Wzory użytkowe pozwalają chronić nowe i nadające się do przemysłowego zastosowania rozwiązania o charakterze technicznym dotyczące kształtu lub budowy przedmiotu o trwałej postaci albo przedmiotu składającego się ze związanych ze sobą funkcjonalnie części o trwałej postaci. Przez uzyskanie prawa ochronnego na wzór użytkowy nabywa się prawo wyłącznego korzystania ze wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, co za tym idzie, istnieje możliwość dochodzenia roszczeń wobec osób naruszających to prawo. W artykule opisujemy, na czym polega ochrona wzorów użytkowych w Polsce oraz jakie korzyści niesie ze sobą współpraca z Kancelarią Rzeczników Patentowych Brandpat.
Wzór użytkowy - co to takiego i jakie są jego cechy
Wzór użytkowy bywa nazywany potocznie ‘małym wynalazkiem’. Posiada on wiele cech wspólnych z wynalazkami, oba przedmioty ochrony własności przemysłowej dotyczą rozwiązań o charakterze technicznym – stanowią odpowiedź na określony problem techniczny. Bywa, że zgłaszający stają przed dylematem, czy konkretne rozwiązania należałoby zgłosić do Urzędu Patentowego w charakterze wynalazku (w celu uzyskania patentu), czy też jako wzór użytkowy (w celu uzyskania prawa ochronnego). Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi, jednakże w przypadku wątpliwości, zaleca się podjęcie w pierwszym rzędzie próby uzyskania patentu na wynalazek (który daje szerszą ochronę), aby w przypadku niepowodzenia mieć jeszcze możliwość konwersji zgłoszenia wynalazku na zgłoszenie wzoru użytkowego, na warunkach określonych w ustawie (art. 38 PrWłPrzem)
Wzór użytkowy, analogicznie jak wynalazek, musi spełniać wymóg nowości i przemysłowej stosowalności, które są definiowane i oceniane na podstawie tych samych przepisów, jak w przypadku wynalazków. Zgodnie z definicją ustawową, za nowe uznaje się rozwiązania, które nie są częścią stanu techniki, definiowanego jako wszystko, co przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób (art. 25 w związku z art. 100 ust.1 PrWłPrzem). Dotyczy to również ujawnienia w Internecie istoty zgłaszanego rozwiązania, w szczególności jego cech technicznych. Natomiast za nadający się do przemysłowego zastosowania uznaje się wzór użytkowy, według którego może być uzyskiwany wytwór, w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa.
Od wzoru użytkowego nie wymaga się jednak posiadania poziomu wynalazczego, co stanowi istotną różnicę w porównaniu z wymogami stawianymi wynalazkom. Wzór użytkowy, w przeciwieństwie do wynalazku, nie musi spełniać przesłanki nieoczywistości, można uzyskać ochronę stosunkowo prostego rozwiązania o charakterze technicznym, o ile nie jest ono już częścią stanu techniki. Inaczej niż w przypadku wynalazków, przedmiotem wzoru użytkowego może być tylko jedno rozwiązanie - określone tylko jednym zastrzeżeniem ochronnym niezależnym. Istotne cechy techniczne wzoru użytkowego muszą być dokładnie przedstawione na rysunku, który stanowi obowiązkowy element zgłoszenia. Ponadto wzory użytkowe muszą stanowić przedmioty (wytwory) materialne o trwałej postaci, wyodrębnione przestrzennie z otoczenia (nie schematy stanowiące jedynie wyobrażenie przedmiotów). Zgłoszenie jednego wzoru użytkowego może również dotyczyć przedmiotu złożonego, zbudowanego z części składowych powiązanych ze sobą funkcjonalnie. Czas trwania prawa ochronnego na wzór użytkowy jest krótszy niż czas trwania patentu i wynosi dziesięć lat od daty dokonania zgłoszenia wzoru użytkowego w Urzędzie Patentowym (w przypadku patentu jest to dwadzieścia lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym).
Ochrona wzorów użytkowych - dlaczego warto się o nią zatroszczyć
Uzyskanie prawa ochronnego na wzór użytkowy może przynieść wiele korzyści przedsiębiorcom. Posiadanie prawa ochronnego na wzór użytkowy pozwala na zabezpieczenie swojej pozycji na rynku oraz eliminowanie nieuczciwej konkurencji. Przedsiębiorca legitymujący się świadectwem ochronnym na wzór użytkowy może decydować, kto i w jaki sposób będzie korzystać z jego wzoru użytkowego, co przekłada się na możliwość zarabiania na licencjonowaniu, sprzedaży czy dystrybucji produktów (wytworów) według wzoru użytkowego.
Ochrona wzorów użytkowych stanowi także ważny element budowania wartości firmy, ponieważ wzory użytkowe, podobnie jak wynalazki, są często kluczowym elementem innowacyjności przedsiębiorstwa oraz źródłem przewagi konkurencyjnej. Posiadanie praw wyłącznych na poszczególne przedmioty ochrony praw własności przemysłowej (w tym wzory użytkowe) może być również istotne z punktu widzenia pozyskiwania inwestorów i partnerów biznesowych.
Jak skutecznie chronić swoje wzory użytkowe - współpraca z kancelarią rzeczników patentowych
W procesie ubiegania się o ochronę wzorów użytkowych niezwykle ważne jest posiadanie profesjonalnego wsparcia specjalistów, takich jak Brandpat Kancelaria Rzeczników Patentowych. Doświadczeni rzecznicy patentowi są w stanie przeprowadzić przedsiębiorcę przez wszystkie etapy ubiegania się o uzyskanie prawa ochronnego na wzór użytkowy oraz pomóc w odpowiednim przygotowaniu dokumentacji zgłoszeniowej. Dzięki temu, szanse na uzyskanie prawa ochronnego są znacznie większe.
Kancelaria oferuje kompleksowe usługi w zakresie wszystkich spraw związanych z ochroną praw własności intelektualnej. Zajmuje się uzyskiwaniem i utrzymywaniem w mocy praw wyłącznych na wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe i znaki towarowe. Doświadczenie i kompetencje specjalistów z Brandpat pozwalają przedsiębiorcom skutecznie zabezpieczyć swoje unikatowe rozwiązania techniczne i oznaczenia oraz korzystać z nich na rynku bez obawy o naruszenie praw przez konkurencję.
