Mobbing w pracy to niestety coraz częstsze zjawisko, które negatywnie wpływa na psychikę pracownika. Nie każdy jednak wie, czym dokładnie się charakteryzuje i jakie zachowania można już nazwać mobbingiem. Warto więc nauczyć się rozpoznawać jego pierwsze oznaki i wiedzieć, w jaki sposób reagować. Sprawdź, na czym polega mobbing, jak sobie z nim radzić i gdzie szukać pomocy.

Co to jest mobbing?

Zgodnie z art. 94. § 2. Kodeksu Pracy, mobbing to „działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników”.

Warto podkreślić, że określone działania i zachowania muszą być trwałe i powtarzalne, a więc muszą trwać regularnie przez dłuższy czas, a nie być pojedynczym incydentem.

Na czym polega mobbing w pracy i jak go rozpoznać?

Mobbing w pracy nie musi być skierowany wyłącznie ze strony pracodawcy czy przełożonego do pracownika. Bardzo często występuje on też ze strony współpracowników. Aby stwierdzić, czy doszło do mobbingu, należy dokładnie przeanalizować konkretne zachowania. Istnieje szereg działań, które wskazują na mobbing, a są to m.in.:

  • wyzwiska, złośliwe komentarze, ubliżanie i agresja słowna,
  • ośmieszanie, poniżanie i upokarzanie w obecności innych osób,
  • ciągła krytyka, niemająca podstaw oraz uzasadnienia,
  • zlecanie zadań, które są pozbawione sensu albo nie leżą w zakresie obowiązków pracownika,
  • zmuszanie do pracy po godzinach i wykonywania zbyt dużej ilości trudnych zadań,
  • przypisywanie sobie czyichś zasług,
  • izolowanie pracownika od innych kolegów z pracy, utrudnianie dostępu do informacji,
  • ignorowanie, które objawia się np. brakiem reakcji na zadane pytania, odebraniem możliwości wyrażenia swojej opinii na ważne tematy, niezwracaniem uwagi na daną osobę,
  • rozsiewanie plotek, fałszywych i negatywnych informacji,
  • przemoc fizyczna i psychiczna oraz molestowanie seksualne, przejawiające się nie tylko dotykiem, ale też niestosownymi komentarzami, żartami i aluzjami.

Jak reagować na mobbing?

Osoba, która doświadcza mobbingu, często czuje się bezradna, odrzucona i bezsilna. W obawie np. przed utratą pracy trudno jej przeciwstawić się szefowi. Warto, żeby osoba nękana miała więc wsparcie. Dobrym wyjściem jest udanie się do psychologa, zwłaszcza w przypadku występowania objawów depresji.

Pamiętajmy, że pierwszym krokiem do walki z mobbingiem jest bycie asertywnym i mówienie głośno o złych zachowaniach. Trzeba wyrażać swoją dezaprobatę i dać do zrozumienia, że nie tolerujemy określonych działań. Taka postawa dotyczy nie tylko ofiary mobbingu, ale także świadka, który nigdy nie powinien przejść obok obojętnie, tylko szybko zareagować.

Wsparcie innych osób jest bardzo ważne, warto podzielić się z innymi współpracownikami oraz rodziną swoim problemem i w razie potrzeby poprosić o pomoc. Dobrze jest znaleźć kilka osób w pracy, które staną po naszej stronie. Mobbing w miejscu pracy można także zwalczyć, zwracając się do Państwowej Inspekcji Pracy lub do stowarzyszeń antymobbingowych. Jeśli zaś mobberem jest współpracownik, sprawę należy niezwłocznie zgłosić pracodawcy.

Jak udowodnić mobbing?

Ofiara mobbingu ma prawo do starania się w procesie sądowym o odszkodowanie pieniężne za poniesioną krzywdę. Musi jednak wykazać, że na skutek działań mobbingowych, jej stan zdrowia znacząco się pogorszył. Pomoże tutaj dokumentacja medyczna.

W trakcie postępowania sądowego należy mieć świadków, którzy będą zeznawać na korzyść ofiary. Trzeba również dokładnie i ze szczegółami opisać wszystkie zachowania oprawcy. Warto więc zapisywać wszystkie zdarzenia i przechowywać takie notatki. Wiarygodnym dowodem będzie też korespondencja w postaci e-maili, SMS-ów czy listów oraz nagrań audio i wideo.