Sprzęgło to jeden z ważniejszych elementów w pojazdach spalinowych pozwalający na precyzyjną kontrolę mocy silnika. Jest to także jedna z najbardziej eksploatowanych części w naszych autach, która dodatkowo podlega bardzo dużym obciążeniom w trakcie pracy. Niestety zazwyczaj zaniedbujemy ten element, a nawet zapominamy o jego istnieniu, co stanowi spory błąd gdyż największy wpływ na kondycję sprzęgła ma nie tylko jakość jego wykonania czy klasa samochodu, ale także styl naszej jazdy, który może narazić nas na problematyczne i kosztowne awarie sprzęgła w samochodzie.

Budowa, rodzaje i funkcje sprzęgła

Sprzęgło samochodowe to element niezbędny w każdym aucie. Odpowiada ono za tymczasowe odłączanie silnika od układu napędowego, co umożliwia bezpieczną zmianę biegów w trakcie ciągłej pracy silnika. To właśnie dzięki niemu możliwe jest przekazywanie momentu obrotowego z wału napędowego na wał napędzany. Dodatkowo warto pamiętać, że prawidłowo działające sprzęgło, oprócz przenoszenie momentu obrotowego z silnika na skrzynię biegów, umożliwia płynne, pozbawione szarpnięć ruszanie z miejsca lub zatrzymanie pojazdu, a także niweluje drgania i chroni układ napędowy przed przeciążeniami. Nie należy przy tym zapominać, że ponieważ istnieją różne rodzaje skrzyń biegów, siłą rzeczy muszą istnieć także różne, dostosowane do ich budowy i specyfiki działania, rodzaje sprzęgieł, które można podzielić na:

  • cierne – najpopularniejsze rozwiązanie, powszechnie wykorzystywane w samochodach osobowych wyposażonych w manualną skrzynię biegów. Sprzęgło cierne o standardowej budowie najczęściej składa się z tarczy sprzęgła, tarczy dociskowej (potocznie nazywanej dociskiem) i łożyska oporowego. Dodatkowo w skład tego podzespołu wchodzi wysprzęglik, wałek sprzęgłowy oraz koło zamachowe. Należy także pamiętać, że ze względu na zastosowaną konstrukcję wyróżnia się sprzęgła cierne jedno-, dwu- i wielotarczowe, zaś ze względu na warunki pracy tego podzespołu wspomnieć należy sprzęgłach suchych i mokrych (pracujących w oleju),
  • hydrokinetyczne – które można spotkać w pojazdach wyposażonych w automatyczne skrzynie biegów. Konstrukcja tego elementu jest dość skomplikowana, a działanie oparte jest na wymuszonym obiegu cieczy (zazwyczaj jest to olej) wewnątrz. W podzespole tym moment obrotowy, przekazywany jest z elementu czynnego (pompa podłączona do wału korbowego) do elementu biernego (turbina współpracująca ze skrzynią biegów),
  • elektromagnetyczne – gdzie napęd przekazywany jest poprzez oddziaływanie pola magnetycznego na elektromagnesy. Rozwiązanie to nie znalazło jednak szerokiego zastosowania w układach napędowych samochodów, m.in. ze względu na konieczność ciągłego dostarczania prądu i wykorzystywane jest głównie w napędzie urządzeń pomocniczych, np. wentylatorze chłodnicy czy sprężarce klimatyzacji.

Jak rozpoznać problem ze sprzęgłem samochodowym

Sprzęgła w naszych autach to zazwyczaj dość trwałe podzespoły, niemniej jednak także i one narażone są na różnego rodzaju awarie, w przypadku których przyda się pomoc doświadczonych mechaników, takich jak specjaliści z Kris-Car Krzysztof Szafrański. Do typowych objawów sygnalizujących problemy ze sprzęgłem w naszym pojeździe zaliczyć należy:

  • problem z płynnym wybieraniem pierwszego oraz wstecznego biegu,
  • odczuwanie wyraźnych wibracji w trakcie naciskania lub dość ciężko pracujący (tzw. „twardy”) pedał sprzęgła,
  • szarpanie w trakcie ruszania,
  • szum wydobywający się z okolic silnika przy zmianie biegów,
  • sytuacja, w której przy włączonym biegu nasz pojazd ma problem z przyspieszeniem pomimo wciśnięcia pedału gazu i rosnących obrotów silnika.

Bagatelizowanie objawów i problemów ze sprzęgłem może narazić nas na spore koszty, ale przede wszystkim awaryjnie działające element może być przyczyną niebezpiecznej awarii w trakcie jazdy, która może zagrozić naszemu zdrowiu, a nawet życiu. Dlatego też jeśli praca sprzęgła w naszym samochodzie jest nieprawidłowa, warto odwiedzić dobry warsztat samochodowy w celu zdiagnozowania usterki.