Osoby ciężko chore i ze znacznym stopniem upośledzenia lub niepełnosprawności większość swojego życia spędzają w łóżku. Brak ruchu oraz ciągły ucisk na poszczególne partie ciała skutkuje powstawaniem bolesnych odleżyn. To poważny i trudny do wyeliminowania problem zdrowotny. Jak przeciwdziałać odleżynom? Jak ulżyć choremu w cierpieniu?
Czym są odleżyny?
Odleżyny to rany, które powstają w wyniku ucisku tkanek lub tarcia skóry u osób, które z przyczyn zdrowotnych większość czasu spędzają w łóżku. Rany te tworzą się zwykle na pośladkach, nad guzami kulszowymi, na łokciach, kolanach oraz w okolicach pięt i kostek. Dzieje się tak na skutek upośledzenia krążenia, co prowadzi do martwicy tkanek. Odleżyny mogą obejmować nie tylko skórę, ale też mięśnie.
W zaawansowanym stadium na dnie rany widoczne są nawet kości. W otoczeniu odleżyny toczy się proces zapalny. Rany są bolesne, wydzielają nieprzyjemny zapach i utrudniają pacjentowi normalne funkcjonowanie. Odleżyny wpływają też na jakość życia całej najbliższej rodziny chorego. To zwykle jej członkowie zajmują się pielęgnacją pacjenta i dbają o jego dobrostan. Leczenie odleżyn jest procesem długotrwałym i wymaga od rodziny dużego poświęcenia i uwagi.
Jak leczy się odleżyny?
Leczenie odleżyn uzależnione jest od stopnia ich zaawansowania. Jego celem jest zapobieganie powiększenia się rany i – w miarę możliwości – jej całkowita eliminacji. Wiele rodzin poważnie chorych pacjentów potrzebuje pomocy w rozpoznaniu i leczeniu odleżyn. Fachową poradą służy Centrum Pielęgniarskie Max-Med. Tamtejsi specjaliści świadczą usługi pielęgniarskie w domu pacjentów.
Jak wygląda profesjonalna pomoc? Na początku pielęgniarka wykonuje toaletę całego ciała chorego, w trakcie której ocenia rozległość odleżyn. Następnie oczyszcza i opatruje rany pacjenta przy pomocy specjalnych opatrunków, które przyspieszają gojenie się odleżyn i lepiej niż tradycyjne bandaże chłoną wysięki. Podczas kolejnej wizyty specjalistka zmienia opatrunki i obserwuje zmiany, jakie zaszły na ciele pacjenta. Jej pracy przygląda się rodzina, która stara się później naśladować techniki opatrunkowe zastosowane przez pielęgniarkę. Częstotliwość wizyt uzależniona jest od potrzeb rodziny chorego.
Jak zapobiegać powstawaniu odleżyn?
Pielęgniarka uczy bliskich pacjenta, jak zapobiegać powstawaniu odleżyn. Bardzo ważne jest to, by chory regularnie zmieniał pozycję ciała i leżał w czystej, przewiewnej bieliźnie pościelowej uszytej z naturalnych tkanin. Istotna jest też właściwa pielęgnacja skóry. Chodzi o regularne natłuszczanie jej oliwką lub preparatami przeciwodleżynowymi.
W wielu przypadkach konieczny jest zakup materaca przeciwodleżynowego oraz innych tego typu akcesoriów – poduszek, krążków, wałków czy klinów. Zmniejszają one ucisk na ciało i ograniczają upośledzenie krążenia. Nowoczesne materace przeciwodleżynowe mają też funkcję masażu leczniczego, który korzystnie wpływa zarówno na ciało, jak i na samopoczucie chorego.