Głównym zadaniem oceny oddziaływania na środowisko jest zbadanie, czy dana inwestycja, czyli obiekt nowy lub rozbudowywany, będzie oddziaływać na dane komponenty środowiska takie jak powietrze, woda, gleba czy też na formy ochrony przyrody. Drugim celem jest ustalenie sposobów zapobiegania, ograniczania lub minimalizowania skutków realizacji planowanej inwestycji.

Zakres oceny oddziaływania na środowisko

Ocena oddziaływania na środowisko przeprowadzana jest w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i może ona nastąpić w sytuacji, gdy po złożeniu karty informacyjnej inwestycji organ właściwy do wydania decyzji środowiskowej stwierdza o konieczności przeprowadzenia tejże oceny – na podstawie kryteriów zawartych w art. 63 ust. 1 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko i po zasięgnięciu opinii odpowiednich organów. Ocena może zostać wykonana także wtedy, gdy inwestycja kwalifikuje się jako przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko (zgodnie z rozporządzeniem w tej sprawie) lub może znacząco wpłynąć na obszar objęty programem Natura 2000. Inne powody to nakaz w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach lub wniosek inwestora o ponowną ocenę oddziaływania na środowisko na etapie uzyskiwania niektórych decyzji.

W ramach oceny analizuje się i określa:

  • bezpośredni i pośredni wpływ przedsięwzięcia na środowisko oraz ludność (m.in. zdrowie i warunki życia, zabytki, krajobraz, dostęp do złóż kopalni itd.),
  • ryzyko wystąpienia awarii i katastrof naturalnych i budowlanych,
  • możliwości oraz sposoby zapobiegania i zmniejszania negatywnego oddziaływania na środowisko,
  • wymagany zakres monitoringu przyrodniczego.

Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko obejmuje w szczególności weryfikację raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, uzyskanie wymaganych ustawą opinii i uzgodnień organów oraz zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu.

Co zawiera raport o oddziaływaniu na środowisko?

Zakres informacji zawartych w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko wynika z obowiązujących przepisów, a przede wszystkim art. 66 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. W nim określone zostały elementy, które powinny znaleźć się w raporcie, którego przygotowaniem zajmą się specjaliści na przykład z Pracowni Ochrony Środowiska Pawła Molendy. Wśród tych elementów wymienić należy:

  • opis planowanego przedsięwzięcia,
  • opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego oddziaływania przedsięwzięcia,
  • wyniki inwentaryzacji przyrodniczej,
  • inne dane wykorzystane do opisu elementów przyrodniczych,
  • istniejących w sąsiedztwie lub bezpośrednim zasięgu oddziaływania zabytków chronionych,
  • opis krajobrazu,
  • informacje o powiązaniach z innymi przedsięwzięciami,
  • opis skutków dla środowiska w przypadku niepodejmowania przedsięwzięcia,
  • opis analizowanych wariantów (proponowanego przez wnioskodawcę i najkorzystniejszego dla środowiska) wraz z uzasadnieniem wyboru,
  • określenie oddziaływania analizowanych wariantów na środowisko,
  • porównanie oddziaływań tych wariantów (m.in. na ludzi, rośliny i zwierzęta, dobra materialne, zabytki i krajobraz kulturowy),
  • uzasadnienie proponowanego wariantu,
  • opis metod prognozowania i opis przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko,
  • opis działań mających na celu unikanie, zapobieganie, ograniczenie lub kompensację negatywnych oddziaływań na środowisko,
  • porównanie proponowanej technologii z technologią spełniającą wymagania art. 143 ustawy Prawo ochrony środowiska (jeśli przedsięwzięcie jest związane z użyciem instalacji),
  • odniesienie do celów środowiskowych wynikających z dokumentów strategicznych,
  • wskazanie o konieczności ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania wraz z granicami takiego obszaru i ograniczeń przeznaczenia terenu,
  • przedstawienie zagadnień w formie graficznej,
  • przedstawienie zagadnień w formie kartograficznej,
  • analizę możliwych konfliktów społecznych związanych z inwestycją,
  • propozycje monitoringu oddziaływania przedsięwzięcia na etapie budowy i eksploatacji,
  • wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano podczas opracowywania raportu,
  • źródła informacji wykorzystanych do sporządzenia raportu.

Autor lub kierujący zespołem autorów raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko musi dokument podpisać i opatrzyć datą sporządzenia. Ponadto do raportu musi dołączyć oświadczenie o spełnieniu wymagań wskazanych w wymienionej wyżej ustawie.