Radca prawny podobnie jak adwokat należy do wolnych zawodów. Stanowi publiczną służebność związaną z misją zabezpieczenia rozwoju lub gwarancji wyższych dóbr np. życia czy praw jednostki. Zawód ten nierozerwalnie jest łączony z zawodową etyką. Jak każdy inny wymaga praktyki i specjalistycznego wykształcenia. Jak zatem wygląda droga do zawodu radcy prawnego?


Kto może zostać radcą prawnym?


Tzw. cywilistą może zostać każdy absolwent studiów prawniczych (trwają ok. 6 lat). Osoba, która ukończyła studia magisterskie w Polsce lub za granicą, korzysta z publicznych praw oraz jest uprawniona do czynności, a także odbyła aplikację radcowską i ukończyła pozytywnie egzamin, może wykonywać ten zawód. Dodatkowo jest obdarzona odpowiednim charakterem i cechami, które sprawią, że będzie go wykonywać właściwie. Osoby muszą być także wpisane na obowiązującą listę radców prawnych.  


Regulamin odbywania aplikacji na radcę prawnego


Po otrzymaniu wpisu na listę aplikantów oraz złożeniu ślubowania, przyszły radca prawny powinien się zaznajomić z zasadami odbywania szkolenia zawodowego. Określa je szczegółowo Regulamin odbywania aplikacji radcowskiej. Jest on załączony do uchwały nr 90/VII/2009 Krajowej Rady Radców Prawnych. Obowiązuje ona od 17 października 209 roku. Zawiera nowy program aplikacji oraz dokładnie wyznacza wykaz przedmiotów oddzielnie dla każdego roku. Obejmuje szkolenie oraz zajęcia, jak również kolokwia i przedmioty. W trakcie nauki realizowane są wykłady i ćwiczenia prowadzone techniką warsztatowo-ćwiczeniową. Na koniec aplikacji przeprowadzany jest specjalny egzamin.

Aplikację radcowską prowadzą okręgowe izby radców prawnych. Trwa ona przez 3 lata.

Nabór na aplikację polega na przeprowadzeniu egzaminu państwowego. Aby do niego przystąpić,  należy najpierw przejść przez egzamin konkursowy. W tym celu trzeba dostarczyć następujące dokumenty:

  • Kwestionariusz osobowy,

  • Życiorys,

  • Wniosek o dopuszczenie do egzaminu,

  • Zdjęcia: najlepiej trzy,

  • Potwierdzenie niekaralności: z Krajowego Rejestru Karnego,

  • Dowód zapłacenia za wstępny egzamin,

  • Poświadczenie o odbyciu studiów magisterskich: dodatkowo można dołączyć również potwierdzenie odbytych egzaminów i praktyk.

Egzamin konkursowy składa się ze 150 pytań. Ma formę testu jednokrotnego wyboru. Minimalna ilość punktów wynosi 100.

Egzamin radcowski 

Wniosek o przyjęcie na aplikację radcowską należy złożyć 2 lata po ogłoszeniu wyników egzaminu konkursowego. Egzamin radcowski odbywa się natomiast w formie pisemnego testu jednego wyboru. Zawiera 5 części. Pierwsza część jest testowa, a kolejne obejmują zadania z obszaru prawa: karnego, cywilnego (lub rodzinnego) oraz gospodarczego i administracyjnego. W jego zakres wchodzą także zasady wykonywania zawodu lub etyki. Po uzyskaniu pozytywnego wyniku (każdemu przysługuje jeden raz egzamin poprawkowy), trzeba wystąpić z wnioskiem do Biura Okręgowej Izby Radców Prawnych. Wpis na listę pozwoli na wykonywanie zawodu.


Od kiedy radca prawny może wykonywać zawód?


Wykonywanie zawodu można rozpocząć już po zdaniu egzaminu i złożeniu ślubowania. Wówczas miejscem pracy staje się kancelaria radcy prawnego. Istnieją także inne opcje, umożliwiające wykonywanie tego zawodu. Uprawnione do tego osoby mogą być zwolnione z egzaminu lub aplikacji radcowskiej. Dotyczy to w szczególności osób, które wykonują inny prawniczy zawód lub posiadają praktyczne doświadczenie w czynnościach prawnych, a także mają dany stopień lub tytuł naukowy.


Wykonywanie tego zawodu przynosi wiele satysfakcji. Wiąże się zarówno z doradztwem prawnym i wielką odpowiedzialnością, jak i sporą niezależnością w działaniu i atrakcyjnymi zarobkami.