Opieka nad dzieckiem w rozumieniu władzy rodzicielskiej opiera się nie tylko na posiadanych prawach, ale również obowiązkach. Niestety, jeśli opiekunowie będą ich nadużywać bądź je zaniedbywać, sąd może zadecydować o pozbawieniu wspomnianej władzy. Kodeks rodzinny przewiduje zaistnienie różnych okoliczności, które doprowadzają do takiej sytuacji. Niemniej jednak wydane postanowienie nigdy nie ma charakteru trwałego i może zostać cofnięte.

Jak pozbawia się władzy rodzicielskiej?

Sprawy w tym zakresie rozpoczynają się na wniosek osoby, mającej w takiej sytuacji interes prawny. Oznacza to, że pismo do sądu rejonowego – wydziału rodzinnego i nieletnich – mają prawo złożyć członkowie rodziny dziecka, a w tym jeden z rodziców, placówka edukacyjna bądź wychowawcza, do której uczęszcza małoletni bądź prokurator we wniosku przedmiotowym. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może nastąpić również w wyniku toczącego się postępowania rozwodowego, jak i separacyjnego. Niekiedy tego rodzaju sprawy są wszczynane z urzędu, chociażby w przypadku zawiadomienia przez policję o niewłaściwym sprawowaniu opieki nad dzieckiem. Co ważne, małoletni nie uczestniczy w rozprawach, które dotyczą tej kwestii, ma jednak zastosowanie instytucja jego wysłuchania.

Kiedy władza może być odebrana?

Należy zaznaczyć, że pozbawienie władzy rodzicielskiej to najsurowszy środek, po który sięga sąd w celu ochrony dziecka przed nieprawidłowym rozwojem psychicznym oraz kształtowaniem jego postaw społecznych. Oznacza to, że takie postanowienie zostanie wydane, gdy zaistnieje jedna z trzech przesłanek:

  • nadużywanie władzy rodzicielskiej,
  • trwała przeszkoda w sprawowaniu opieki,
  • rażące zaniedbywanie obowiązków wobec małoletniego.

Aby jeden bądź obydwoje rodziców zostało pozbawionych swoich praw i obowiązków w zakresie opieki nad dzieckiem, nie musi być ona wcześniej ograniczona. Każdy przypadek jest wnikliwie analizowany, a wydawana sądownie decyzja musi być zawsze jak najkorzystniejsza dla podopiecznego. Nie w każdej sytuacji bowiem tak restrykcyjny środek będzie oznaczał dobro małoletniego. Tego rodzaju sprawy dotyczą wrażliwych sfer emocjonalnych, dlatego pomoc w zakresie prawnym, warto powierzyć doświadczonej adwokat. Ich prowadzeniem zajmuje się na przykład Kancelaria radcy prawnego Magdalena Kulik, mieszcząca się we Władysławowie.

Jakie są konsekwencje postanowienia?

Rodzic, który zostanie pozbawiony władzy rodzicielskiej, nie ma żadnego wpływu na decyzje dotyczące metod wychowawczych, leczenia, wyboru placówki edukacyjnej, jak i sposobu zarządzania majątkiem dziecka. Ponadto nadal ma on obowiązek łożenia na wychowanie małoletniego w postaci zasądzonych alimentów. Brak praw oraz obowiązków w ramach opieki nie oznacza jednak uniemożliwienia utrzymywania więzi czy też nie wpływa na zasady dziedziczenia. Należy wspomnieć, że postanowienie wydane przez sąd może zostać zmienione, o ile zaistniałe przyczyny ustaną. W takiej sytuacji sprawa jest ponownie rozpatrywana na wniosek zainteresowanej strony. Pozbawienie władzy rodzicielskiej nie ma również charakteru generalnego, co oznacza, że nie musi mieć zastosowania do wszystkich dzieci, które dana osoba ma.