PNF (Proprioceptiv Neuromuscular Facilitation) to proprioceptywne nerwowo–mięśniowe torowanie. Jest to metoda rehabilitacji stworzona z myślą o pacjentach ze schorzeniami neurologicznymi. Celem terapii PNF jest zaś ułatwienie choremu wykonywania codziennych czynności i osiągnięcie możliwie jak największej samodzielności w życiu. Lekarze i fizjoterapeuci polecają zaś tę metodę zarówno osobom dorosłym, jak i dzieciom, zwłaszcza z mózgowym porażeniem dziecięcym.
Na czym polega terapia PNF?
Metoda PNF oparta jest zarówno o wykorzystanie przyrządów i ćwiczeń fizjoterapeutycznych, jak i o naukę nowego wzorca ruchowego tak, by stopniowo przywracać sprawność układu nerwowo-mięśniowego. Fizjoterapeuta podczas terapii, która trwa od kilku miesięcy do nawet kilku lat, stymuluje receptory ruchu oraz pozycję ciała pacjenta. Odbywa się to przy współpracy z chorym. Terapeuta musi odnaleźć bowiem najsilniejsze strony pacjenta, a także musi wykreować przestrzeń potęgującą efekty terapii PNF. W tejże metodzie – przy fizjoterapii osób dorosłych oraz kilkuletnich dzieci – ważne jest zatem motywowanie chorego, ukazywanie mu rezultatów wspólnej pracy, a także wyznaczanie nowych granic do pokonania. Koncepcja PNF zakłada też to, że rehabilitacja musi odbywać się bez bólu i dyskomfortu psychicznego rehabilitanta.
Oczywiście podstawą metody PNF jest skupienie się na działaniu receptorów, które pomagają przyśpieszyć reakcję zwrotną z układu nerwowego. Fizjoterapeuta musi zatem korzystać z trzech połączonych ze sobą metod:
- nerwowo-mięśniowej – stymulowanie do jednoczesnej pracy różnych wspólnych elementów mięśni i układu nerwowego, które w połączeniu ze sobą pozwalają uzyskać lepszy efekt terapii,
- proprioceptywną – stymulowanie receptorów skóry i ruchu oraz pozycji ciała,
- torowania – motywowanie pacjenta do intensywnego nauczania motorycznego, torującego nowe możliwości funkcjonalne.
Wskazania do zastosowania PNF w rehabilitacji
Metoda PNF jest często powiązana z innymi technikami fizjoterapii manualnej u pacjenta tak, by wspólnie uzyskać zadowalający efekt rehabilitacji. Dotyczyć może ona zarówno dzieci, jak i osoby dorosłe w tym pacjentów geriatrycznych. Szeroką pomoc oferuje – przy wykorzystaniu metody PNF – Paweł Prochwicz z centrum fizjoterapii PROFIZ. To tam proprioceptywne nerwowo–mięśniowe torowanie stosowane jest przy walce z:
- mózgowym porażeniem dziecięcym,
- porażeniem nerwu twarzowego,
- chorobami o podłożu zwyrodnieniowym,
- dysfunkcją i zaburzeniami połykania oraz żucia,
- problemami pacjenta z oddychaniem,
- wadami postawy ciała,
- chorobami nerwowo–mięśniowymi,
- dysfunkcjami pracy mięśni, stawów i układu ruchu po urazach, wypadkach i kontuzjach,
- zespołami bólowymi o różnym podłożu,
- udarem mózgu i jego skutkami.
Pierwsze efekty pracy z fizjoterapeutą stosującym metodę PNF są zauważalne u pacjentów nawet po kilku tygodniach terapii.