Wagi wykorzystywane w licznych gałęziach handlu oraz przemysłu muszą wykazywać zgodność z wymogami technicznymi i metrologicznymi. Jest to tak zwane zatwierdzenie typu, które stanowi warunek dopuszczenia wagi do obrotu gospodarczego. Jest też podstawą legalizacji wagi, czyli sprawdzenia, czy urządzenie spełnia wymagania poświadczonego dowodem legalizacji.

Legalizacja pierwotna i ponowna

Lista branż, na których gruncie wykorzystuje się różnego rodzaju wagi mechaniczne czy elektroniczne, jest długa i obejmuje między innymi:

  • handel;
  • przemysł;
  • medycyna i ochrona zdrowia;
  • ochrona środowiska;
  • ochrona praw konsumenta;
  • ochrona bezpieczeństwa;
  • porządek publiczny.

Urządzenia stosowane na ich potrzeby muszą być zgodne z regulacjami zawartymi w ustawie Prawo o miarach. Zgodnie z nimi producent wagi musi wykonać zatwierdzenie typu, które jest podstawą do legalizacji, a tym samym też dopuszczenia wagi do sprzedaży. Wyróżnić możemy przy tym dwa rodzaje legalizacji; pierwotną, inaczej jednostkową – tej musi dokonać producent przed wprowadzeniem przyrządu pomiarowego na rynek – oraz ponowną. Ta ostatnia wykonywana jest po upływie wyznaczonych przez ustawę terminów.

Legalizacją wag zajmują się wyspecjalizowane w tej działalności firmy, takie jak Sztobryn we Wrocławiu. Ponownej legalizacji należy dokonać po upływie trzech lat od daty produkcji, do końca listopada, a także po instalacji urządzenia w nowym miejscu.

 Proces legalizacji

Legalizacji urządzeń pomiarowych dokonują wykwalifikowani specjaliści za pomocą odpowiedniego sprzętu, między innymi wzorców legalizacyjnych. Po zgłoszeniu wagi do legalizacji firma zajmująca się tymi usługami ustala dogodny termin. W przypadku urządzeń zainstalowanych na stałe – na przykład wag samochodowych, kolejowych i platformowych – legalizacja przeprowadzana jest na miejscu. Proces ten rozpoczyna się od usunięcia usterek, dokonania regulacji i skalibrowania urządzenia. Następny krok to przygotowanie niezbędnej dokumentacji, w tym wniosku i formularza kierowanego do Urzędu Miar.

Na koniec zalegalizowana waga jest plombowana, a właścicielowi dostarczone zostaje świadectwo legalizacji ponownej. Pamiętajmy jednak, że w dokumencie tym nie znajdziemy danych na temat stwierdzonych błędów czy niepewności wyznaczenia błędów w zakresie pomiarowym urządzenia. Na świadectwie zawarte są jedynie informacje o tym, że waga mieści się w błędach granicznych przewidzianych dla przyrządów tego typu. W celu wyznaczenia błędu oraz niepewności wagi przeprowadzić należy wzorcowanie urządzenia. Pozwala ono ocenić stan metrologiczny wagi oraz jej przydatność. Ponadto warto wiedzieć, że każda waga do celów handlowych wymaga legalizacji, ale tylko niektóre poddawać trzeba wzorcowaniu.