Bezdech senny to coraz częstszy problem zdrowotny, który dotyka wiele osób na całym świecie. W Polsce również zauważalny jest wzrost liczby pacjentów zmagających się z tym schorzeniem. W poniższym artykule przyjrzymy się bliżej temu zjawisku, jego przyczynom oraz metodom diagnozy i leczenia wykorzystywanym w gabinetach specjalistycznych Lar-Med NZOZ.
Czym jest bezdech senny?
Bezdech senny, inaczej zwany bezdechem śródsennym lub obturacyjnym bezdechem sennym (OSA), to zaburzenie oddychania występujące podczas snu. Charakteryzuje się nawracającymi epizodami zatrzymywania oddechu lub znacznym zmniejszeniem jego częstości i głębokości. Skutkiem tego jest niewystarczająca wymiana gazowa w płucach, prowadząca do obniżenia poziomu tlenu we krwi oraz zwiększenia stężenia dwutlenku węgla. W konsekwencji osoba dotknięta tym schorzeniem może odczuwać senność w ciągu dnia, zmęczenie, bóle głowy oraz problemy z koncentracją.
Bezdech senny dzieli się na trzy podstawowe typy – obturacyjny, centralny i mieszany. Obturacyjny bezdech senny (OSA) jest najczęstszym rodzajem tego zaburzenia i występuje, gdy mięśnie gardła nie utrzymują drożności dróg oddechowych podczas snu. Centralny bezdech senny (CSA) jest rzadszy i wynika z problemów z sygnałami nerwowymi wysyłanymi przez mózg do mięśni odpowiedzialnych za oddychanie. Mieszany bezdech senny to połączenie obu tych typów.
Jakie są przyczyny bezdechu sennego?
Przyczyny bezdechu sennego są różnorodne i zależą od jego rodzaju. W przypadku obturacyjnego bezdechu sennego, głównymi czynnikami ryzyka są otyłość, palenie papierosów, spożywanie alkoholu przed snem oraz stosowanie niektórych leków uspokajających. Ponadto, predyspozycją do wystąpienia OSA mogą być wrodzone cechy anatomiczne, takie jak krótki szyjny trzon, duży język czy mała szczęka. Warto również wspomnieć o genetycznych uwarunkowaniach, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia tego zaburzenia.
W przypadku centralnego bezdechu sennego przyczyną jest zaburzenie funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego, które prowadzi do nieprawidłowego sterowania mięśniami odpowiedzialnymi za oddychanie. Może być spowodowane m.in. chorobami neurologicznymi, urazami mózgu, niewydolnością serca czy stosowaniem niektórych leków. O możliwości występowania bezdechu sennego świadczyć może m.in. chrapanie, które często wpływa negatywnie zarówno na pacjenta, jak i jego otoczenie, uniemożliwiając najbliższym właściwy wypoczynek. To właśnie oni uświadamiają osobie dotkniętej bezdechem sennym, że powinna odwiedzić gabinet laryngologiczny.
Diagnoza i leczenie bezdechu sennego
Diagnoza bezdechu sennego opiera się na badaniach polisomnograficznych, które polegają na rejestracji wielu parametrów fizjologicznych podczas snu. Badanie to pozwala na ocenę jakości snu, liczby epizodów bezdechu oraz ich wpływu na funkcjonowanie organizmu. Pracownią diagnostyki snu i chrapania dysponuje NZOZ Lar-Med. W niektórych przypadkach może być również konieczne przeprowadzenie innych badań, takich jak badanie radiologiczne dróg oddechowych czy ocena czynności serca.
Leczenie bezdechu sennego i chrapania zależy od jego przyczyn, rodzaju oraz nasilenia objawów. W przypadku OSA często stosuje się tzw. terapię ciśnieniem dodatnim (CPAP), która polega na utrzymaniu drożności dróg oddechowych za pomocą specjalnego urządzenia generującego stałe ciśnienie powietrza. Innymi metodami leczenia są m.in. zmiana stylu życia (redukcja masy ciała, zaprzestanie palenia, unikanie alkoholu przed snem), stosowanie aparatów ortodontycznych czy chirurgiczne korekcje nieprawidłowości anatomicznych, np. w przypadku krzywej przegrody nosowej.
W przypadku centralnego bezdechu sennego leczenie może obejmować farmakoterapię (np. leki pobudzające ośrodek oddechowy), terapię CPAP lub inne metody wspomagające oddychanie. W każdym przypadku leczenie powinno być indywidualnie dostosowane do potrzeb pacjenta i prowadzone pod kontrolą specjalisty.
Jakie mogą być skutki nieleczonego bezdechu sennego i chrapania?
Nieleczone zaburzenia oddychania w czasie snu mogą prowadzić do wielu problemów zdrowotnych. Przede wszystkim zwiększa się ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia, takich jak nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca czy udar mózgu. Bezdech senny może również prowadzić do zaburzeń rytmu serca, takich jak migotanie przedsionków czy komorowe zaburzenia rytmu.
Jeśli zauważysz u siebie lub swoich bliskich objawy sugerujące bezdech senny, warto zgłosić się do specjalisty, np. z placówki Lar-Med NZOZ w Żywcu. Laryngolog przeprowadzi badania diagnostyczne, takie jak badanie endoskopowe nosa i gardła, aby ocenić stan dróg oddechowych. W przypadku podejrzenia bezdechu sennego, może także skierować pacjenta na badanie polisomnograficzne.
