Zdarza się, że rzecz ruchoma (np. samochód) lub nieruchomość należy do więcej niż jednej osoby. Jeśli zaistnieje wola, można wystąpić o zniesienie współwłasności. Podziału dokonuje się w trybie umownym lub sądowym. Zaangażowanie sądu w rozstrzygniecie sporu, daje gwarancję zabezpieczenia interesów stron i zachowania równowagi w przyznaniu praw. W wyjątkowych sytuacjach mogą być inne postanowienia. W tym przypadku nieodzowna może okazać się pomoc prawnika.

Umowny i sądowy tryb zniesienia współwłasności

Prawo do zniesienia współwłasności przysługuje każdemu ze współwłaścicieli. Można to zrobić w trybie sądowym albo umownym. Tryb umowny zakłada porozumienie się stron co do samego faktu oraz sposobu zniesienia. Udział sądu jest potrzebny, gdy jakaś kwestia nie znalazła rozwiązania. Może on wydać postanowienie w trybie nieprocesowym.

Pomoc prawnika obejmuje analizę możliwości oraz przygotowanie projektu umowy (w razie zniesienia współwłasności nieruchomości) albo stosownej umowy (w razie zniesienia współwłasności rzeczy ruchomej), a w przypadku postępowania sądowego, może on reprezentować stronę. Powyższych czynności dokonuje specjalista, np. radca prawny Krzysztof Małecki. Umowa o zniesienie współwłasności jest objęta przepisami ogólnymi, a w przypadku nieruchomości sporządzany jest akt notarialny.

Sposoby zniesienia współwłasności

Zarówno tryb umowny, jak i sądowy obejmuje trzy sposoby zniesienia współwłasności:

  • podział fizyczny dotyczy tylko rzeczy, które faktycznie da się podzielić np. gruntu lub lokalu. Są tu jednak ograniczenia np. w przypadku działki rolnej;

  • przyznanie prawa własności jednej stronie z obowiązkiem spłaty – występuje w sytuacji, gdy nie ma możliwości fizycznego podziału rzeczy. Spłata może nastąpić w ratach, przy czym terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać - 10 lat;

  • podział cywilny – sprzedaż rzeczy poprzez licytację i podział uzyskanej kwoty jest wskazany przez sąd. Podział cywilny następuje, gdy brakuje uzasadnienia, by przyznać własność rzeczy jednej ze stron, zwłaszcza gdy żaden z dotychczasowych współwłaścicieli nie wyraził woli, by rzecz przypadła jemu.

Sytuacja optymalna to porozumienie się stron znoszących współwłasność bez udziału sądu.