Rozpuszczalnik to chemiczna substancja mająca szerokie zastosowanie w budownictwie i w przemyśle, a czasami nawet w codziennych sytuacjach. Dzięki swoim konkretnym właściwościom, jak sama nazwa wskazuje, mają zdolność do rozcieńczania niektórych związków, np. farb czy lakierów. Jakie są rodzaje rozpuszczalników? W jakich sytuacjach stosuje się te specjalistyczne ciecze? Jak zachować bezpieczeństwo ich użycia?
Na samym początku trzeba odpowiedzieć na pytanie, czy rozpuszczalnik i rozcieńczalnik to te same substancje. Terminy te używane są zamiennie jednakże ich funkcje nieco się różnią. Rozpuszcza się zaschnięte substancje, a rozcieńcza płyny, choć w wielu przypadkach można użyć tego samego produktu. Każdy rozpuszczalnik jest rozcieńczalnikiem, ale nie każdy rozcieńczalnik ma właściwości rozpuszczalnika.
Rodzaje i ich zastosowanie
Na rynku dostępna jest szeroka gama rozpuszczalników. Jak mówią specjaliści z A-Kopa, zajmujący się dystrybucją takich środków, najpopularniejszym z nich jest rozpuszczalnik uniwersalny używany do rozcieńczania większości farb, głównie ftalowych, celulozowych, olejnych a nawet chlorokauczukowych, chemoutwardzalnych. Może być również wykorzystywany do zmywania lakierów, oraz jako środek czyszczący narzędzia czy pędzle zabrudzone podczas malowania. Benzyna ekstrakcyjna to produkt nie zawierający w składzie benzenu. Jest bezbarwna i charakteryzuje się niską lepkością. Jej główne zastosowanie to odtłuszczanie powierzchni przed malowaniem powierzchni. Rozcieńcza oleje, smary, woski, nadaje się również do usuwania zabrudzeń. Używa się ją głównie w charakterze przemysłowym. Jest składnikiem wielu innych substancji, m. in. tuszy drukarskich czy materiałów gumowych. Oprócz tego znajduje zastosowanie w życiu codziennym – potrafi wybawić plamy z ubrań, wyczyścić metal lub rdzę.
Czym jest nitro, a czym terpentyna balsamiczna?
Rozpuszczalniku typu nitro to bardzo popularny produkt, który charakteryzuje się bezbarwnością oraz niską lepkością. Zawiera substancje polepszające rozlewność lakieru. Używa się go przede wszystkim do rozcieńczania farb, klejów i lakierów celulozowych. Podobnie jak w przypadku benzyny ekstrakcyjnej, nadaje się do przygotowywania powierzchni, głównie odtłuszczania. W jego składzie znajdziemy aceton, toluen, butanol i ksylen. Jak mówią specjaliści z firmy A-Kop główną zaletą terpentyny balsamicznej jest jej naturalne pochodzenie oraz szerokie zastosowanie. Ta oleista ciecz poprawia jakość powłoki lakierowej, zapobiega powstawaniu kraterów oraz efektu „skórki pomarańczowej” na powierzchni lakieru. Przydaje się do renowacji starych mebli i obrazów, usuwania plam olejnych po malowaniu czy zatłuszczonych wykładzin z tworzyw sztucznych.
Zasady bezpieczeństwa
Większość rozpuszczalników to substancje łatwopalne. Każdy produkt na opakowaniu zawiera informacje związane ze sposobem użycia. Należy zachować podstawowe środki ostrożności i przede wszystkim zabezpieczyć ciało przy pomocy rękawic oraz maseczki na twarz. Dzięki temu unikniemy wdychania oparów oraz kontaktu ze skórą, co może wywołać niepożądane efekty, zwłaszcza jeśli praca z rozpuszczalnikami trwa dłużej niż kilka minut. Środki te należy wybierać zgodnie z ich przeznaczeniem. Niektóre z nich to produkty uniwersalne, jednakże w wielu przypadkach konieczne jest użycie specjalistycznego rodzaju rozpuszczalnika.