Psychoterapia – jak wygląda i jakie są rodzaje psychoterapii?

Psychoterapia to najbardziej popularna metoda leczenia schorzeń i zaburzeń psychiki ludzkiej. Specjaliści wyróżniają wiele rodzajów psychoterapii, które są dobierane w zależności od skali problemu i potrzeb danego pacjenta. Do najpopularniejszych metod zalicza się m.in. nurt poznawczo-behawioralny i psychodynamiczny. Dowiedz się, jak wygląda psychoterapia oraz jaki rodzaj leczenia wybrać. 

Na czym polega psychoterapia?

Psychoterapię wykorzystuje się do leczenia m.in. depresji, stanów lękowych, uzależnień, problemów z niską samooceną czy zaburzeń emocjonalnych, które wynikają z trudnych sytuacji życiowych. Opiera się na bezpośrednich spotkaniach i rozmowie pacjenta z psychoterapeutą, który dobiera najlepsze według niego techniki i metody leczenia. To, na czym polega psychoterapia, tak naprawdę zależy od jej konkretnego rodzaju. Nie ma też jednoznacznej odpowiedzi na to, ile trwa psychoterapia. Jej długość i częstotliwość jest uzależniona od problemu, z jakim boryka się pacjent oraz od stopnia zaawansowania danego schorzenia.

Psychoterapia indywidualna czy grupowa?

Po pierwsze, psychoterapię można podzielić na dwa typy: psychoterapię indywidualną i psychoterapię grupową. Chodzi tutaj oczywiście o liczbę osób, które biorą udział w terapii. Psychoterapia indywidualna to bezpośredni kontakt pacjenta z lekarzem. Psychoterapeuta stara się zbudować bezpieczną, intymną przestrzeń i nawiązać kontakt ze swoim pacjentem, tak, by wzbudzić w nim zaufanie. W ten sposób skupia się wówczas na konkretnym problemie jednej osoby.

Psychoterapia grupowa polega zaś na spotkaniach terapeuty z grupą osób, które mierzą się z podobnym lub takim samym problemem. Psychoterapeuta dzieli więc swoją uwagę już nie na jednym, a na kilku pacjentach. Osoby, które uczęszczają na takie spotkania, mogą jednak czuć się mniej samotne i otrzymywać od siebie nawzajem wsparcie, budując wspólnotę i więź.

Jakie są rodzaje psychoterapii?

• Psychoterapia poznawczo-behawioralna

Jednym z najpopularniejszych nurtów psychoterapii jest psychoterapia poznawczo-behawioralna. W myśl tej koncepcji zaburzenia psychiczne są efektem wyuczonych reakcji i schematów zachowania. Jej celem jest pozbycie się leków związanych z pewnymi sytuacjami i oduczenie pacjenta nieprawidłowych, związanych z nimi reakcji. Pacjent pracuje nad tym, by pozbyć się starych zachowań, a wprowadzić nowe oraz zmienić swój sposób myślenia. Zadaniem terapeuty jest więc pomóc danej osobie zmienić zniekształcone myśli na bardziej realne. Zwykle jest to psychoterapia krótkoterminowa. Wykorzystuje się ją np. u osób z depresją, zaburzeniami nastroju i osobowości czy w przypadku stresu pourazowego.

• Psychoterapia psychodynamiczna

Kolejnym rodzajem psychoterapii jest terapia psychodynamiczna, która zakłada istnienie nieświadomych przez człowieka mechanizmów, wpływających na jakość życia. Celem jest więc ich rozpoznanie i wyeliminowanie. Terapia pomaga dotrzeć do wzorców zachowań, które dana osoba w sposób nieświadomy wyniosła z przeszłości, a które mają wpływ na obecne relacje z innymi ludźmi. Pacjent uświadamia sobie źródła swoich zachowań, lepiej poznaje siebie, swoje możliwości i stopniowo uwalnia się od ograniczeń. Najczęściej jest to terapia długoterminowa i stosuje się ją m.in. podczas leczenia depresji, nieśmiałości, braku pewności siebie i zaburzeń lękowych.

• Psychoterapia humanistyczna

W tym nurcie terapeutycznym zakłada się, że człowiek jest wolny, potrafi sam o sobie decydować, rozpoznawać swoje uczucia i potrzeby. Najważniejsze jest to, co jest ,,tu i teraz’’, czyli doświadczanie tylko teraźniejszości. Terapeuta jest wiernym towarzyszem, wykazuje się empatią, zrozumieniem i akceptacją. Jego celem jest to, by klient zaakceptował siebie, uwierzył w swoje możliwości rozwoju, dostrzegł swoje talenty, potencjał i realizował swoje potrzeby. Terapia ta może być krótkoterminowa lub długoterminowa, wszystko zależy od stopnia problemu.

• Psychoterapia Gestalt

Psychoterapia Gestalt należy do nurtu humanistycznego i opiera się na świadomości. Człowiek ma być świadomy tego, kim jest i co czuje. Dzięki większej świadomości potrafi dostrzec, co tak naprawdę jest źródłem jego problemów. Ten rodzaj terapii dąży więc do poznania wszystkich swoich możliwości, potrzeb, pragnień i uwolnienia emocji. Klient (w terapii Gestalt nie istnieje takie pojęcie jak ,,pacjent’’) ma zaakceptować siebie takim, jaki jest i pozwolić sobie na dalszy rozwój. Pozbywając się lęków, staje się samodzielny oraz odpowiedzialny za swoje szczęście i gotowy do dokonywania zmian. Psychoterapia Gestalt sprawdza się w leczeniu wielu problemów natury psychologicznej. Sprawdza się np. u osób, które potrzebują samoakceptacji i chcą lepiej siebie zrozumieć, a także u osób, którym zależy na samorozwoju i podniesieniu jakości swojego życia.

• Psychoterapia psychoanalityczna

Opiera się na założeniach stworzonych przez Zygmunta Freuda i wywodzi się z psychoanalizy. Nie jest to jednak to samo - podczas psychoanalizy pacjent leży na kozetce, podczas terapii psychoanalitycznej zaś przyjmuje pozycję siedzącą. Celem tej psychoterapii jest poznawanie funkcjonowania własnego umysłu, odkrywanie rzeczy, których o sobie nie wiemy i zrozumienie samego siebie. Terapeuta podczas sesji sięga do dzieciństwa pacjenta i jego relacji z bliską rodziną, po to, by zrozumieć i przeanalizować trudności, z jakimi obecnie się mierzy. Jest to terapia długoterminowa i skierowana do osób, które chcą głęboko nad sobą pracować, są zaangażowane i zmotywowane do odkrywania swoich podświadomych zachowań.

Jaki rodzaj psychoterapii wybrać?

Decydując się na konkretny rodzaj psychoterapii, zawsze należy pamiętać, że wszelkie zmiany wymagają czasu i pracy. To, czy psychoterapia pomaga, zależy od wielu czynników m.in. od motywacji, chęci i zaangażowania pacjenta. Najważniejszy jest jednak wybór właściwego psychoterapeuty, gdyż to dobra relacja między terapeutą a pacjentem jest kluczem do osiągnięcia sukcesu. Komunikacja między nimi powinna opierać się na zrozumieniu, zaufaniu, wsparciu, wzajemnym szacunku, szczerości, życzliwości i cierpliwości. Oprócz wyboru właściwego specjalisty pozostaje pytanie, jaki rodzaj psychoterapii wybrać? Jeśli nie potrafisz samodzielnie podjąć decyzji, psychoterapeuta pokieruje Cię i dobierze odpowiednią metodę leczenia. Jeśli zaś chcesz pracować na konkretnym nurcie psychoterapeutycznym, musisz znaleźć specjalistę, który jest przeszkolony w tym właśnie nurcie. Zawsze warto też spytać psychoterapeutę, czy problem, z którym walczysz, będzie odpowiedni dla nurtu, w którym się specjalizuje.