Badania i pomiary czynników szkodliwych w środowisku pracy jest niezbędne w chwili zmiany wyposażenia technicznego lub warunków wykonywania pracy. Tego typu procedurę powinny wykonywać instytucje posiadające konkretne uprawnienia. W przypadku chęci zlecenia pomiaru koniecznym jest mieć na względzie kilka aspektów prawnych. Dzięki temu można mieć pewność, iż wszelkie formalności zostaną dopilnowane.

Kto ma obowiązek wykonania pomiarów czynników szkodliwych?

Informacje dotyczące obowiązku zrealizowania badań i pomiarów czynników szkodliwych w miejscu pracy można znaleźć w ustawie z 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.). Czytając art. 227 § można odnaleźć wytyczne, traktujące o obowiązkach pracodawcy w tym zakresie. Jest on zobligowany do przeprowadzenia badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia pracowników na koszt własny. Konieczność ich przeprowadzenia wynika z obowiązku zapobiegania chorobom zawodowym oraz schorzeniom powiązanych z wykonywaną pracą.

Kiedy powinno się przeprowadzić badanie czynników szkodliwych?

Częstotliwość wykonywanych badań oraz metody i tryb realizacji pomiarów reguluje  rozporządzenie Ministra Zdrowia z 2.02.2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 33, poz. 166). W oparciu o § 2 ust. 1 r.b.c.s. pracodawca jest zobowiązany do określenia czynników szkodliwych dla zdrowia pracownika w środowisku pracy, po uprzednim zlokalizowaniu źródła ich emisji, a także środowiska, w którym dana praca jest wykonywana. Warunki mogą mieć bowiem wpływ na poziom stężenia oraz natężenia szkodliwych aspektów lub mają znaczenie na poziom ich narażenia. Dotyczy to więc przede wszystkim m.in:

  • specyfiki czynników oraz ich właściwości,
  • wyposażenia technicznego, a więc urządzeń, maszyn i narzędzi, które mogą być związane z emisją czynników szkodliwych dla zdrowia pracownika (w tym przypadku bierze się pod uwagę wyniki pomiarów emisji deklarowane przez producenta danego produktu),
  • sposobu wykonywania danej pracy oraz organizacji miejsca pracy,
  • faktycznego czasu narażenia na oddziaływanie czynników szkodliwych, w oparciu o system i rozkład czasu pracy określony przez pracodawcę.

Komu należy zlecić przeprowadzenie pomiarów czynników szkodliwych?

Wykonaniem badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w miejscu pracy powinna zająć się wyspecjalizowana w tym kierunku instytucja. Tego typu usługi świadczy Laboratorium Badań Środowiskowych, które posiada odpowiednie przygotowanie prawne w tym zakresie. Jeśli taka instytucja nie znajduje się w najbliższym położeniu, wykonanie badań czynników szkodliwych w środowisku pracowniczym można zlecić jednemu z poniższych podmiotów:

  • aboratorium szkoły wyższej, instytutu naukowego Polskiej Akademii Nauk bądź instytutu badawczego,
  • laboratorium Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub Państwowej Inspekcji Sanitarnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji,
  • laboratorium prowadzone przez osoby fizyczne lub organizacje.

Należy jednak mieć świadomość, iż powyższe instytucje powinny posiadać certyfikat poświadczający o kompetencjach w zakresie przeprowadzania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.