Wykonywanie niektórych prac wymaga odpowiedniego stroju oraz środków ochrony, ze względu na obecność szkodliwych lub niebezpiecznych czynników w środowisku pracy. Pomiarem tych czynników zajmują się wyspecjalizowane firmy z branży BHP posiadające dobrze wyposażone laboratoria badawcze oraz wykwalifikowanych w tej dziedzinie pracowników. Zobacz, jakie czynniki szkodliwe oraz niebezpieczne mogą wystąpić w środowisku pracy.
Czynniki niebezpieczne a szkodliwe – czym się różnią?
Występujące w środowisku pracy czynniki pod względem oddziaływania na organizm człowieka dzielą się na czynniki szkodliwe, uciążliwe oraz niebezpieczne.
Czynniki szkodliwe to takie czynniki, których oddziaływanie na osoby pracujące może prowadzić lub prowadzi do schorzenia, traktowanego jako choroba zawodowa. Stężenie czynników szkodliwych w środowisku pracy powinno być regularnie badane i oceniane przez wyspecjalizowaną firmę, taką jak Zakład Usług Technicznych Ekochem – Laboratorium Badawcze oraz w przypadku występowania wysokich stężeń na bieżąco monitorowane przez pracodawcę.
Czynniki niebezpieczne to natomiast czynniki, które mogą doprowadzić do powstania u pracującego urazu, czyli stwarzją ryzyko wypadku przy pracy.
Zarówno w przypadku obecności w środowisku pracy czynników szkodliwych, jak i czynników niebezpiecznych należy zastosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej i zbiorowej, a także wprowadzić odpowiednie procedury. W przypadku obecności czynników szkodliwych konieczne jest również kierowanie pracowników na okresowe badania lekarskie.
Czynniki szkodliwe w zakładach pracy
Główne kategorie czynników szkodliwych, występujących w środowiskach pracy to:
- czynniki fizyczne,
- czynniki chemiczne,
- oraz czynniki biologiczne.
Do szkodliwych czynników fizycznych, mogących prowadzić do chorób lub schorzeń zaliczamy wysokie natężenie hałasu słyszalnego i ultradźwiękowego, drgania mechaniczne, mikroklimat gorący i zimny, nielaserowe promieniowanie optyczne oraz pola elektromagnetyczne.
Czynniki chemiczne to z kolei duża grupa substancji o właściwościach toksycznych, drażniących, uczulających, a także substancje rakotwórcze, mutagenne lub upośledzające funkcje rozrodcze. Do tej kategorii zaliczane są również pyłowe czynniki szkodliwe dla zdrowia występujące w środowisku pracy.
Ostatnią grupą czynników zaliczanych do szkodliwych są czynniki biologiczne, czyli makro- i mikroorganizmy roślinne oraz zwierzęce:
- bakterie,
- wirusy,
- grzyby,
- oraz pierwotniaki,
- mogące być przyczyną chorób.
Niezależnie od rodzaju czynnika szkodliwego występującego w miejscu pracy, pracownik musi zostać poinformowany o występowaniu takich czynników, możliwych skutkach i dostępnych środkach ochrony. Informacje o stężeniu czynników powinny być dostępne dla każdego z pracowników.
Czynniki uciążliwe – co zaliczamy do tej grupy?
Czynniki uciążliwe to grupa czynników występujących w środowisku pracy, których oddziaływanie na pracownika może być przyczyną złego samopoczucia lub nadmiernego zmęczenia. Czynniki takie nie prowadzą zazwyczaj do trwałego pogorszenia stanu zdrowia, należy jednak stosować odpowiednie procedury i środki ostrożności.
Do popularnych czynników uciążliwych, z którymi większość z nas miała styczność w miejscu pracy, należy np. obciążenie fizyczne (statyczne i dynamiczne) lub obciążenie psychiczne, a także niewłaściwe natężenie oświetlenia elektrycznego na stanowisku pracy.