Według klasycznego podziału człowiek posiada pięć zmysłów. Jednym z najważniejszych w codziennym funkcjonowaniu jest wzrok. Zagraża mu wiele chorób w tym jaskra, która według Światowej Organizacji zdrowia (WHO) jest drugą, po zaćmie przyczyną ślepoty na świecie. Nie bez powodu nazywa się ją cichym złodziejem, ponieważ rozwija się często latami i bez możliwych do zidentyfikowania objawów. Na czym właściwie polega i jak spróbować ją rozpoznać?
Choroba zmysłu wzroku, czyli czym tak naprawdę jest jaskra?
Istnieje wciąż mylne przeświadczenie, że jaskra dotyka wyłącznie seniorów. Wiemy jednak, że może ona dotyczyć osób w każdym wieku, nawet dzieci. Zazwyczaj udaje się ją zdiagnozować u pacjentów po 35. roku życia. Na czym polega więc ta przypadłość? Schorzenie polega na uszkodzeniu nerwu wzrokowego w wyniku nadmiernego wzrostu ciśnienia wewnątrz gałki ocznej. Ma ono charakter nieodwracalny i postępujący. W wyniku jaskry stopniowo zawęża się pole widzenia, co prowadzi do całkowitej utraty wzroku.
Jakie są objawy schorzenia?
Choć trudno ją wykryć, należy pamiętać, że wczesne zdiagnozowanie pozwoli wdrożyć właściwe leczenie jaskry. Tylko ono może zatrzymać lub spowolnić stopniowe pogarszanie się wzroku. Należy więc zachować wyjątkową czujność i reagować, gdy zauważymy u siebie poniższe objawy początkowe:
- pogorszenie jakości i ostrości widzenia;
- częste łzawienie oczu;
- światłowstręt;
- widzenie tęczowych kręgów wokół źródeł światła;
- zwężenie pola widzenia;
- zaczerwienienie oka;
- trudności z przystosowaniem wzroku do ciemności;
Prawidłową diagnostykę jaskry może utrudniać fakt, iż wskazane przejawy mogą pojawiać się i znikać. Warto kontrolować wymienione dolegliwości i skorzystać z porady specjalisty. Szczególnie ważne jest to w przypadku wystąpienia ostrego ataku choroby. Przejawia się on jako silny ból oka oraz:
· nudności i wymioty;
· trudności z widzeniem;
· zawroty głowy;
· spowolnienie akcji serca;
· bóle brzucha i głowy;
· nadmierne pocenie się;
Wskazane objawy jaskry są sygnałem do podjęcia szybkiej interwencji. Leczenie tej przypadłości jest bardzo ważne dla powstrzymania jej postępowania, a w dalszej kolejności utraty wzroku. Wykwalifikowany okulista może zalecić stosowanie odpowiednich leków czy też zakwalifikować pacjenta na zabieg laserowy lub operacyjny.
Kilka słów o typologii jaskry
Szacuje się, że aż 70 milionów ludzi na całym świecie cierpi na różne rodzaje jaskry ocznej. Ze względu na wiele czynników wyróżnia się przede wszystkim:
- Jaskrę wrodzoną – jej objawy pojawiają się już u niemowląt oraz we wczesnym dzieciństwie i są związane z utrudnionym rozwojem struktur oka.
- Jaskrę wtórną – wiąże się z określoną przyczyną pierwotną np. zaćmą czy stanem zapalnym, który powoduje zawężenie ścieżki odpływu cieczy wodnistej.
- Jaskrę normalnego ciśnienia – najczęściej dotyka kobiety i osoby po 50 roku życia. Spowodowana jest zbyt niskim poziomem krwi w nerwie wzrokowym.
- Jaskrę pierwotną otwartego kąta – najczęstsza postać schorzenia, która może nie objawiać się przez wiele lat. Ciecz wodnista z oka kumuluje się pomimo otwartej drogi, co powoduje wzrost ciśnienia. Przypadłość ta jest nieuleczalna, można ją wyłącznie spowalniać.
- Jaskrę pierwotną zamkniętego kąta – Spowodowana tamowaniem się kąta przesączenia, co prowadzi do wzrostu ciśnienia. Pojawia się nagle, ale można ją wyleczyć.
Choć przyczyny jaskry są różne, to schorzenie może rozwijać się szczególnie u osób, które cierpią na: przewlekłe migreny, hiperlipidemię (zaburzenie, w którym występuje wysoki poziom lipidów, czyli cholesterolu), cukrzycę i miażdżycę.
Brak jakichkolwiek problemów ze wzrokiem nie zwalnia nas od regularnego badania oczu. Świetną okazją do odwiedzenia specjalisty jest Światowy Tydzień Jaskry. W tym roku obchodzony będzie w dniach 7-13 marca. W ramach świętowania prowadzona jest kampania „Polscy okuliści kontra jaskra”, która umożliwia skorzystanie z bezpłatnych badań profilaktycznych w kierunku zdiagnozowania tej choroby ocznej.
Zobacz też: co to jest zaćma? Leczenie, objawy i najważniejsze informacje.
