W Polsce firmy mogą być prowadzone w kilku formach. Można zaliczyć do niej jednoosobową działalność gospodarczą, spółkę cywilną, spółki osobowe oraz kapitałowe. Różnią się one miedzy sobą przede wszystkim sposobem odpowiedzialności wspólników za zobowiązania przedsiębiorstwa, prowadzeniem księgowości, jak również przepisami prawa, w ramach których funkcjonują.
Jednoosobowa działalność gospodarcza lub spółka cywilna
To jeden z najprostszych i najszybszych sposobów na zarejestrowanie własnej firmy ze względu na to, że nie wiąże się z tak dużą ilością formalności do załatwienia. Duży atut stanowi także brak konieczności posiadania i wnoszenia własnego kapitału początkowego. To dobry wybór, o ile nie przewiduje się zatrudniać kolejnych osób lub przekazywać biznesu innym osobom. Warto pamiętać, że właściciel odpowiada całym swoim majątkiem, jak również jest zobowiązany do opłacania składek ZUS bez względu na to, czy działalność przynosi zyski. Niemniej jednak zdecydowany plus to możliwość skorzystania z tak zwanej księgowości uproszczonej, czyli: księgi przychodów i rozchodów, karty podatkowej albo ryczałtu.
Szczególnym rodzajem spółki jest spółka cywilna, która nie ma osobowości prawnej, a każdy z jej założycieli rozlicza się w oparciu o PIT. Wspólnicy współodpowiadają za swoje wzajemne działania, a wierzyciel może sięgnąć w drodze egzekucji zarówno prywatnego majątku, jak i firmowego. Dopóki dochody rocznie nie przekraczają dwóch milionów euro rocznie, spółka może korzystać również z księgowości uproszczonej. Konieczne będzie jednak przekształcenie działalności w spółkę jawną, gdy obroty z dwóch lat osiągną wartość ośmiu tysięcy euro. Każdy z założycieli może działać bez porozumienia ze wspólnikiem, jeżeli konkretne czynności mają zapobiec startom finansowym bądź bankructwu.
Spółki osobowe i kapitałowe
Dzielą się na cztery rodzaje. Pierwszą, jaką można wyróżnić, jest spółka jawna. Jej założenie wymaga rejestracji w KRS, co wiąże się z opłaty oraz dysponowaniem wkładem własnym przedsiębiorców. W nazwie firmy musi pojawić się nazwisko co najmniej jednego wspólnika, a umowa powstania spisana na piśmie – w przeciwnym razie będzie nieważna. Zalecana jest przede wszystkim dla osób, które darzą zaufaniem swojego partnera biznesowego. Ponadto wierzyciel ma prawo sięgnąć do majątku osobistego, jedynie w sytuacji, gdy firma nie dysponuje odpowiednimi zasobami do uregulowania długów.
Inne popularne rozwiązanie to spółka komandytowa, która wymaga prowadzenia pełnej księgowości. Takie zadanie można powierzyć wykwalifikowanym księgowym, na przykład w biurze rachunkowym Elnet, znajdującym się w Iławie. W jej skład wchodzi komplementariusz, odpowiadający za wszelkie zobowiązania przedsiębiorstwa bez ograniczeń oraz komandytariusze, który odpowiedzialność przewidziana jest jedynie do wysokości sumy komandytowej. Na podobnej zasadzie działają spółki komandytowo-akcyjne. Niemniej jednak zamiast komandytariuszy występują akcjonariusze, nieposiadający żadnej odpowiedzialności, a wyłącznie ponoszący ryzyko wniesionym wkładem.
Dla wolnych zawodów, takich jak lekarze, adwokaci, architekci etc. najlepszym rozwiązaniem na podjęcie współpracy jest założenie spółki partnerskiej. Największą zaletą jest fakt, że wspólnicy odpowiadają solidarnie oraz osobiście za wszystkie zobowiązania, które dotyczą tylko i wyłącznie prowadzonej firmy, a nie czynności wykonywanych w ramach zawodu.
Spółki kapitałowe to z kolei najbardziej stosowna opcja dla działalności prowadzonych na dużą skalę. Są one obarczone koniecznością prowadzenia pełnej księgowości, a także wniesienia określonego kapitału początkowego dla celów rejestracyjnych w KRS. Zarówno w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, jak i akcyjnej wspólnicy są zobligowani do zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. W pierwszym przypadku główną rolę zarządcy pełni prezes wyłaniany przez zarząd. Jeśli zaś chodzi o spółkę akcyjną, konieczne jest powołanie rady nadzorczej, które wybiera członków zarządu prowadzących przedsiębiorstwo.