Jedna z największych zmian wprowadzonych wraz z Polskim Ładem to nowy sposób rozliczania składek zdrowotnych w przypadku przedsiębiorców. Choć początkowo reforma uniemożliwiała odliczenia, sytuacja uległa częściowej zmianie od lipca 2022 roku. Sprawdź, kto i na jakich zasadach może skorzystać z tej możliwości.

Nowy sposób rozliczania składki zdrowotnej

Przed 1 stycznia 2022 roku przedsiębiorcy korzystali z niezwykle korzystnego sposobu rozliczania składki zdrowotnej. Była opłacana w formie ryczałtowej w wysokości 9% podstawy opodatkowania, którą stanowiło 75% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ustalanego w czwartym kwartale poprzedniego roku. W 2021 roku w związku z tym składka zdrowotna – niezależnie od przychodów lub dochodów osiągniętych przez przedsiębiorcę – wynosiła 381,81 zł. Poza tym osoby prowadzące działalność gospodarczą mogły odliczyć od podatku lub zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu zapłacone składki, więc realne obciążenie było zdecydowanie niższe.

Wraz z wejściem w życie Polskiego Ładu ta sytuacja uległa zmianie. Po 1 stycznia 2022 roku wysokość składki zdrowotnej została uzależniona od osiągniętego dochodu (w przypadku skali podatkowej i podatku liniowego) lub przychodu (w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych). Opłaconych składek nie można było również zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu czy odliczyć od podatku. Ta sytuacja uległa zmianie w Polskim Ładzie 2.0, czyli nowelizacji, która zaczęła obowiązywać od 1 lipca 2022 roku.

Kto może odliczać składkę zdrowotną?

Już pierwsza wersja Polskiego Ładu wprowadziła wiele zmian w zakresie składki zdrowotnej. W praktyce oznaczało to, że podatnicy nie mogliby odliczyć opłaconych składek. Kolejne wersje Polskiego Ładu zawierały zmiany będące ukłonem w stronę działalności gospodarczych. Obniżono stawki podatku w pierwszym progu (z 17% do 12%), jednak utrzymano też kwotę wolną od podatku (do 30 000 zł). Zmieniła się jednak sytuacja przedsiębiorców, którzy wybrali inne formy opodatkowania.

  • W przypadku podatku liniowego możliwe jest zaliczenie opłaconych składek do kosztów uzyskania przychodu, jednak wyłącznie do kwoty 10 200 zł w skali roku.

  • Przedsiębiorcy, którzy wybrali rozliczenie ryczałtem, mogą obniżyć przychód podlegający opodatkowaniu o 50% opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne.

  • Przedsiębiorcy, którzy wciąż korzystają z karty podatkowej, mogą odliczyć 19% zapłaconych składek zdrowotnych, jednak te zasady przestają obowiązywać – od 2023 r. nie można już rozliczać się w ten sposób z fiskusem.

Początek roku to oczywiście doskonały czas na zmianę formy opodatkowania, na którą przedsiębiorcy mają czas do 20 lutego. Zastanawiasz się, które rozwiązanie będzie bardziej opłacalne? Odwiedź branżowy serwis Firmove – to baza wiedzy dla przedsiębiorców i osób planujących założenie własnej działalności.

Ile wyniesie składka zdrowotna?

Jak widać, reforma w znacznym stopniu wpłynęła na koszty przedsiębiorców – zwiększyła bowiem składkę zdrowotną, która wcześniej była nie tylko niższa, ale na dodatek mogła podlegać odliczeniu. Ile więc wynoszą składki dla poszczególnych form opodatkowania?

  • Podatnicy rozliczający się skalą podatkową zapłacą składkę zdrowotną w wysokości 9% osiągniętego dochodu, a więc przychodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania. Jednocześnie składka nie może być niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę w roku kalendarzowym. W 2023 roku będzie to wobec tego co najmniej 314,10 zł.

  • Przedsiębiorcy korzystający z podatku liniowego zapłacą składkę zdrowotną w wysokości 4,9% osiągniętego dochodu, jednak podobnie jak w przypadku skali – minimalna składka wyniesie 9% pensji minimalnej.

  • W przypadku ryczałtu utworzono trzy podstawy wymiaru, uzależnione od osiągniętych przez podatnika w ciągu roku przychodów. W 2023 roku przychody do 60 000 zł oznaczają składkę w wysokości 376,16 zł. Przedsiębiorcy osiągający przychody od 60 000 do 300 000 zł zapłacą 626,93 zł, a ryczałtowcy, którzy uzyskają większe przychody, będą płacić 1128,48 zł.

Odliczenie ma moc wsteczną

Co szczególnie ważne z perspektywy podatników – zmiany w formie opodatkowania zaszły w trakcie trwania roku podatkowego. Jednocześnie – jeżeli pozwala na to wybrana forma opodatkowania, a więc ryczałt lub podatek liniowy – od dochodu można również odliczyć składki opłacone pomiędzy styczniem a czerwcem 2022 roku. Poza tym ustawodawca umożliwił również przedsiębiorcom korzystającym z ryczałtu lub podatku liniowego zmianę formy opodatkowania na skalę podatkową w ciągu trwania roku podatkowego.