Jedna z największych zmian wprowadzonych wraz z Polskim Ładem to nowy sposób rozliczania składek zdrowotnych w przypadku przedsiębiorców. Choć początkowo reforma uniemożliwiała odliczenia, sytuacja uległa częściowej zmianie od lipca 2022 roku. Sprawdź, kto i na jakich zasadach może skorzystać z tej możliwości.
Nowy sposób rozliczania składki zdrowotnej
Przed 1 stycznia 2022 roku przedsiębiorcy korzystali z niezwykle korzystnego sposobu rozliczania składki zdrowotnej. Była opłacana w formie ryczałtowej w wysokości 9% podstawy opodatkowania, którą stanowiło 75% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ustalanego w czwartym kwartale poprzedniego roku. W 2021 roku w związku z tym składka zdrowotna – niezależnie od przychodów lub dochodów osiągniętych przez przedsiębiorcę – wynosiła 381,81 zł. Poza tym osoby prowadzące działalność gospodarczą mogły odliczyć od podatku lub zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu zapłacone składki, więc realne obciążenie było zdecydowanie niższe.
Wraz z wejściem w życie Polskiego Ładu ta sytuacja uległa zmianie. Po 1 stycznia 2022 roku wysokość składki zdrowotnej została uzależniona od osiągniętego dochodu (w przypadku skali podatkowej i podatku liniowego) lub przychodu (w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych). Opłaconych składek nie można było również zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu czy odliczyć od podatku. Ta sytuacja uległa zmianie w Polskim Ładzie 2.0, czyli nowelizacji, która zaczęła obowiązywać od 1 lipca 2022 roku.
Kto może odliczać składkę zdrowotną?
Już pierwsza wersja Polskiego Ładu wprowadziła wiele zmian w zakresie składki zdrowotnej. W praktyce oznaczało to, że podatnicy nie mogliby odliczyć opłaconych składek. Kolejne wersje Polskiego Ładu zawierały zmiany będące ukłonem w stronę działalności gospodarczych. Obniżono stawki podatku w pierwszym progu (z 17% do 12%), jednak utrzymano też kwotę wolną od podatku (do 30 000 zł). Zmieniła się jednak sytuacja przedsiębiorców, którzy wybrali inne formy opodatkowania.
W przypadku podatku liniowego możliwe jest zaliczenie opłaconych składek do kosztów uzyskania przychodu, jednak wyłącznie do kwoty 10 200 zł w skali roku.
Przedsiębiorcy, którzy wybrali rozliczenie ryczałtem, mogą obniżyć przychód podlegający opodatkowaniu o 50% opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Przedsiębiorcy, którzy wciąż korzystają z karty podatkowej, mogą odliczyć 19% zapłaconych składek zdrowotnych, jednak te zasady przestają obowiązywać – od 2023 r. nie można już rozliczać się w ten sposób z fiskusem.
Początek roku to oczywiście doskonały czas na zmianę formy opodatkowania, na którą przedsiębiorcy mają czas do 20 lutego. Zastanawiasz się, które rozwiązanie będzie bardziej opłacalne? Odwiedź branżowy serwis Firmove – to baza wiedzy dla przedsiębiorców i osób planujących założenie własnej działalności.
Ile wyniesie składka zdrowotna?
Jak widać, reforma w znacznym stopniu wpłynęła na koszty przedsiębiorców – zwiększyła bowiem składkę zdrowotną, która wcześniej była nie tylko niższa, ale na dodatek mogła podlegać odliczeniu. Ile więc wynoszą składki dla poszczególnych form opodatkowania?
Podatnicy rozliczający się skalą podatkową zapłacą składkę zdrowotną w wysokości 9% osiągniętego dochodu, a więc przychodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania. Jednocześnie składka nie może być niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę w roku kalendarzowym. W 2023 roku będzie to wobec tego co najmniej 314,10 zł.
Przedsiębiorcy korzystający z podatku liniowego zapłacą składkę zdrowotną w wysokości 4,9% osiągniętego dochodu, jednak podobnie jak w przypadku skali – minimalna składka wyniesie 9% pensji minimalnej.
W przypadku ryczałtu utworzono trzy podstawy wymiaru, uzależnione od osiągniętych przez podatnika w ciągu roku przychodów. W 2023 roku przychody do 60 000 zł oznaczają składkę w wysokości 376,16 zł. Przedsiębiorcy osiągający przychody od 60 000 do 300 000 zł zapłacą 626,93 zł, a ryczałtowcy, którzy uzyskają większe przychody, będą płacić 1128,48 zł.
Odliczenie ma moc wsteczną
Co szczególnie ważne z perspektywy podatników – zmiany w formie opodatkowania zaszły w trakcie trwania roku podatkowego. Jednocześnie – jeżeli pozwala na to wybrana forma opodatkowania, a więc ryczałt lub podatek liniowy – od dochodu można również odliczyć składki opłacone pomiędzy styczniem a czerwcem 2022 roku. Poza tym ustawodawca umożliwił również przedsiębiorcom korzystającym z ryczałtu lub podatku liniowego zmianę formy opodatkowania na skalę podatkową w ciągu trwania roku podatkowego.