Wykonanie odpowiednio udokumentowanej oceny ryzyka zawodowego dla każdego stanowiska jest obowiązkiem wszystkich pracodawców. Sporządza się ją w celu określenia prawdopodobieństwa wystąpienia wypadku przy pracy i upewnienia się, że zawiera się ono w dopuszczalnych normach. Jak przeprowadzić i udokumentować ocenę ryzyka zawodowego? Kiedy ją uaktualnić? Wyjaśniamy.

Ocena ryzyka zawodowego – podstawowe informacje

Ryzyko zawodowe jest to prawdopodobieństwo wystąpienia wypadków i niepożądanych zdarzeń podczas wykonywania czynności służbowych. Ocena ryzyka zawodowego sprowadza się więc do skrupulatnej analizy czynników mogących powodować wypadek lub uszczerbek na zdrowiu pracownika i sprawdzenia, czy zastosowano odpowiednie środki ostrożności. Do jej przeprowadzenia zobowiązany jest każdy pracodawca.

Ocena ryzyka zawodowego powinna mieć formę pisemną. Musi zawierać wszystkie czynniki ryzyka oraz warunki pracy, wliczając w to pomieszczenia, do jakich ma dostęp pracownik.

Ocena ryzyka zawodowego zwykle sprowadza się do pięciu kroków:

  1. Zebrania niezbędnych do jej przeprowadzenia informacji.

  2. Identyfikacji zagrożeń.

  3. Oszacowania ryzyka.

  4. Określenia działań zapobiegawczych i eliminujących lub ograniczających ryzyko zawodowe.

  5. Sporządzenia dokumentacji dotyczącej wyników oceny.

Do oceny ryzyka zawodowego używać można dowolnej metody. Ważne jedynie, aby w obrębie jednego zakładu pracy stosować tę samą metodę szacowania. Zazwyczaj dokonuje się go na podstawie porównania prawdopodobieństwa wystąpienia wypadków, urazów czy chorób z oceną potencjalnej skali owych zagrożeń i tego, jak poważne mogą być ich skutki.

Pracodawca oceny może dokonać osobiście lub zdać się na zatrudnionych w firmie pracowników służby BHP. Drobnym przedsiębiorcom poleca się skorzystanie z usług zewnętrznego specjalisty. Profesjonalnych ocen ryzyka zawodowego dla wszystkich stanowisk dokonuje firma Renmak Centrum BHP.

Ocena ryzyka zawodowego – jak często ją przeprowadzać?

Wykonanie oceny nie jest czynnością jednorazową. Jej wyniki należy poddawać okresowej aktualizacji. Polska Norma PN-N-18002 określa ocenę ryzyka jako proces ciągły, zalecając jej aktualizację i weryfikację zawsze wtedy, gdy następuje zmiana warunków lub zagrożeń, szczególnie w przypadku:

  • tworzenia nowych stanowisk pracy,

  • wprowadzania zmian na stanowiskach (zarówno organizacyjnych, jak i technologicznych, czyli na przykład zakupie nowych maszyn),

  • po zmianie obowiązujących wymagań, odnoszących się do stanowiska pracy,

  • po zmianie stosowanych środków ochronnych,

  • po zaistnieniu wypadku przy pracy lub wystąpieniu chorób czy dolegliwości z nią związanych,

  • po wykonaniu badań czynników szkodliwych dla zdrowia.

Warto pamiętać również o innych obowiązkach przedsiębiorców w zakresie BHP – szkoleniach, instrukcjach bezpieczeństwa i stałym kontrolowaniu zagrożeń i środków zabezpieczających. Uchybienia w tym zakresie mogą bowiem grozić poważnymi konsekwencjami.