Borowik szlachetny, inaczej nazywany prawdziwkiem to jeden z najsmaczniejszych grzybów występujących w polskich lasach. Jest bardzo pożądanym grzybem jadalnym także ze względu na bogatą zawartość składników odżywczych. Gdzie rosną borowiki szlachetne, jak je rozpoznać i odróżnić od odmian niejadalnych oraz dlaczego warto je jeść? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w artykule.

Gdzie rosną borowiki szlachetne?

Sezon na borowiki szlachetne trwa długo – od czerwca do listopada, jednak największy wysyp przypada jesienią, a więc od września. Czasem można je znaleźć nawet w grudniu. Borowiki rosną zarówno w lasach liściastych, iglastych, jak i mieszanych. Najczęściej jednak można je spotkać pod sosnami, świerkami, bukami oraz dębami, gdyż właśnie z tymi drzewami grzybnia prawdziwków wchodzi w mikoryzę. Grzyby te występują pojedynczo lub w niewielkich skupiskach także na terenach dobrze oświetlonych, na skraju lasu i w sąsiedztwie leśnych ścieżek.

Jak wygląda borowik szlachetny?

Borowik szlachetny ma dostojny wygląd i prezentuje się bardzo atrakcyjnie. Młode prawdziwki mają jasny, kremowy kapelusz, który z wiekiem jednak brązowieje. Rurki znajdujące się pod kapeluszem również początkowo są białe lub kremowe, a z czasem stają się zielonkawe. Półkolisty, poduchowaty kapelusz ma średnicę od 6 do 25 cm, a jego skórka zwykle jest gładka, sucha i matowa.

Trzon borowika szlachetnego jest biały i pokryty jasnobrązową, delikatną siateczką, która szczególnie widoczna jest w górnej części trzonu. Zwykle osiąga wysokość do 20 cm, a jego szerokość wynosi od ok. 2 do 6 cm. Młode okazy mają trzon baryłkowaty, który wraz ze wzrostem zmienia kształt na cylindryczny.

Jak odróżnić borowika szlachetnego od innych trujących odmian?

Oprócz prawdziwków, w lesie występują też inne rodzaje jadalnych borowików np. borowiki ceglastopore czy sosnowe. Można oczywiście znaleźć też inne grzyby trujące podobne do borowika szlachetnego. Na ogół łatwo je jednak odróżnić po innym wyglądzie i kolorze np. rurek. Zawsze trzeba więc zawsze dokładnie przyjrzeć się grzybowi, by uniknąć pomyłki i nie narazić się na poważne zatrucie pokarmowe.

Często spotykany jest np. borowik szatański, ale najczęściej mylony z prawdziwkiem jest niejadalny borowik żółciowy, zwany goryczakiem, który jak sama nazwa wskazuje, ma bardzo gorzki smak. Najlepszym sposobem na odróżnienie borowika szlachetnego od jego trujących krewnych jest nacięcie nożykiem kapelusza. Należy pamiętać, że miąższ borowika szlachetnego jest biały, twardy i mięsisty, u starszych grzybów może być gąbczasty. Co ważne, po nacięciu miąższ zachowuje swój kolor, nie odbarwia się i nie sinieje, co zaś ma miejsce w przypadku innych grzybów mylonych z prawdziwkiem.

Dlaczego warto jeść prawdziwki?

Borowik szlachetny jest uznawany za jeden z najsmaczniejszych grzybów, stąd właśnie jest tak cennym okazem dla grzybiarzy. Aromatyczny zapach i wyjątkowy smak sprawiają, że grzyby te mają wiele zastosowań w kuchni. Można z nich przygotować pyszne sosy, gęste kremy czy zupy. Są świetnym dodatkiem do wielu potraw np. dań mięsnych, makaronów, kasz czy naszego tradycyjnego bigosu. Wspaniale smakują również jako samodzielne danie, podsmażone na maśle. Borowiki można też suszyć, marynować i mrozić, dzięki czemu ich smakiem można cieszyć się cały rok.

Oprócz walorów smakowych borowik szlachetny wyróżnia się także zawartością cennych składników odżywczych. Grzyby te zawierają duże ilości białka, węglowodanów, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, a także magnezu, fosforu, żelaza i potasu. Borowiki szlachetne są bogate w wiele witamin takich jak witamina A, B1, B2, B3, C, D i E. Ponadto są źródłem błonnika oraz są niskokaloryczne, a więc można je stosować w dietach odchudzających. Warto jednak pamiętać, by grzybów tych nie podawać dzieciom i osobom starszym, gdyż zawarta w nich chityna jest dość ciężkostrawna.