Mobbing to zjawisko, które może dotknąć każdego pracownika, niezależnie od stanowiska czy branży. Warto wiedzieć, jak rozpoznawać sytuacje mobbingowe i jak im przeciwdziałać, aby chronić swoje prawa i zdrowie psychiczne. W tym artykule przedstawimy najważniejsze informacje na temat mobbingu oraz wskazówki, jak postępować w przypadku jego wystąpienia.
Czym jest mobbing i jak go rozpoznać?
Zgodnie z ustawową definicją mobbing to działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Jednoznaczne wskazanie minimalnego okresu niezbędnego do zaistnienia mobbingu nie jest możliwe i zawsze oceniane jest to z uwzględnieniem okoliczności konkretnego przypadku. Zwykle przyjmuje się, że zachowania mobbingowe nie powinny trwać krócej niż kilka miesięcy, choć w orzecznictwie wskazywane są również okresy krótsze, zwłaszcza, jeżeli zachowania te są szczególnie naganne i intensywne. Mobbing może przybierać rozmaite formy - od werbalnych ataków przez dawanie zadań przekraczających możliwości i kompetencje w celu zdyskredytowania ofiary, zmuszanie do wykonywania prac naruszających godność osobistą, zlecanie prac bezsensownych po izolowanie ofiary od reszty zespołu.
Rozpoznanie mobbingu może być trudne, zwłaszcza jeśli ofiara nie zdaje sobie sprawy z tego, że jest nękana. Istnieje jednak kilka sygnałów ostrzegawczych, które mogą wskazywać na występowanie mobbingu w miejscu pracy. Przykłady takich sygnałów to m.in. uporczywe krytykowanie pracy ofiary, pomówienia, wyśmiewanie, odbieranie zadań czy izolowanie od reszty zespołu. Jeśli zauważysz, że jesteś lub ktoś z Twoich kolegów jest systematycznie poddawany zachowaniom mogącym nosić cechy mobbingu, warto zgłosić to przełożonemu lub działowi HR.
Przeciwdziałanie mobbingowi
W przypadku wystąpienia mobbingu, istnieje kilka kroków, które można podjąć w celu przeciwdziałania temu zjawisku. Po pierwsze, warto zgłosić problem przełożonemu lub działowi HR. Warto również udokumentować przypadki mobbingu - np. notować daty i opisy sytuacji, w których doszło do nękania. Można również poprosić świadków o potwierdzenie swoich obserwacji.
Jeśli działania wewnętrzne nie przynoszą rezultatów, można zwrócić się o pomoc do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) lub zasięgnąć porady prawnej u adwokata lub radcy prawnego. W niektórych przypadkach mobbing może być podstawą do dochodzenia roszczeń cywilnoprawnych, takich jak odszkodowanie za krzywdę czy zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych. Porad prawnych w tym zakresie udziela Kancelaria Adwokacka Adwokat Kinga Lesiak z Łodzi.
Wsparcie dla ofiar mobbingu
Ofiary mobbingu często zmagają się z negatywnymi skutkami tego zjawiska, takimi jak stres, lęk czy depresja. Warto wtedy skorzystać z pomocy psychologa lub psychiatry, który pomoże uporać się z emocjonalnymi konsekwencjami nękania w pracy. Ponadto, istnieją organizacje pozarządowe i grupy wsparcia, które oferują pomoc osobom dotkniętym mobbingiem.
Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom warunki pracy wolne od mobbingu. W praktyce oznacza to m.in. prowadzenie szkoleń antymobbingowych, wprowadzenie procedur zgłaszania przypadków mobbingu oraz reagowanie na sygnały ostrzegawcze. Pracodawca, który nie podejmuje działań w celu przeciwdziałania mobbingowi, może być pociągnięty do odpowiedzialności cywilnoprawnej, a w pewnych przypadkach nawet odpowiedzialności karnej.
Podsumowując, mobbing to poważne zagrożenie dla zdrowia psychicznego i efektywności pracy pracowników. Kluczowe jest świadome rozpoznawanie sytuacji mobbingowych oraz podjęcie odpowiednich kroków mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku. Wsparcie ze strony przełożonych, działu HR oraz specjalistów z zakresu prawa pracy i psychologii może okazać się niezbędne w walce z mobbingiem.
