W kancelarii notarialnej można sporządzić testament, spisać protokół, sporządzić wypis i odpis dokumentów czy też założyć depozyt notarialny. Notariusz zajmuje się zatem sprawami zarówno prawa cywilnego, gospodarczego, nieruchomościowego, jak i rodzinnego i opiekuńczego. Coraz częściej w kancelariach notarialnych zawiera się różnego rodzaju umowy w formie aktów notarialnych. Dotyczą one umów podziału majątku, umów alimentacyjnych czy też umów dożywocia. O ostatnim rodzaju umów przeczytasz w kolejnych częściach artykułu.
Czym jest umowa dożywocia?
Umowa dożywocia to specyficzny rodzaj umowy błędnie mylony z darowizną. Nie dotyczy ona bowiem samego przeniesienia praw własności nieruchomości na daną osobę czy podmiot, ale wiąże się też z obowiązkiem dożywotniego utrzymania dożywotnika przez nabywcę. Ten, kto przyjmuje określoną nieruchomość, zobowiązany jest zatem zapewnić dożywotnikowi godne utrzymanie aż do momentu jego śmierci. Czym zaś może być przedmiot umowy dożywocia?
Umowa dożywocia dotyczy przede wszystkim przeniesienia praw własności gospodarstw rolnych, mieszkań oraz domów. Może jednak dotyczyć całego budynku lub gruntu, a nawet lokalu użytkowego. Podkreślić przy tym trzeba, iż osoba zbywająca – najczęściej senior – przekazuje swój majątek wybranej osobie fizycznej lub osobie prawnej. Nabywcą może być zatem ktoś bliski, znajoma osoba, a nawet fundacja czy inna organizacja.
Po co zawierane są umowy dożywocia?
Umowa dożywocia jest dla nabywcy korzystna dlatego, iż uzyskuje on od dożywotnika majątek. Dożywotnik zaś gwarantuje sobie taką umową opiekę aż do śmierci, a także godny pochówek. Umowy o dożywocie nie tylko zawierają bowiem elementy związane ze wspomnianym przeniesieniem praw własności nieruchomości, ale także składają się na określenie zobowiązań nabywcy wobec dożywotnika. Tu przekazujący swój majątek nie powinien opierać się tylko o zapisy z kodeksu cywilnego. Warto, by w umowie dokładnie rozpisać obowiązki nabywcy względem dożywotnika
W ramach umów dożywocia seniorowi zapewnić należy dach nad głową, wyżywienie, ubranie, dostęp do wszystkich mediów i odpowiedniego poziomu komfortu życia, dostęp do pomocy medycznej, a także stałą opiekę pielęgnacyjną. Prócz tego nabywca jest zobowiązany do zorganizowania dożywotnikowi pogrzebu po jego śmierci. W dodatkowych zapisach można zaś umieścić klauzule, iż do zobowiązań nabywcy zalicza się gwarantowanie dożywotnikowi wczasów czy wyjazdów w miejsca kultury. Uszczegółowienie zapisów jest zatem bardzo ważne.
Niekiedy istnieje też możliwość zamiany opieki nad dożywotnikiem na wersję związaną z wypłacaniem dla niego renty w ustalonej wysokości. Są to jednak przypadki indywidualne, które najczęściej pojawiają się po podpisaniu umowy i wystąpieniu sporów między stronami. Pamiętać należy, że umowy dożywocia nie można zerwać – takie postanowienie lub modyfikacja zakresu umowy jest możliwe tylko w sądzie.
Jak zawrzeć umowę dożywocia?
Umowę dożywocia można zawrzeć tylko w formie aktu notarialnego pod rygorem jej nieważności. Zwykłe pisemne czy ustne porozumienia nie mają zatem mocy prawnej. Umowę taką trzeba zatem sporządzić wraz z adwokatem lub notariuszem, a następnie w obecności obu stron przekształcić właśnie w akt notarialny. Dokonać tego można w kancelarii notarialnej notariusz Igi Płaszewskiej-Piekarczyk. Tacy prawnicy udzielają również konsultacji dożywotnikom tak, by ci podjęli właściwą decyzję. Umowa dożywocia ma wiele zalet, ale wiążą się z nią również pewne pułapki. Przed podpisaniem dokumentu istotne jest zatem przeanalizowanie bilansu korzyści i strat.