Badanie widzenia zmierzchowego oraz wrażliwości na olśnienie to elementy badań wykonywanych na gruncie medycyny pracy. Poddać im się muszą osoby podejmujące nową pracę, zmieniające stanowisko lub osoby, których praca związana jest ze służbową jazdą samochodem. W artykule opisujemy, na czym polega badanie olśnienia i widzenia oraz o czym mogą świadczyć zdiagnozowane nieprawidłowości.
Dla kogo badanie w ciemni?
Badania lekarskie z zakresu medycyny pracy wykonywane są w celu dopuszczenia pracownika do wykonywania obowiązków związanych z określonym stanowiskiem. To na pracodawcy ciąży obowiązek kierowania zatrudnionych osób zarówno na badania profilaktyczne przed rozpoczęciem pracy, jak i okresowe badania podczas trwania stosunku pracy. Wstępnym badaniom lekarskim poddać się muszą:
- osoby przyjmowane do pracy na podstawie stosunku pracy;
- pracownicy młodociani przenoszeni na stanowiska pracy;
- pracownicy przenoszenie na stanowiska, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub uciążliwe warunki.
Zakres wykonywanych badań w poradni medycyny pracy takiej jak Ośrodek Leczniczo-Profilaktyczny PROMED w Ostrowcu Świętokrzyskim zależeć będzie od charakteru stanowiska, na jakim pracować ma pacjent. Badanie olśnienia i widzenia zmierzchowego muszą wykonać wszyscy kierowcy oraz kandydaci na kierowców wszystkich kategorii, instruktorów, kierowców pojazdów uprzywilejowanych, przewożących wartości pieniężne i rajdowych. Na badanie w ciemni wysyłani są również operatorzy maszyn oraz urządzeń – między innymi wózków jezdniowych, koparek, dźwigów czy pracownicy, których obowiązki wymagają szczególnej sprawności psychotechnicznej.
Jak przebiega badanie w ciemni?
W budowie ludzkiego oka wyróżniamy dwa rodzaje komórek światłoczułych. Są to odpowiedzialne ze widzenie w świetle dziennym czopki oraz aktywne po zmroku pręciki. Badanie widzenia zmierzchowego i wrażliwości na olśnienie pozwala ocenić występowanie dysfunkcji w tym zakresie. Wykonywane jest ono w warunkach ciemni i obejmuje dwa pomiary. Pierwszy polega na rozpoznaniu położenia przerwy w tzw. pierścieniu Landolta, którego oświetlenie stopniowo się zwiększa. W ramach drugiego pomiaru pacjent zostaje oślepiony silnym źródłem światła i następnie proszony jest o rozpoznanie jednej z czterech figur. W obu pomiarach o wyniku decyduje czas reakcji badanego.
Potwierdzone wynikami badania problemy z widzeniem zmierzchowym lub wrażliwością na olśnienie mogą być powiązane z chorobami zwyrodnieniowymi siatkówki oka. Wśród najczęstszych źródeł osłabienia sprawności wymienić można powikłania cukrzycy, jaskrę czy niedobory witaminy A. Powodem może być też przemęczenie narządu wzroku. Dysfunkcje widzenia zmierzchowego mogą wskazywać również na początki zaćmy, szczególnie u osób starszych.
