Zasądzony obowiązek alimentacyjny często nie jest należycie wypełniany. Wierzyciel nie otrzymuje świadczeń na czas, wpływają one w niepełnej wysokości lub w ogóle. W takiej sytuacji ma prawo wnieść wniosek do sądu, a następnie do komornika o rozpoczęcie windykacji. Jednak nawet nieskuteczna egzekucja komornicza nie zamyka drogi do uzyskania należności od dłużnika.

Powstanie długu alimentacyjnego

Mianem alimentów określa się ustalone sądownie świadczenia na rzecz członków rodziny, a może dotyczyć między innymi dzieci, byłych małżonków bądź rodziców. To środki, mające wspomóc utrzymanie lub wychowanie w przypadku małoletnich. W stosunku do nich obowiązek alimentacyjny w teorii przyjmuje się, że trwa on do 18. lub 25. roku życia, niemniej jednak w praktyce powinien skończyć się, gdy podopieczny będzie w stanie samodzielnie się utrzymywać, z wyjątkiem dzieci niepełnosprawnych – tutaj cechuje go bezterminowość. Świadczenia muszą być opłacane przez podmiot, na którym ciąży ten obowiązek, terminowo oraz w pełnej wysokości. W przeciwnym razie dochodzi do powstania tak zwanego długu alimentacyjnego, a ten podlega procesowi windykacji należności. O sposobie jej przeprowadzenia decyduje jednak sąd.

Wniosek o wszczęcie postępowania

Wierzyciel, który nie otrzymuje alimentów, ma prawo wnieść sprawę do sądu właściwego dla jego miejsca zamieszkania. Ten bowiem będzie mógł zadecydować, czy sprawę zadłużenia da się rozwiązać polubownie na drodze ugody, czy też konieczne będzie zaangażowanie komornika. W drugim przypadku postanowienie musi zostać opatrzone klauzulą wykonalności, na podstawie której może zostać wszczęte postępowanie egzekucyjne. Wniosek o jego rozpoczęcie również składa wierzyciel, jednak już do odpowiedniej kancelarii komorniczej, na przykład komornika Artura Królasika, pełniącego swoje obowiązki przy Sądzie Rejonowym w Wołominie. W dokumencie należy zawrzeć:

  • odpis orzeczenia sądowego,
  • dane stron postępowania,
  • wysokość zaległości,
  • informacje dotyczące ewentualnych częściowych wpłat dłużnika – terminy i kwoty,
  • opcjonalnie dane dotyczące majątku osoby, zobowiązanej do płatności alimentów.

W przypadku niepełnoletniego wierzyciela wniosek składa i podpisuje jego opiekun ustawowy.

Uzyskanie zaległości alimentacyjnych

Komornik w pierwszej kolejności, po zapoznaniu się ze złożoną u niego dokumentacją, zajmuje się ustaleniem majątku i miejsca zamieszkania dłużnika. W tym zakresie może współpracować z policją, urzędem skarbowym, ZUS-em, czy też Centralną Ewidencją Pojazdów. Po określeniu tych informacji dochodzi do zajęcia majątku w wysokości 60% wynagrodzenia za pracę bez uwzględnienia kwoty wolnej bądź rachunku bankowego, także z sumą wolną od potrąceń. Ponadto egzekucji podlegają ruchomości, którymi dłużnik dysponuje wraz ze współlokatorami, o ile ci nie wykażą, że są one wyłącznie ich własnością. Wszystkie opłaty związane z postępowaniem sądowym oraz komorniczym dopisuje się do długu alimentacyjnego.

Co ważne, nawet ze względu bezskuteczności działań windykacyjnych sprawa nie może zostać umorzona. Z odpowiednim zaświadczeniem, wskazującym na zaistnienie takiej sytuacji, które wydaje komornik, wierzyciel ma prawo udać się od miejscowego ośrodka pomocy społecznej. Tam rozpoczyna się procedura mająca na celu pozyskanie świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego. Wypłaty z niego zaliczają się na poczet obciążeń podmiotu, który uchyla się od obowiązku tego rodzaju wsparcia finansowego.