Szkarlatyna zwana płonicą to popularna choroba, która dotyka nie tylko dzieci, ale też rodziców. Do jej rozwoju dochodzi najczęściej późnią jesienią i wczesną zimą. Odpowiedzialna za zarażenie bakteria przenosi się do organizmu przez skórę lub błonę śluzową. W jaki dokładnie sposób można się nią zarazić? Czym się dokładnie objawia i jak ją wyleczyć?

Czym się przejawia szkarlatyna?

Wywołana bakterią Streptococcus pyogenes choroba może występować w różnych odmianach. Wyróżnia się podstawową, toksyczną, tzw. posocznicową i przyranną. Do charakterystycznych objawów szkarlatyny zaliczają się:

  • Wysoka temperatura. Dochodząca nawet do 39-40°C.

  • Złe samopoczucie. Ogólne zmęczenie.

  • Bolące gardło. Zaczerwienione i obrzęknięte.

  • Stany zapalne. Np. błony śluzowej nosa.

  • Ból brzucha. Towarzyszą mu wymioty i nudności jak przy zatruciu pokarmowym.

  • Inne. Np. powiększenie węzłów chłonnych.

U chorych nierzadko występują tylko niektóre objawy. Np. szkarlatyna  u dorosłych może przypominać alergię. Poza tym charakterystyczną oznaką szkarlatyny jest wysypka. Ukazuje się po ok. 3 dniach od stanu gorączkowego. Wyróżnia się kropeczkami o niewielkim rozmiarze i jasnoróżowo-czerwoną barwą. Pojawia się na zagięciach łokci, kolan, a także brzuchu i dekolcie (tzw. objaw Pastii). Towarzyszy jej często świąd i łuszczyca po jej zaniknięciu. Oprócz tego oznacza się bladością wokół nosa i ust. Na policzkach za to pojawia się rumień. Symptom ten nazywa się „trójkątem Fiłatowa”.

Czy płonica jest chorobą zakaźną?

Przyczyną zachorowania na płonicę jest tzw. paciorkowiec z grupy A Streptococcus pyogenes. Zarazić się nim można drogą kropelkową, a więc przez kontakt z nosicielem bakterii. Dochodzi do tego np. przez kichanie lub bezpośredni kontakt np. z odzieżą zakażonego.  Najczęściej do zarażeń dochodzi w okresie jesiennym np. w październiku. Po upływie doby i podjęciu leczenia antybiotykami szkarlatyna podobnie jak np. zapalenie gardła nie jest już zaraźliwa. Izolacja nie jest już wymagana.

Zdecydowanie częściej diagnozuje się szkarlatynę u dzieci. Choroba ta jest równie popularna co np. krztusiec (koklusz). Dzieci mogą się nią zarazić w przedszkolu czy szkole poprzez kontakt z rówieśnikami. Przyczynia się do tego m.in. niemycie rąk. W związku z tym konieczna jest izolacja na co najmniej dobę w przypadku zdiagnozowania szkarlatyny u dziecka.

Jak się diagnozuje szkarlatynę? Leczenie i ewentualne powikłania

W przypadku kiedy u dziecka występują wspomniane dolegliwości, należy się udać do pediatry lub internisty. Diagnozę i wykluczenie innych chorób np. anginy czy innego zakażenia umożliwi badanie w laboratorium. Wykonuje się np. morfologię krwi. Jeśli stwierdzi się wysoki poziom leukocytów, OB i ASO, rozpoczyna się leczenie szkarlatyny. Lekarz przepisuje zwykle leki np. penicylinę, które należy przyjmować przez ok. 14 dni. Często łączy się je z preparatami przeciwgorączkowymi. Do tego zaleca się terapię antybiotykami, które można kupić po otrzymaniu recepty w aptece. Następnie zażywa się je przez maks. 10 dni.

Wyzdrowienie przyspieszy przyjmowanie dużej ilości płynów i odpoczynek w łóżku. Hospitalizacja jest wymagana jedynie w ciężkich przypadkach. Niewyleczona płonica może doprowadzić do takich powikłań jak m.in. zapalenie ucha, stawów, zatok, gorączki reumatycznej czy innych stanów zapalnych. W przypadku jakichkolwiek dolegliwości konieczna jest wizyta u lekarza.