Jednym z warunków zatrudnienia na podstawie umowy o pracę określonym w Kodeksie Pracy jest wykonanie przez kandydata badań wstępnych. Ich celem jest wskazanie, czy istnieją jakiekolwiek przeciwwskazania zdrowotne do tego, by mógł on wykonywać obowiązki związane z danym stanowiskiem. Warto zauważyć, że w podobnym celu przeprowadzane są badania okresowe, które dotyczą już zatrudnionych pracowników.
Badania przed przyjęciem do pracy
Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem do wykonywania obowiązków zawodowych na podstawie umowy o pracę nie można dopuścić osoby, która nie uzyskała potwierdzenia zdolności do pracy w określonych warunkach w postaci orzeczenia lekarskiego. Dlatego niezbędnym etapem rekrutacji jest wydanie skierowania na tak zwane badania wstępne. Pod tym hasłem, jak wyjaśnia MEDAN – Niepubliczny Zakład Podstawowej i Specjalistycznej Opieki Zdrowotnej, kryje się bardzo wiele. Należy bowiem zaznaczyć, że dokładny zakres wykonywanych badań zależeć będzie od charakteru stanowiska pracy, warunków wykonywania zadań pracowniczych oraz rodzaju pełnionych obowiązków. W praktyce oznacza to, że inne badania wykona osoba, która stara się o pracę w biurze, a inne przyszły pracownik budowy.
Co ważne, w trakcie zatrudnienia w danej firmie konieczne będzie także wykonywanie badań okresowych. Ich częstotliwość, podobnie jak zakres, związana jest z rodzajem wykonywanej pracy. Przykładowo co dwa, trzy lata kierowani na nie są pracownicy, którzy na co dzień narażeni są na działanie szkodliwych czynników, w tym wysoką temperaturę czy pyły. Praca przy komputerze wymaga kontroli stanu zdrowia co cztery lata, natomiast co pięć badania okresowe wykonują osoby wykonujące pracę biurową bez konieczności częstego korzystania z komputera. Powodem zarówno badań wstępnych, jak i okresowych, jest bezpieczeństwo. Zdarzyć się bowiem może, że powody zdrowotne uniemożliwiają realizację zadań typowych dla danego stanowiska. Badania medycyny pracy pozwalają uniknąć sytuacji, w których pracownik narażałby zdrowie i życie swoje oraz innych osób.
Zakres badań wstępnych do pracy
Jak już zaznaczyliśmy, dokładny przebieg testów uzależniony jest od charakteru stanowiska, dlatego nie dla każdego będzie on taki sam. W przypadku prac niebezpiecznych i szczególnie uciążliwych konieczne będzie:
- badanie krwi;
- konsultacja okulistyczna, laryngologiczna i neurologiczna;
- EKG spoczynkowe;
- RTG klatki piersiowej z opisem;
- audiogram;
- spirometria.
Zupełnie inaczej będzie to wyglądało w przypadku pracowników biurowych spędzających przed ekranem komputera ponad cztery godziny dziennie. Tu podczas wizyty w przychodni medycyny pracy przeprowadzana jest konsultacja okulistyczna, niekiedy zlecane jest również badanie krwi.