Mianem ran przewlekłych określane są te rany, które mimo prawidłowo przebiegającego leczenia oraz opieki utrzymują się przez okres dłuższy niż sześć do ośmiu tygodni. Najczęściej występującymi tego typu ranami są odleżyny, owrzodzenia goleni czy zespół stopy cukrzycowej. Jeszcze kilkanaście lat temu w leczeniu stosowano opatrunki suche z gazy. Obecnie jednak wykorzystywane są całkowicie inne, nowoczesne metody.
Terapia podciśnieniowa w leczeniu ran przewlekłych
Terapia podciśnieniowa przyspiesza gojenie ostrych i przewlekłych ran poprzez wytwarzanie ujemnego ciśnienia bezpośrednio w ich łożysku. Korzyści płynące z tego rozwiązania obejmują usuwanie tkanek martwiczych oraz hamowanie wzrostu bakterii. Opatrunki typu V.A.C. zmniejszają obrzęk, poprawiają przepływ krwi przez okolicę rany oraz pobudzają wytwarzanie ziarniny. Metoda ta znajduje zastosowanie w przypadku:
- odleżyn;
- owrzodzenia podudzia (żylnego i tętniczego),
- stopy cukrzycowej,
- ran pourazowych,
- przetok limfatycznych,
- rozejścia się rany,
- przeszczepów skóry,
- przetok jelitowych,
- oparzeń.
Pierwszy etap leczenia ran przewlekłych obejmuje mechaniczne lub chirurgiczne oczyszczenie rany. W drugim nakładana jest na ranę gąbka opatrunkowa, a całość pokryta zostaje przylepną folią. Dzięki temu możliwe jest wytworzenie pod nią kontrolowanego podciśnienia. Opatrunek taki należy zmieniać dwa razy w tygodniu, w czym pomóc może nam pielęgniarka Agnieszka Białomyzy z Poradni Leczenia Ran Przewlekłych w Centrum Zdrowia ETER-MED w Gdańsku. Warto dodać też, że ta metoda daje nie tylko wysoką skuteczność, ale możliwość realnej kontroli leczenia.
Wykorzystanie innowacyjnych opatrunków specjalistycznych
Na szeroką skalę w terapii ran stosowane są innowacyjne opatrunki specjalistyczne. Użyte we wczesnym etapie leczenia, w warunkach ambulatoryjnych mają ogromny wpływ na dalsze rokowania czy przebieg choroby, a także na korzyści ekonomiczne, psychiczne oraz zapewnienie komfortu pacjentowi. Opatrunek specjalistyczny dobierany jest do charakterystyki miejscowej rany i należy brać tu pod uwagę liczne kryteria. W opatrywaniu ran przewlekłych jednak najważniejsza jest faza gojenia rany i występująca w niej produkcja wysięku. Istotne jest, aby opatrunek utrzymał wilgotną powierzchnię rany i chronił jej brzegi przed macerującym wpływem wysięku.
Przed zastosowaniem opatrunku konieczne jest, aby zapoznać się z jego składem, właściwościami oraz wskazaniami użycia. Zagwarantuje to, że na każdym etapie leczenia rany, będzie on spełniał swoje zadanie. Na przykład w przypadku ran, do których wdała się infekcja, należy stosować opatrunki o działaniu przeciwdrobnoustrojowym, posiadające zdolność sekwestracji wysięku z drobnoustrojami oraz absorbujące zapach.
Kompresjoterapia i jej zastosowanie w leczeniu
Inną metodą leczenia ran przewlekłych jest kompresjoterapia. Specjaliści decydują o jej zastosowaniu najczęściej w przypadku:
- profilaktyki zaburzeń żylnych (obciążenia genetyczne, praca stojąca lub siedząca, otyłość, stosowanie niektórych leków itd.);
- leczenia żył przy pomocy metod przezskórnych i wewnątrznaczyniowych;
- rekonwalescencji po operacji żylaków;
- rekonwalescencji po operacjach przebiegających z obrzękiem kończyn górnych lub dolnych (obrzęk limfatyczny, zakrzepica żył głębokich, żylaki kończyn dolnych itd.).
Kompresjoterapia polega na wykorzystaniu zmniejszającego się od stopy do pachwiny ucisku kończyny dolnej specjalistycznymi wyrobami elastycznymi lub opaską uciskową, na przykład bandażem z opatrunkiem piankowym z cynkiem.