenia czy procesu. W związku z tym badania te przeprowadza się między innymi podczas eksploatacji danego sprzętu, kontroli montażu, w trakcie badań nad wytwarzaniem elementu oraz podczas trwania procesu obróbki. Wszystkie metody badań nieniszczących (NDT) możemy zlecić firmie NDTEST z Warszawy.