Bóle kręgosłupa to jedno z powszechniejszych schorzeń, które z roku na rok dotyka coraz większą liczbę osób, bardzo często uniemożliwiając im normalne funkcjonowanie. Przyczyny tej dolegliwości mogą być różne – od braku aktywności i siedzącego trybu życia, aż po różnego rodzaju schorzenia lub uszkodzenia kręgosłupa. Na szczęście dostępne jest obecnie szereg technik i metod fizjoterapeutycznych, dzięki którym możliwa jest eliminacja dolegliwości bólowych kręgosłupa oraz przywrócenie choremu pełnej sprawności ruchowej. Jedną z nich jest metoda McKenziego.
Czym jest metoda McKenziego
Nazwa metody pochodzi od nazwiska fizjoterapeuty - Robina McKenziego, który ją opracował. Na podstawie swoich badań stwierdził on, że pacjenci z pewnymi określonymi objawami odczuwają natychmiastową ulgę po wykonaniu serii specyficznych ruchów, a niekiedy także po przyjęciu odpowiednich statycznych pozycji ciała. Na wyjątkowość tej techniki wpływa fakt, że w odróżnieniu od innych metod, nakierowana jest ona na wyeliminowanie przyczyny bólu kręgosłupa, a nie jedynie skutków, którymi są odczuwane przez pacjenta dolegliwości. Terapia metodą McKenziego opiera się na trzech podstawowych elementach:
Diagnoza – skupiająca się przede wszystkim na szczegółowym wywiadzie z pacjentem, w oparciu o opracowany przez twórcę metody protokół diagnostyczny, odrębny dla każdego odcinka kręgosłupa oraz kończyn. Dokładny wywiad dotyczy m.in. przebiegu choroby, dotychczasowego leczenia oraz ewentualnych przyczyn lub czynników sprawczych. W ramach diagnozy fizjoterapeuta przeprowadza również testy fizyczne, wprawiając w ruch poszczególne odcinki kręgosłupa, co umożliwia pacjentowi określenie dokładnego miejsca pochodzenia bólu. Wszystkie te działania pozwalają na przypisanie dolegliwości do jednego z zespołów zaburzeń kręgosłupa:
- zespół strukturalny – dotyczy zmian w obrębie dysku,
- zespół dysfunkcyjny – dotyczy mechanicznych uszkodzeń w obrębie tkanek kręgosłupa,
- zespół posturalny – związany z utratą elastyczności oraz prawidłowej ruchomości kręgosłupa. Wynika on najczęściej z wieloletnich nawyków nieprawidłowej postawy i dotyka głównie osoby mało aktywne
- fizycznie, prowadzące siedzący tryb życia,
Określenie techniki leczenia – dzięki działaniom diagnostycznym dobry fizjoterapeuta, taki jak Katarzyna Kościelniak-Herczakowska Manufaktura Zdrowia, może określić, jakim ruchem należy wprowadzić na swoje miejsce przemieszczone, uszkodzone tkanki krążka, przy czym ruchów tych uczy się także pacjenta, co umożliwia mu samodzielne poradzenie sobie z bólem. U pacjentów z mechanicznymi uszkodzeniami w obrębie tkanek kręgosłupa wskazane jest wykonywanie ruchów przeciwnych względem tych, które wywołały uszkodzenie. W przypadku gdy przyczyną dolegliwości jest utrata prawidłowej ruchomości kręgosłupa, niezbędne jest wykonywanie odpowiednich ćwiczeń, dzięki którym przywrócona zostanie elastyczność tkanek, a co za tym idzie usunięte zostaną istniejące ograniczenia ruchomości.
Profilaktyka – która ma na celu uchronienie przed ponownym pojawieniem się bólu kręgosłupa, a co za tym idzie po zakończeniu leczenia chory powinien w dalszym ciągu systematycznie wykonywać opanowane wcześniej ćwiczenia. Dzięki temu znacznie zmniejszy się ryzyko nawrotu dolegliwości, zaś dobrze wyszkolony pacjent jest w stanie sam rozpoznać pierwsze objawy nawrotu choroby oraz je wyeliminować.
Wskazania i przeciwwskazania
Metoda McKenziego sprawdza się w sytuacjach, w których inne metody fizjoterapeutyczne nie oferują zbyt wiele. Do podstawowy schorzeń gdzie wskazane jest zastosowanie metody McKenzie zaliczyć należy:
- dyskopatia,
- bóle karku,
- rwa ramienna,
- bóle krzyża,
- rwa kulszowa,
- lumbago.
Warto jednak pamiętać, że istnieją także pewne przeciwwskazania uniemożliwiające zastosowanie tej metody. Są to przede wszystkim:
- poważne zwyrodnienia kręgosłupa,
- złamania kręgosłupa,
- niestabilność wiązadeł górnych segmentów szyjnych,
- choroby krążenia (np. hemofilia),
- cukrzyca,
- nowotwory,
- dyslokacja stawów.
Wartość diagnostyczna metody McKenzie została w pełni potwierdzona licznymi badaniami naukowymi. Należy jednak pamiętać, że jest to terapia alternatywna, a co za tym idzie stanowi ona dodatek do leczenia konwencjonalnego, dlatego też przed jej rozpoczęciem należy skonsultować się ze swoim lekarzem prowadzącym.