Wykonywanie obowiązków zawodowych może nieść ze sobą różnego rodzaju zagrożenia, które w zależności od specyfiki stanowiska, mogą się od siebie znacząco różnić. Dlatego też każdy pracownik przystępując do wykonywania swoich zadań powinien wiedzieć jakie potencjalne zagrożenia wiążą się z ich wykonywaniem, zaś każdy pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikowi informacji na ten temat w oparciu o ocenę ryzyka zawodowego.

Czym jest ryzyko zawodowe

Wstępowanie czynników niekorzystnych dla zdrowia i życia może w różnym stopniu dotyczyć praktycznie każdego stanowiska pracy. Oczywiście niektóre zawody są szczególnie narażone na pojawienie się zagrożeń, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo pracowników. Dlatego też, aby uzyskać niezbędne na ten temat informacje i uniknąć negatywnych skutków dla zdrowia i życia, przeprowadza się ocenę ryzyka zawodowego w zakładach pracy. Samo ryzyko zawodowe definiowane jest jako prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń, związanych z wykonywaną pracą, powodujących stratę, a w szczególności pojawienie się u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania prac. W związku z tym na barkach pracodawcy spoczywa przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego, którego celem jest sprawdzenie, ocenienie oraz udokumentowanie zagrożeń na danym stanowisku pracy. Ocena ryzyka zawodowego pozwoli na poinformowanie i przeszkolenie pracownika w tym zakresie, zastosowanie środków profilaktycznych, a także umożliwi zmniejszenie zagrożenia oraz zwalczenie jego potencjalnych źródeł.

Ocena ryzyka w rękach specjalistów

Ocena ryzyka zawodowego to proces, który ma na celu analizę stanu bezpieczeństwa na danym stanowisku, a przez to ocenę możliwości wystąpienia zdarzeń takich jak wypadki lub choroby zawodowe. Należy zatem zadbać aby zadnie to było wykonane zgodnie
z obowiązującymi przepisami, przez osoby posiadające niezbędną wiedzę i uprawnienia, a co za tym idzie wykonanie oceny ryzyka zawodowego warto zlecić ekspertom oferującym usługi doradztwa w zakresie BHP, takim jak firma Wektor Europejskie Centrum Ochrony Pracy
i Środowiska. Niemniej jednak musimy pamiętać, że dokumentację tego typu należy opracować w oparciu konkretny plan działań, który obejmuje:

  1. powołanie zespołu z osób mających odpowiednie przygotowanie do przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego. Warto aby znalazł się w nim również pracownik, którego stanowisko jest oceniane,
  2. pozyskanie informacji na temat zakładu pracy oraz określenie możliwych zagrożeń występujące na danych stanowiskach,
  3. zidentyfikowanie konkretnych zagrożeń zarówno na podstawie przepisów i własnego doświadczenia, jak i w oparciu o przeprowadzony wcześniej wywiad,
  4. oszacowanie jak duże jest ryzyko wystąpienia wypadku czy choroby zawodowej na danym stanowisku oraz nadanie wartości poszczególnym elementom miary ryzyka. W tym przypadku pod uwagę brane jest prawdopodobieństwo zdarzenia, rozmiar skutków powodowanych przez zagrożenie oraz stopień narażenia pracownika,
  5. sporządzenie dokumentacji zawierającej wnioski i konkretne zalecenia dla pracodawcy w zakresie ograniczenia ryzyka występującego na danych stanowiskach. Jest ona także podstawą do zapoznania pracownika z zagrożeniami występującymi w miejscu pracy,
  6. wdrożenie działań i środków zapobiegawczych oraz monitorowanie całego procesu.

Przeprowadzanie nowej oceny ryzyka zawodowego niezbędne jest przede wszystkim w przypadku gdy:

  • utworzone zostało nowe stanowisko pracy,
  • wprowadzono zmiany dotyczące stosowania środków ochrony indywidualnej jak i zbiorowej,
  • w wypadku istotnych zmian organizacyjnych i technologicznych oraz zmian
    w przepisach dotyczących stanowiska pracy,
  • wykorzystywane do oceny informacje straciły aktualność,
  • w razie zdarzenia wypadkowego na danym stanowisku.

Przygotowanie oceny ryzyka zawodowego nie może być traktowane jako kolejny element biurokracji. Jest to bowiem ocena realnych zagrożeń, które mogą zdarzyć się podczas wykonywania obowiązków. Dlatego też dopełnienie tych formalności jest kluczowe, a ich zaniechanie może być surowo karane przez Państwową Inspekcję Pracy.