Badania metalograficzne służą do badania mikrostruktury metali oraz stopów metali. Umożliwiają one między innymi analizę wielkości ziarna, ocenę wtrąceń i zanieczyszczeń innymi materiałami, a także wykrywanie wad materiałowych. Zastosowanie tego typu badań jest dzisiaj bardzo szerokie, od budownictwa hydrotechnicznego począwszy, na produkcji prefabrykatów stalowych kończąc. Analizy metalograficzne mogą zaś przeprowadzać tylko akredytowane laboratoria.

Przeznaczenie badań metalograficznych

Badania metalograficzne zlecane są dzisiaj przez różne pomioty publiczne oraz przedsiębiorstwa z wielu branż. Ważne są one przy ocenie mikrostruktury materiałów do produkcji konstrukcji stalowych, przy analizach stanu technicznego obiektów hydrotechnicznych i infrastruktury morskiej czy też przy określaniu żywotności zbiorników. Badania metalograficzne potrzebne są zatem dla wielu branż: motoryzacyjnej, metaloplastycznej, budowlanej, energetycznej, kolejowej, górniczej itp.

Co zaś określa się dzięki tego typu badaniom? Służą one głównie do oceny struktury materiałów metalowych, oceny jakości zgrzein i spoin spawalniczych oraz do określania składu chemicznego litych próbek metali. Oprócz tego badania metalograficzne pozwalają ocenić zakres uszkodzeń i mikropęknięć konstrukcji metalowych, co wykorzystuje się przy zakładowej kontroli jakości dostaw. Najlepsze laboratoria metalograficzne są zatem gotowe na stałą obsługę swoich partnerów biznesowych.

Rodzaje badań metalograficznych

Badania metalograficzne mogą dotyczyć zarówno określania i oceny jednej cechy metalu, jak i też mogą związane być z tworzeniem szerokich ekspertyz metaloznawczych. Są one ważne między innymi przy ocenie poziomu wyeksploatowania metalowych części maszyn przemysłowych, a także przy ocenie jakości procesów technologicznych wytwarzania produktów ze stali, aluminium czy metali kolorowych.

Dobre laboratoria wyposażone w mikrotwardościomierze, przenośne twardościomierze, rejestratory obrazów, mikroskopy stereoskopowe, spektrometry emisyjne i inny sprzęt najwyższej technologii badawczej, przeprowadzają z ich użyciem:

  • badania makroskopowe,
  • badania mikroskopowe,
  • pomiary twardości,
  • pomiary mikro twardości,
  • oceny głębokości warstw utwardzonych,
  • badania składu chemicznego.

Niektóre z wymienionych badań pozwalają na obserwację próbki w świetle odbitym od jej powierzchni nawet z zastosowaniem powiększeń od około 30 do 1500-krotnych. Wyniki są dzięki temu niebywale precyzyjne.

Komu zlecane są badania metalograficzne?

Badania metalograficzne przeprowadzają tylko certyfikowane i akredytowane laboratoria metalograficzne, które wyposażone są w nowoczesny sprzęt oraz spełniają restrykcyjne normy jakościowe. W Polsce takich podmiotów jest niewiele, a część z nich działa przy uniwersytetach oraz przy Spółkach Skarbu Państwa. Przykładem laboratorium prywatnego jest firma METROTEST, która zajmuje się także wzorcowaniem przyrządów pomiarowych oraz przeprowadzaniem badań wyrobów hutniczych metodami statycznymi, dynamicznymi, technologicznymi oraz zmęczeniowymi.

Każde laboratorium metalograficzne i laboratorium wzorcowania musi posiadać akredytację Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji (dla laboratorium badawczego) oraz akredytację Głównego Urzędu Miar (dla laboratorium pomiarowego). Ważne są też certyfikaty akredytacyjne Polskiego Centrum Akredytacji.