Kruszywa naturalne mają szerokie zastosowanie w budownictwie, a także w innych gałęziach przemysłu. Wykorzystywane są też w oczyszczalniach, rekultywacji i tworzeniu różnego rodzaju nawierzchni, a także w transporcie. Kruszywa są również wykorzystywane w przemyśle wydobywczym. Jednym z cenionych kruszyw jest piasek kwarcowy, którego szczególne właściwości czynią go cennym i pożądanym surowcem.

Cechy piasków kwarcowych determinujące ich zastosowanie

Występujące w Polsce piaski kwarcowe pochodzą z warstw geologicznych utworów jury, kredy, trzeciorzędu i czwartorzędu. Są to zarówno piaski pochodzenia morskiego lub lądowego (tzw. syngenetyczne), jak i pochodzące z procesów wietrzenia lub procesów krasowych (piaski epigenetyczne). O zastosowaniu piasku kwarcowego wydobywanego i suszonego przez producenta piasków kwarcowych Tomkrusz decyduje głównie wielkość jego ziaren, jak również jego skład chemiczny, to jest zawartość czystej krzemionki oraz tlenków metali. Piaski kwarcowe można podzielić pod względem możliwości zastosowania na cztery grupy, to jest:

  • piaski budowlane,
  • piaski posadzkowe,
  • piaski formierskie,
  • piaski szklarskie.

Dla tych ostatnich szczególnie ważnym czynnikiem jest skład chemiczny, w tym zawartość tlenków barwiących, pod względem których dzieli się je na kilka klas. Istotne jest także uziarnienie o frakcji od 0,1 do 0,5 mm. Białe piaski pochodzące z dolnej kredy szczególnie dobrze nadają się do wytwarzania mas szklanych. Piaski szklarskie, które pozyskuje się ze złóż słabo zwięzłych piaskowców kwarcowych cechują się małą zawartością tlenków barwiących i szczególnie drobnoziarnistą frakcją. Można je także uzyskać w procesie rozkruszania i szlamowania mało zwięzłych piaskowców z domieszką iłów.

Rodzaje piasków kwarcowych nie przeznaczane dla przemysłu szklarskiego

Krzemionka to materiał ogniotrwały, zatem piaski klasyfikowane jako formierskie, o wysokiej temperaturze spiekania, służą do wyrobu form odlewniczych i rdzeni odlewniczych. Piaski formierskie można podzielić na piaski kwarcowe czyste oraz piaski o lepiszczu naturalnym. W eksploatacji złóż i produkcji piasków kwarcowych, wykorzystuje się różne metody oddzielania ziaren i suszenia piasku. Piaski posadzkowe to te o frakcjach ziaren do 40 mm, gdzie zanieczyszczeń ilastych może być do 30%, zaś części roślinnych i gliniastych nie więcej niż 0,5% objętości piasku.