Dieta człowieka jest zróżnicowana, aczkolwiek jednym z jej podstawowych elementów jest nabiał. Mleko i wyroby mleczarskie stanowią źródło dobrze przyswajalnego białka, a także wapnia, potasu, magnezu i witaminy B. Producenci wyrobów mleczarskich oferują rozmaite produkty, których głównym składnikiem jest mleko. Wśród nich znajdziemy śmietany, masło, ser, kefiry czy jogurty. Zobacz, czym wyróżniają się te artykuły spożywcze.
Jak powstają napoje mleczne i co do nich zaliczamy?
Producenci wyrobów mleczarskich dzielą napoje mleczne na dwie podstawowe kategorie. Pierwsza z nich to produkty fermentowane, a druga niefermentowane. W tej pierwszej grupie znajdują się między innymi:
- jogurty,
- kefir,
- maślanka,
- zsiadłe mleko.
Mleczne produkty fermentowane produkuje się z odłuszczonego lub znormalizowanego mleka, które dodatkowo przechodzi proces pasteryzacji. Pasteryzacja to technika konserwacji produktów spożywczych, która polega na ich podgrzaniu w celu wyeliminowania drobnoustrojów lub zahamowania ich wzrostu. Wyroby fermentowane podaje się też procesowi fermentacji mlekowej. Polega ona na dodaniu odpowiednich dla danego produkty czystych kultur bakterii. Bardzo często na sklepowych półkach możemy znaleźć tego typu wyroby mleczne ze smakowymi dodatkami. Z kolei do niefermentowanych napojów zaliczamy mleko smakowe oraz mleczne koktajle, które również są wzbogacane dodatkami w różnych smakach.
Popularne rodzaje masła i ich produkcja
Kolejne wyroby mleczarskie, z którymi spotykamy się na co dzień to masło. Do najbardziej znanych produktów należą masło ekstra oraz śmietankowe. To pierwsze wyrabia się z pasteryzowanej i ukwaszonej śmietany. Z kolei masło śmietankowe powstaje ze śmietanki nieukwaszonej. Masło ekstra, które oferuje Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska Rokitnianka ze Szczekocin w województwie śląskim, zawiera maksymalnie 0,6% laktozy, na co wpływ ma naturalnie ukwaszona śmietana. Natomiast masło śmietankowe zawiera około 2 – 3% laktozy. Z tego względu masło ekstra powinny wybierać przede wszystkim osoby zmagające się z nietolerancją laktozy oraz osoby chore i starsze.
Czym dokładnie są śmietana i śmietanka?
Śmietana i śmietanka mają bardzo zbliżone do siebie nazwy, aczkolwiek są to zupełnie inne produkty mleczne, które powstają w rozmaitych procesach. Śmietankę wytwarza się poprzez wirowanie mleka. Kolejny etap produkcji to pasteryzacja lub sterylizacja metodą UHT. Polega ona na szybkim podgrzaniu mleka i późniejszym szybkim schłodzeniu do pokojowej temperatury. Dzięki temu śmietanka pozbawiona jest obcych zapachów i smaków, a jej konsystencja jest jednorodna. Z kolei śmietana jest dodatkowo kwaszona. W tym celu stosuje się czyste kultury bakterii. Śmietana ma płynną, zawiesistą, gęstą postać, a jej konsystencja w całej masie jest jednolita. Innymi produktami określanymi jako nabiał są m.in. sery, w tym twarogi.