Dla dziecka rozpad małżeństwa rodziców może być niełatwym przeżyciem – podobnie jak dla samych rodziców. Dla całej rodziny oznacza to duże zmiany. Jedną ze spraw, jakie ustala sąd po rozwodzie, jest ustalenie praw rodzicielskich – czyli kto ma sprawować władzę rodzicielską. W oczach prawa, władzę rodzicielską może otrzymać nawet osoba, która nie jest biologicznym rodzicem, ale traktuje dziecko jak własne.
Czy sąd może odebrać prawa rodzicielskie? W jakich sytuacjach?
Jak wyjaśnia adwokat Monika Ochnio-Pawluczuk, rodzice po rozwodzie mogą nadal oboje sprawować władzę rodzicielską nad dzieckiem. Jest ona przywilejem, ale jednocześnie obowiązkiem, który dotyczy między innymi wychowywania dziecka, opieki nad nim, a także nad jego majątkiem. Ponadto należy pamiętać, że odebranie praw rodzicielskich zdarza się w skrajnych sytuacjach i jest jedną z najbardziej surowych ingerencji sądu w życie rodziny. Monika Ochnio-Pawluczuk tłumaczy, w jakich przypadkach odbiera on pełnię władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców – są to sytuacje, kiedy rodzic nadużywa alkoholu lub narkotyków czy też rażąco zaniedbuje wychowanie dziecka. Sąd może odebrać prawa, w przypadku gdy występuje trwała przeszkoda, jak przewlekła choroba, stały wyjazd rodzica za granicę itp.
Odebranie praw rodzicielskich może być zasądzone dla obojga rodziców, jeżeli oboje wykazują rażącą niedbałość w wychowaniu dziecka. Wtedy dziecko umieszcza się w placówkach zastępczo-wychowawczych.
Na jakiej podstawie sąd ustala prawa rodzicielskie?
W przypadku rozwodu rodziców często dochodzi do walki o ustalenie prawa do opieki nad dzieckiem. Jeżeli rodzice, w trakcie rozwodu zawarli porozumienie, sąd orzeka o pozostawieniu władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom – tak jak było dotychczas. Jednak zdarza się, że strony nie chcą zawrzeć takiego porozumienia z różnych względów.
Najważniejszym kryterium dla sądu jest dobro dziecka. Sprawdzi on, czy rodzic jest w stanie zapewnić dziecku odpowiednie warunki bytowe (pod uwagę brane jest miejsce zamieszkania, lokalizacja itp.) oraz czy rodzic jest w stanie zaspokoić potrzeby dziecka (edukacyjne, wychowawcze, związane z rozwojem i zainteresowaniami dziecka). Co więcej, adwokat rodzinny Monika Ochnio-Pawluczuk zweryfikuje również, jakie są Twoje możliwości, jeżeli chcesz uzyskać pełne prawo do sprawowania opieki nad dzieckiem.